Imiona, nazwiska i inne nazwy osobowe
Jak odmienia się żeńskie nazwisko „Suska”?
Podane nazwisko żeńskie zakończone jest na samogłoskę ‑a, nie wiemy więc, czy ma budowę rzeczownikową, czy przymiotnikową.
Jeśli jego forma męska też ma postać Suska, powinno się je odmieniać jak rzeczownik pospolity rodzaju żeńskiego (np. jak matka), a mianowicie: M. Suska, D. Suski, C. Susce, B. Suskę, N. Suską, Msc. Susce.
Jeśli podane nazwisko w rodzaju męskim brzmiałoby Suski, to w rodzaju żeńskim należałoby je odmieniać jak przymiotnik rodzaju żeńskiego, czyli: M. Suska, D. Suskiej, C. Suskiej, B. Suską, N. Suską, Msc. Suskiej.
Nicole Wesołowska
Jak odmienia się żeńskie nazwisko „Kudła”?
Żeńskie nazwisko Kudła odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, na przykład jak rzeczownik szkoła. Odmieniamy je więc następująco: M. Kudła, D. Kudły, C. Kudle, B. Kudłę, N. Kudłą, Ms. Kudle.
Monika Duda
Jak odmienia się nazwisko „Wojciszke”?
Nazwiska męskie zakończone na ‑e (np. Linde, Wojciszke) odmieniamy w liczbie pojedynczej jak przymiotniki. W odniesieniu do mężczyzn należy więc odmieniać to nazwisko w następujący sposób: D. Wojciszkego, C. Wojciszkemu, B. Wojciszkego, N. Wojciszkem, Msc. Wojciszkem. Jeśli chcemy użyć tego nazwiska w liczbie mnogiej, należy je odmienić rzeczownikowo: B. Wojciszków, C. Wojciszkom, B. Wojciszków, N. Wojciszkami, Msc. Wojciszkach. Nazwisko Wojciszke noszone przez panie jest natomiast nieodmienne, odmieniamy towarzyszące mu imię lub rzeczownik pospolity informujący o płci, np. M. pani Justyna Wojciszke, D. pani Justyny Wojciszke, C. pani Justynie Wojciszke, B. panią Justynę Wojciszke, N. panią Justyną Wojciszke, Msc. pani Justynie Wojciszke.
Magda Nasiłowska
Jaką formę powinno mieć nazwisko na wizytówce: „J. M. Leśniak” czy „J. M. Leśniakowie”?
Jedyna poprawna forma to J. M. Leśniakowie. Potwierdza to „Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod red. A. Markowskiego (zob. hasło problemowe Nazwiska), według którego wszystkie nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę mają odmianę rzeczownikową i w mianowniku liczby mnogiej przybierają końcówkę -owie.
Anna Nadrowska
Jak nazwisko „Kustra” odmienia się w liczbie mnogiej?
Nazwisko Kustra odmienia się w liczbie mnogiej jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe typu psycholog: M. Kustrowie, D. Kustrów, C. Kustrom, B. Kustrów, N. Kustrami, Msc. Kustrach.
Anna Bokwa
Jak odmieniać nazwisko „Stencel”?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę miękką ‑ś, -ć, -ź, -dź, -ń oraz ‑l i ‑j odmieniają się analogicznie do męskoosobowych rzeczowników pospolitych o tym samym zakończeniu. Jeśli chodzi o tematyczne e, polskie nazwiska zakończone na ‑el zachowują się dwojako. Jeśli są tożsame z rzeczownikiem pospolitym zawierającym e ruchome, tracą w odmianie głoskę e, np. M. Wróbel, D. Wróbla, C. Wróblowi itd. Natomiast nazwiska na ‑el nietożsame z rzeczownikami pospolitymi na ogół zachowują samogłoskę e w przypadkach zależnych, np. Lelewel – Lelewela. Zgodnie z tą zasadą nazwisko Stencel odmienia się następująco: M. Stencel, D. Stencela, C. Stencelowi, B. Stencela, N. Stencelem, Msc. Stencelu. Jednak niektóre nazwiska zakończone na -el odmieniają się z e ruchomym, np. Wedel – Wedla. Nazwisko Stencel może odmieniać się więc również następująco: M. Stencel, D. Stencela, C. Stencelowi, B. Stencela, N. Stencelem, Msc. Stencelu. Wyszukiwarka internetowa Google w odniesieniu do nazwiska Stencel potwierdza funkcjonowaniu obu wariantów odmiany, przy czym odmiana z e ruchomym jest częstsza. Na przykład dla formy dopełniacza Krzysztofa Stencla Google podaje 341 wyników, a dla Krzysztofa Stencela – 24 wyniki; dla dopełniacza Adama Stencla – 38 wyników, a dla Adama Stencela – 8 wyników; dla dopełniacza Jana Stencla – 137 wyników, a dla Jana Stencela – 126 wyników, dla dopełniacza Andrzeja Stencla – 22 wyniki, a dla Andrzeja Stencela – 0 wyników. Obie formy: z e stałym i z e ruchomym są zatem poprawne, a wyborze formy w odniesieniu do konkretnej osoby decyduje tradycja rodzinna.
Jeżeli nazwisko to nosi kobieta, jest ono nieodmieniane.
Czy nazwisko „Ryżek” się odmienia?
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Ryżek należy odmieniać (uwzględniając zachodzącą w odmianie alternację e do zera) według wzorca odmiany rzeczowników rodzaju męskiego żywotnych o tym samym zakończeniu, a więc następująco: M. Ryżek, D. Ryżka, C. Ryżkowi, B. Ryżka, N. Ryżkiem, Msc. Ryżku. Jeśli chodzi o liczbę mnogą, to nazwisko należy odmieniać jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, czyli następująco: M. Ryżkoiwe, D. Ryżków, C. Ryżkom, B. Ryżków, N. Ryżkami, Msc. Ryżkach. W wypadku nazwisk kobiet odmieniają się jedynie nazwiska zakończone na ‑a, zatem nazwisko pani Ryżek pozostaje nieodmienne, odmieniamy natomiast towarzyszącej nazwisku imiona lub wyrazy pospolite wskazujące na płeć, np. M. Renata Ryżek, D. Renaty Ryżek, C. Renacie Ryżek, B. Renatę Ryżek, N. Renatą Ryżek, Msc. Renacie Ryżek.
Urszula Wiśniewska
Jak odmienić nazwisko „Sierpień”?
Odmiana nazwiska Sierpień zależy od tego, czy posługuje się nim mężczyzna, czy kobieta.
W wypadku, gdy nazwisko należy do mężczyzny, odmienia się ono jak rzeczownik pospolity sierpień, z uwzględnieniem faktu, że dla rzeczowników żywotnych, do których należą nazwiska, biernik jest równy dopełniaczowi. Męskie nazwisko Sierpień odmieniamy więc następująco: M. Sierpień, D. Sierpnia, C. Sierpniowi, B. Sierpnia, N. Sierpniem, Msc. Sierpniu.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to – jak wszystkie nazwiska zakończone na spółgłoskę – jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej nazwiska odmieniają się według rzeczownikowego wzoru deklinacyjnego męskoosobowego. W mianowniku liczby mnogiej uzyskują one końcówkę ‑owie. Nazwisko Sierpień odmienia się więc w liczbie mnogiej następująco: M. Sierpniowie, D. Sierpniów, C. Sierpniom, B. Sierpniów, N. Sierpniami, Msc. Sierpniach.
Milena Żołnowska
Jak odmienia się nazwisko „Apostol”?
Odmiana nazwiska Apostol zależy od tego, czy posługuje się nim mężczyzna, czy kobieta.
Nazwisko męskie Apostol odmienia się jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, a więc nazwisko Apostol odmienia się jak na przykład rzeczownik pospolity król, czyli następująco: M. Apostol, D. Apostola, C. Apostolowi, B. Apostola, N. Apostolem, Msc. Apostolu.
Nazwisko żeńskie Apostol nie odmienia się, ponieważ wszystkie nazwiska kobiet zakończone na spółgłoskę są nieodmienne. Należy go używać z odmiennym imieniem lub rzeczownikiem pospolitym wskazującym na płeć, np. M. koleżanka Iwona Apostol, D. koleżanki Iwony Apostol, C. koleżance Iwonie Apostol, B. koleżankę Iwonę Apostol, N. koleżanką Iwoną Apostol, Msc. koleżance Iwonie Apostol.
W liczbie mnogiej nazwisko Apostol odmienia się według modelu deklinacyjnego rzeczownikowego męskoosobowego: M. Apostolowie, D. Apostolów, C. Apostolom, B. Apostolów, N. Apostolami, Msc. Apostolach.
Anna Nadrowska
Czy nazwisko „Szczygieł” jest odmienne?
Jeżeli możliwe jest przyporządkowanie nazwiska jakiemuś wzorcowi odmiany, należy je odmieniać. Odmianę nazwisk regulują takie same zasady, jak odmianę wyrazów pospolitych. Odmiana nazwiska Szczygieł zależy więc od płci jego właściciela.
Jeśli mamy do czynienia z nazwiskiem męskim zakończonym na spółgłoskę twardą, które ma formę identyczną z rzeczownikiem pospolitym, nazwą ptaka: szczygła, to odmieniamy nazwisko Szczygieł tak samo jak nazwę ptaka, pamiętając o opuszczeniu w odmianie tzw. e ruchomego: M. Szczygieł, D. Szczygła, C. Szczygłowi, B. Szczygła, N. Szczygłem, Msc. Szczygle.
Należy jednak pamiętać, że nazwisko żeńskie Szczygieł – jako nazwisko kobiece zakończone na spółgłoskę – jest nieodmienne.
Natomiast w liczbie mnogiej nazwisko Szczygieł odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, a więc następująco: M. Szczygłowie (nie *Szczygły), D. Szczygłów, C. Szczygłom, B. Szczygłów, N. Szczygłami, Msc. Szczygłach.
Mariola Sójka
Jak odmieniać nazwiska „Maniuszkowa” i „Maniuszkówna”?
Tradycyjne nazwisko żony pana Maniuszki, czyli formę Maniuszkowa, odmieniamy według wzorca przymiotnikowego żeńskiego: D. Maniuszkowej (jak zdrowej), C. Maniuszkowej (jak zdrowej), B. Maniuszkową (jak zdrową), N. Maniuszkową (jak zdrową), Msc. Maniuszkowej (jak zdrowej).
W wypadku nazwiska córki pana Maniuszki, tj. formy Maniuszkówna, stosujemy odmianę rzeczownikową żeńską, tj. D. Maniuszkówny (jak panny), C. Maniuszkównie (jak pannie), B. Maniuszkównę (jak pannę), N. Maniuszkówną (jak panną), Msc. Maniuszkównie (jak pannie).
Jak odmienić połączenie „Hugo Reszko”?
Nazwisko Reszko zakończone jest na -o po spółgłosce twardej, tak jak np. Kościuszko lub Matejko, w związku z czym w odniesieniu do mężczyzn odmienia się ono tak jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu (np. jak rzeczownik pospolity reszka). Wolno też nie odmieniać nazwisk zakończonych na -o pod warunkiem, że odmienimy towarzyszące im imię. Połączeni to odmieniamy więc następująco: M. Hugo Reszko, D. Hugona Reszki/Reszko, C. Hugonowi Reszce/Reszko, B. Hugona Reszkę/Reszko, N. Hugonem Reszką/Reszko, Msc. Hugonie Reszce/Reszko.
Milena Żołnowska
Jak brzmi mianownik liczby mnogiej nazwisk „Ciepły” i „Cichy”?
Mianownik liczby mnogiej to Ciepli i Cisi. Nazwiska te należą do nazwisk o postaci przymiotnikowej i odmieniają się w liczbie mnogiej tak jak zwykłe przymiotniki męskoosobowe o tym samym brzmieniu.
Dagmara Kałkus
Czy nazwisko „Suchy” się odmienia?
Nazwisko Suchy to przykład nazwiska przymiotnikowego typu Miły. W odniesieniu do mężczyzn odmienia się ono jak przymiotnik. Odmiana przez przypadki przedstawia się następująco: M. Suchy, D. Suchego, C. Suchemu, B. Suchego, N. Suchym, Msc. Suchym. W odniesieniu do kobiety używamy żeńskiej formy Sucha, którą odmieniamy jak przymiotnik rodzaju żeńskiego (M. Sucha, D. Suchej, C. Suchej, B. Suchą, N. Suchą, Msc. Suchej), lub nieodmiennej formy męskiej Suchy (M. Maria Suchy, D. Marii Suchy, C. Marii Suchy, B. Marię Suchy, N. Marią Suchy, Msc. Marii Suchy).
Joanna Milewska
Czy można powiedzieć „Szydłowa” zamiast „Szydło”?
Można, jeśli pani Szydło jest żoną pana Szydły. Jeśli natomiast jest jego córką, należałoby o niej mówić Szydłówna. Trzeba jednak pamiętać, że obecnie tradycyjne nazwiska odmężowskie mają raczej charakter potoczny, toteż nie w każdej sytuacji użycie formy Szydłowa zamiast neutralnej formy Szydło będzie właściwe.
Jak odmienia się żeńskie nazwisko „Raza”?
Mimo że większość żeńskich nazwisk, które brzmią tak samo jak ich męskie odpowiedniki, jest nieodmienna, te zakończone na literę ‑a, a więc również żeńskie nazwisko Raza, należy odmienić. Należą one do grupy nazwisk mających odmianę rzeczownikową analogiczną do odmiany żeńskich rzeczowników pospolitych zakończonych na ‑a (np. wdowa, koza). Jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (PWN, Warszawa 2006), odmiana nazwiska Raza jest następująca: M. Raza, D. Razy, C. Ms. Razie, B. Razę, N. Razą.
Judyta Szynkarczyn
Jak mówimy: „proszę pana Wiaderek” czy „proszę pana Wiaderka”?
Nazwiska męskie w języku polskim odmieniają się według paradygmatu rzeczownikowego męskiego żywotnego, zatem poprawna jest forma biernika z końcówką ‑a, uwzględniająca alternację, jaka zachodzi w przypadku odmiany rzeczownika pospolitego wiaderko. Zatem poprawna jest forma proszę pana Wiaderka.
Urszula Wiśniewska
Która forma jest poprawna: „państwo Szymula”, „państwo Szymule” czy „państwo Szymulowie”?
Poprawna forma to państwo Szymulowie. Nazwiskom zakończonym na -a w mianowniku liczby pojedynczej przysługuje w mianowniku liczby mnogiej właśnie końcówka -owie. Nazwiska te odmieniają się w liczbie mnogiej tak samo jak rzeczownik wojewoda.
Dagmara Kałkus
Jak należy odmieniać nazwisko „Ordonówna”?
Przyrostek ‑ówna tworzył dawniej od nazwiska ojca nazwiska kobiet niezamężnych. W dzisiejszej polszczyźnie odeszliśmy od takiej praktyki, formę nazwisk panieńskich mają jednak nazwiska niektórych artystek. Należy do nich nazwisko Ordonówna. Odmienia się ono jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, na przykład jak rzeczownik panna: M. Ordonówna, D. Ordonówny, C. Ordonównie, B. Ordonównę, N. Ordonówną, Msc. Ordonównie.
Magdalena Szyłak
Czy poprawna jest forma nazwiska „Manegon” w tekście: „po zmarłym Tadeuszu Manegonie”?
Forma nazwiska Manegon w podanym zdaniu jest poprawna. Jest to wyraz zakończony na spółgłoskę n, więc odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego o tym samym zakończeniu, np. epigon – o epigonie. Pełna odmiana nazwiska męskiego Manegon wygląda następująco: M. Manegon, D. Manegonu, C. Manegonowi, B. Manegona, N. Manegonem, Msc. Manegonie. Zakończonych na spółgłoskę nazwisk rodzaju żeńskiego nie odmienia się, np. M. Zofia Manegon, D. Zofii Manegon, C. Zofii Manegon, B. Zofię Manegon, N. Zofią Manegon, Msc. Zofii Manegon.
Joanna Milewska
Czy nazwisko „Kullas” się odmienia?
Tak, w języku polskim nazwiska podlegają odmianie, choć zależy to od płci nosiciela.
Według Wielkiego słownika ortograficznego (PWN, Warszawa 2016) nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę (np. Nowak, Kullas) odmieniamy jak rzeczowniki męskie żywotne o tym samym zakończeniu. Nazwisko Kullas w odniesieniu do mężczyzny odmienia się więc na przykład jak rzeczownik pospolity lis lub juhas, czyli: M. Kullas, D. Kullasa, C. Kullasowi, B. Kullasa, N. Kullasem, Msc. Kullasie.
Nazwisko Kullas odmieniamy również w przypadku liczby mnogiej. Przybiera ono końcówki odmiany męskoosobowej: M. Kullasowie, D. Kullasów, C. Kullasom, B. Kullasów, N. Kullasami, Msc. Kullasach.
Natomiast gdy nazwisko to należy do kobiety, pozostaje nieodmienne. Należy go wówczas używać z odmiennym imieniem lub rzeczownikiem pospolitym informującym o płci, np. M. Magda Kullas, D. Magdy Kullas, C. Magdzie Kullas, B. Magdę Kullas, N. Magdą Kullas, Msc. Magdzie Kullas.
Jak odmienia się nazwisko „Jedliński-Obrzut”?
Jeżeli pierwszy człon nazwiska męskiego nie jest nazwą dawnego herbu lub przydomka rodowego, to odmieniają się oba człony nazwiska. W tym wypadku pierwszy człon (Jedliński) odmienia się jak przymiotnik, a drugi (Obrzut) jak rzeczownik rodzaju męskiego żywotny o tym samym zakończeniu. Nazwisko męskie Jedliński-Obrzut odmienia się więc następująco: M. Jedliński-Obrzut, D. Jedlińskiego-Obrzuta, C. Jedlińskiemu-Obrzutowi, B. Jedlińskiego-Obrzuta, N. Jedlińskim-Obrzutem, Msc. Jedlińskim-Obrzucie.
W żeńskim nazwisku dwuczłonowym Jedlińska-Obrzut człon pierwszy odmienia się jak przymiotnik rodzaju żeńskiego, a drugi człon jest nieodmienny: M. Jedlińska-Obrzut, D. Jedlińskiej-Obrzut, C. Jedlińskiej-Obrzut, B. Jedlińską-Obrzut, N. Jedlińską-Obrzut, Msc. Jedlińskiej-Obrzut.
Anna Bokwa
Jaki napis umieścić na wizytówce na drzwiach: „J. M. Nowak” czy „J. M. Nowakowie”?
Nazwisko Nowak powinno odmienić się w liczbie mnogiej według modelu rzeczownikowego męskiego osobowego, do którego należą nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę. W mianowniku liczby mnogiej uzyskują one końcówkę ‑owie i odmieniają się analogicznie do rzeczownika psycholog w liczbie mnogiej (M. psychologowie).
Zatem na wizytówce na drzwiach należy umieścić napis J. M. Nowakowie.
Judyta Szynkarczyn
Jaką formę nazwiska ma żona Cichego?
W przypadku żeńskich nazwisk przymiotnikowych oba warianty: Cicha i Cichy są poprawne. Jeżeli zastosujemy formę żeńską Cicha, powinniśmy ją odmieniać tak jak przymiotnik, np. M. Ewa Cicha, D. Ewy Cichej, C. Ewie Cichej, B. Ewą Cichą, N. Ewą Cichą, Msc. Ewie Cichej. Natomiast gdy użyjemy formy męskiej, zgodnie z zasadami, będziemy odmieniać tylko imię, a nazwisko pozostanie nieodmienne, np. M. Ewa Cichy, D. Ewy Cichy, C. Ewie Cichy, B. Ewą Cichy, N. Ewą Cichy, Msc. Ewie Cichy.
Alicja Ptak
Jak odmieniać męskie nazwisko „Bęben”: „Bębna” czy „Bębena”?
Należy pamiętać, że odmianę nazwisk porządkują te same reguły, które dotyczą odmiany wyrazów pospolitych.
W tym wypadku mamy do czynienia z nazwiskiem męskim zakończonym na spółgłoskę twardą, którego forma jest identyczna z rzeczownikiem pospolitym, nazwą instrumentu bęben. Dlatego nazwisko Bęben odmieniamy podobnie jak rzeczownik pospolity – w dopełniaczu (a także w bierniku) będzie to forma Bębna, a nie Bębena. Pamiętamy więc o opuszczeniu w odmianie tzw. e ruchomego, które w odmianie wyrazu pospolitego bęben również jest pomijane. Poniżej podaję odmianę rzeczownika pospolitego wraz z odmianą nazwiska o identycznej formie:
formy liczby pojedynczej dla rzeczownika pospolitego: M. bęben, D. bębna, C. bębnowi, B. bęben, N. bębnem, Msc. bębnie;
formy liczby pojedynczej dla nazwiska: M. Bęben, D. Bębna, C. Bębnowi, B. Bębna (nie *Bęben), N. Bębnem, Msc. Bębnie;
formy liczby mnogiej dla rzeczownika pospolitego: M. bębny, D. bębnów, C. bębnom, B. bębny, N. bębnami, Msc. bębnach;
formy liczby mnogiej dla nazwiska: M. Bębnowie (nie *Bębny), D. Bębnów, C. Bębnom, B. Bębnów (nie *Bębny), N. Bębnami, Msc. Bębnach.
Warto zaznaczyć, że nazwisko żeńskie Bęben – jako nazwisko kobiece zakończone na spółgłoskę – jest nieodmienne. Odmiana nazwiska Bęben zależy więc od płci właściciela.
Mariola Sójka
Czy poprawne są nazwiska żeńskie typu „Nowakówna” i „Zarębianka”
Nowakówna i Zarębianka to nazwiska noszone dawniej przez niezamężne córki Nowaka
i Zaręby (żony to Nowakowa i Zarębina). Zostały one utworzone poprawnie. W przedwojennej Polsce tworzono nazwiska żon i panien za pomocą następujących przyrostków:
1. ‑owa, ‑ówna – od nazwisk męskich zakończonych na spółgłoskę (z wyjątkiem g),
np. Kopernik – Kopernikowa – Kopernikówna, Nowak – Nowakowa – Nowakówna, lub na samogłoski ‑e, ‑o, np. Matejko – Matejkowa – Matejkówna;
2. ‑ina/‑yna, ‑anka – od nazwisk męskich zakończonych na ‑a, ‑g, -ga, -ge, -go,
np. Galuba – Galubina – Galubianka, Zaręba – Zarębina – Zarębianka, Śnieg – Śnieżyna – Śnieżanka.
Od nazwisk męskich zakończonych na ‑g celowo nie tworzono form żeńskich za pomocą sufiksów ‑owa, -ówna, gdyż te mogłyby wywoływać nieprzyjemne skojarzenia (por. wygłos ‑g‑ówna).
Wraz z emancypacją kobiet zwyczaj ten zanikł, współcześnie obecny jest jedynie w mowie potocznej lub przy tworzeniu pseudonimów artystycznych. Co więcej, również od nazwisk mających formę przymiotnika, np. Czerny, Długi, Hodowany, Sady, coraz rzadziej tworzy się (ale wciąż się tworzy!) formy żeńskie: Czerna, Długa, Hodowana, Sada. Tego problemu nie ma w przypadku nazwisk zakończonych na ‑ski, -cki, -dzki, którym odpowiadają przyrostki ‑ska, ‑cka, ‑dzka, np. Benkowski – Benkowska.
Polecam zajrzeć na stronę internetową Poradni Językowej PWN, w której wielokrotnie i wyczerpująco odpowiadano na podobne pytania.
Elżbieta Benkowska
Czy od nazwiska „Pastuszko” można utworzyć nazwiska żeńskie „Pastuszkowa” i „Pastuszkówna?”
Jest to zabieg językowy stosowany coraz rzadziej, jednak można utworzyć od tego nazwiska i wersję odmężowską, i odojcowską. Nazwisko Pastuszko kończy się na samogłoskę ‑o, więc poprawne są obie wspomniane w pytaniu formy: odmężowska Pastuszkowa i odojcowska Pastuszkówna. Od nazwisk zakończonych samogłoską ‑a nazwiska żeńskie tworzono dawniej przyrostkami ‑ina/‑yna i ‑anka, np. Konopka – Konopczyna i Konopczanka.
Sylwia Formela
Jak powinno się mówić: „państwo Raczyńscy” czy „państwo Raczyński”?
Nosiciele tego nazwiska nazywają się najprawdopodobniej Raczyński i Raczyńska. Ponieważ jest to nazwisko kończące się na -ski/-cki, podlega ono odmianie we wszystkich rodzajach i liczbach, dlatego poprawna jest forma państwo Raczyńscy.
Teresa Topolska
Jak odmieniać nazwisko „Kwiecień”?
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Kwiecień należy odmieniać tak jak równobrzmiący rzeczownik pospolity (z wyjątkiem biernika, który jest tu równy dopełniaczowi): M. Kwiecień, D. Kwietnia, C. Kwietniowi, B. Kwietnia, N. Kwietniem, Msc. Kwietniu. W wypadku liczby mnogiej (w odniesieniu do mężczyzn lub do osób obu płci noszących to nazwisko) odmienimy jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, a więc następująco: M. Kwietniowie, D. Kwietniów, C. Kwietniom, B. Kwietniów, N. Kwietniami, Msc. Kwietniach.
W stosunku do kobiet nazwisko to pozostaje nieodmienne. Dla ułatwienia odbioru tekstu należy poprzedzać je imieniem bądź rzeczownikiem pospolitym pozwalającym zidentyfikować płeć, np. nie ma Malwiny Kwiecień, przyglądam się pannie Kwiecień, rozmawiam z panią doktor Kwiecień.
Malwina Talaśka
Jak odmieniać nazwisko „Franek”?
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Franek należy odmieniać tak jak jego odpowiednik imienny: M. Franek, D. Franka, C. Frankowi, B. Franka, N. Frankiem, Msc. Franku. W wypadku liczby mnogiej (w odniesieniu do mężczyzn lub do osób obu płci noszących to nazwisko) odmieniamy to nazwisko jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, a więc następująco: M. Frankowie, D. Franków, C. Frankom, B. Franków, N. Frankami, Msc. Frankach.
W stosunku do kobiet nazwisko to pozostaje natomiast nieodmienne. Dla ułatwienia odbioru tekstu należy poprzedzać je imieniem bądź rzeczownikiem pospolitym pozwalającym zidentyfikować płeć: nie ma Malwiny Franek, widzę panią Franek.
Malwina Talaśka
Jak nazwisko „Kwap” odmienia się w liczbie mnogiej?
Nazwisko Kwap w liczbie mnogiej odmienia się według paradygmatu rzeczownikowego męskoosobowego, w związku z tym jego odmiana jest następująca: M. Kwapowie, D. Kwapów, C. Kwapom, B. Kwapów, N. Kwapami, Msc. Kwapach.
Agnieszka Puchała
Jak odmienia się nazwisko żeńskie „Kubka”?
Nazwiska żeńskie zakończone na -a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, a więc nazwisko Kubka odmienia się np. jak rzeczownik matka. Odmiana tego nazwiska jest zatem następująca: M. Kubka, D. Kubce, C. Kubkę, B. Kubkę, N. Kubką, Msc. Kubce.
Aleksandra Stosik
Jaki jest celownik połączenia „Dominik Sito”?
Celownik tego połączenia to Dominikowi Sicie. Nazwiska męskie zakończone na -o po spółgłosce twardej (np. Matejko, Kościuszko, Wiłko, Lato) odmieniają się według paradygmatu rzeczownikowego żeńskiego. Nazwisko Sito odmienimy zatem na przykład jak rzeczownik mata: D. maty, Sity; C. macie, Sicie; B. matę, Sitę; N. matą, Sitą; Msc. macie, Sicie.
Natalia Wyrwicka
Czy zdanie „zapraszam Annę i Wojciecha Łebskich” jest poprawne?
Wszystkie nazwiska polskie kończące się na -ski/-cki podlegają odmianie, zarówno w formie żeńskiej, jak i męskiej, tak w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej. Dlatego zdanie Zapraszam Annę i Wojciecha Łebskich jest jak najbardziej poprawne.
Teresa Topolska
Jak dokończyć zdanie: „Zapraszam (Anna Kukieła)”?
Kukieła to nazwisko żeńskie zakończone na ‑a, odmieniane jak rzeczownik deklinacji żeńskiej o podobny zakończeniu (np. kukła, piła). Zatem w bierniku liczby pojedynczej (tego przypadka wymaga czasownik zapraszać) jego poprawna forma brzmi Kukiełę. Powiemy więc: Zapraszam Annę Kukiełę.
Agnieszka Bondarczuk
Jak nazywa się żona pana Wszelakiego?
Gdy kobieta przyjmuje nazwisko po mężu, który nosi nazwisko równe przymiotnikowi pospolitemu (tu: Wszelaki), ma do wyboru dwie formy nazwiska: nieodmienną formę równą formie męskiej Wszelaki lub odmienną formę żeńską Wszelaka. Jeżeli zdecyduje się na formę odmienną, jej nazwisko będzie się odmieniało jak przymiotnik rodzaju żeńskiego: M. (Maria) Wszelaka, D. (Marii) Wszelakiej, C. (Marii) Wszelakiej, B. (Marię) Wszelaką, N. (Marią) Wszelaką, Msc. (Marii) Wszelakiej.
Aleksandra Stosik
Jak odmieniać nazwisko „Wór”: „Wóra” czy „Wora”?
W języku polskim nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się według paradygmatu rzeczownikowego męskiego żywotnego, czyli jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, a więc nazwisko Wór odmienia się jak rzeczowniki pospolite głodomór, potwór, sobowtór, kompozytor, akwizytor itp. Ponadto zachodzi w nim oboczność o : ó jak wyrazie pospolitym wór. W związku z tym prawidłowa forma dopełniacza tego nazwiska to: Wora.
Nazwiska kobiece tożsame brzmieniowo z nazwiskami męskimi zakończone spółgłoską pozostają natomiast nieodmienne: M. (Anna) Wór, D. (Anny) Wór.
Agnieszka Puchała
Jak odmieniać nazwisko „Rytel”?
Odmiana podanego nazwiska zależy przede wszystkim od płci jego nosiciela.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to – jak wszystkie nazwiska zakończone na spółgłoskę – jest nieodmienne.
W odniesieniu do mężczyzn przybiera ono takie same końcówki jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, np. jak rzeczownik przyjaciel. Natomiast to, czy e jest w tej odmianie stałe, czy ruchome, zależy – jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. Andrzeja Markowskiego – od stopnia przyswojenia nazwiska i od tradycji rodzinnej. Nazwisko Rytel jest w polszczyźnie dobrze przyswojone, ale tradycja rodzinna bywa różna. Częściej spotykana jest odmiana typu Rytel, Rytla. Wyszukiwarka Google podaje np. dla formy dopełniacza Rytla 17900 wyników, a dla formy Rytela – tylko 2830 wyników; dla formy celownika Rytlowi – 2120 wyników, a dla formy Rytelowi – tylko 143 wyniki; dla formy narzędnika Rytlem – 3270 wyników, a dla formy Rytelem – tylko 663 wyniki. Obie formy są oczywiście poprawne. Ostatecznie męskie nazwisko Rytel odmienia się następująco: M. Rytel (jak: przyjaciel), D. Rytla a. Rytela (jak: przyjaciela), C. Rytlowie a. Rytelowi (jak: przyjacielowi), B. = D., N. Rytlem a. Rytelem (jak: przyjacielem), Msc. Rytlu a. Rytelu (jak: przyjacielu).
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a w mianowniku przyjmuje końcówkę ‑owie: M. Rytlowie a. Rytelowie, D. Rytlów a. Rytelów, C. Rytlom a. Rytelom, B. = D., N. Rytlami a. Rytelami, Msc. Rytlach a. Rytelach.
Jak odmienia się nazwisko męskie i żeńskie „Rymsza”?
Nazwisko Rymsza, w odniesieniu zarówno do kobiety, jak i mężczyzny, odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, np. jak rzeczownik kasza, a więc w następujący sposób: M. Rymsza, D. Rymszy, C. Rymszy, B. Rymszę, N. Rymszą, Msc. Rymszy.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe:
M. Rymszowie, D. Rymszów, C. Rymszom, B. Rymszów, N. Rymszami, Msc. Rymszach.
Natalia Wyrwicka
Jak odmienić męskie nazwisko „Róg”: „Roga” czy „Róga”?
Nazwisko Róg pochodzi od rzeczownika pospolitego róg, odmienia się więc – w zakresie oboczności – tak samo, tzn. z obocznością ó : o. Ponieważ jednak jest to rzeczownik osobowy (a róg to rzeczownik żywotny), w niektórych przypadkach gramatycznych, m.in. w dopełniaczu, przyjmuje inne końcówka (D. Roga, choć rogu). Również Wielki słownik ortograficzny PWN podaje dla nazwiska Róg formę dopełniacza Roga.
Rafał Nitychoruk
Jaką formę przyjmuje w bierniku nazwisko „Podsiadła”?
Jeśli Podsiadła to nazwisko męskie zakończone na ‑a lub żeński odpowiednik tego nazwiska, odmieniamy je jak rzeczownik pospolity deklinacji żeńskiej (D. Podsiadły, C. Podsiadle itd.). W bierniku nazwisko to przyjmuje formę: Podsiadłę (jak piłę).
Jeśli natomiast Podsiadła to forma żeńska nazwiska męskiego Podsiadły (D. Podsiadłego, C. Podsiadłemu itd.), odmienia się ona przymiotnikowo, a więc w bierniku przybiera postać Podsiadłą (jak miłą).
Jak odmienia się nazwisko „Nikiel”: z „e” stałym czy z „e” ruchomym?
Jest to nazwisko pochodzenia niemieckiego, wywodzące się od imienia Mikołaj. Zgodnie z zasadami odmiany nazwisk męskich zakończonych na ‑el częstsza jest jego odmiana z e ruchomym: D. Nikla, C. Niklowi itd. (jak Wedel – Wedla, Tybel – Tybla, Vogel – Vogla). Jednak w przypadku konkretnych rodzin noszących to nazwisko zwyczaj może stanowić inaczej, w związku z czym obie formy są dopuszczalne, również D. Nikiela, C. Nikielowi itd. Na przykład dla dopełniacza o postaci Jana Nikla wyszukiwarka Google podaje 416 wyników, a dla dopełniacza Jana Nikiela – 44 wyniki; dla dopełniacza Piotra Nikla – 319 wyników, a dla dopełniacza Piotra Nikiela – 58 wyników; dla dopełniacza Mariana Nikla – 78 wyników, a dla dopełniacza Mariana Nikiela – tylko 3 wyniki.
Jak odmieniamy nazwisko „Kościów”?
W liczbie pojedynczej odmiana tego nazwiska zależy od płci jego nosiciela. Ogólna zasada mówi, że nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę albo samogłoskę ‑a lub ‑o w liczbie pojedynczej odmieniają się jak rzeczowniki, a nazwiska zakończone na ‑i, -y oraz ‑e jak przymiotniki. W liczbie pojedynczej męskie nazwisko Kościów odmienia się jak rzeczownik męski żywotny deklinacji twardotematowej, tak jak np. student, a tematyczna samogłoska ó ulega w przypadkach zależnych wymianie na o. Wzór odmiany wygląda zatem następująco: D. Kościowa, C. Kościowi, B. Kościowa, N. Kościowem, Msc. Kościowie. W liczbie mnogiej nazwisko Kościów odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Kościowie, D. Kościowów, C. Kościowom, N. Kościowami, Msc. Kościowach.
Jeśli jest to nazwisko żeńskie, wtedy w ogóle się nie odmienia, gdyż spośród nazwisk żeńskich deklinują się jedynie nazwiska zakończone na ‑a.
Sylwia Formela
Jak odmieniamy męskie nazwisko „Jurgiel”: „Jurgiela” czy „Jurgla”?
W odmianie polskich nazwisk męskich zakończonych na ‑el nietożsamych z rzeczownikami pospolitymi występuje e ruchome, np. Wedel – Wedla, lub e stałe, np. Lelewel – Lelewela. Decyduje o tym tradycja odmiany danego nazwiska w danym środowisku. Jeśli chodzi o nazwisko Jurgiel, to w świetle danych zaczerpniętych z wyszukiwarki Google tradycja ta jest w różnych środowiskach różna, ale forma z e stałym jest częstsza. Na przykład wyszukanie dopełniacza Krzysztofa Jurgiela daje 21,7 tys. wyników, a dopełniacza Krzysztofa Jurgla – tylko 8 wyników; dopełniacza Pawła Jurgiela – 8 wyników, a dopełniacza Pawła Jurgla – 1 wynik; dopełniacza Andrzeja Jurgiela – 4 wyniki, a dopełniacza Andrzeja Jurgla – 0 wyników. Obie formy należy uznać za poprawne.
Jaki jest celownik połączenia „Dominik Sito”?
Celownik tego połączenia to Dominikowi Sicie. Nazwiska męskie zakończone na -o po spółgłosce twardej (np. Matejko, Kościuszko, Wiłko, Lato) odmieniają się według paradygmatu rzeczownikowego żeńskiego. Nazwisko Sito odmienimy zatem na przykład jak rzeczownik mata: D. maty, Sity; C. macie, Sicie; B. matę, Sitę; N. matą, Sitą; Msc. macie, Sicie.
Natalia Wyrwicka
Czy zdanie „zapraszam Annę i Wojciecha Łebskich” jest poprawne?
Wszystkie nazwiska polskie kończące się na -ski/-cki podlegają odmianie, zarówno w formie żeńskiej, jak i męskiej, tak w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej. Dlatego zdanie Zapraszam Annę i Wojciecha Łebskich jest jak najbardziej poprawne.
Teresa Topolska
Ja utworzyć nazwisko żony od nazwiska męskiego „Seta”?
We współczesnej polszczyźnie nazwiska żon mężczyzn noszących nazwiska męskie, które odmieniają się rzeczownikowo, są równe tym nazwiskom, a nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a, do których należy nazwisko Seta, odmieniają się dla obu płci jednakowo: M. pan/pani Seta, D. pana/pani Sety, C. panu/pani Secie, B. pana/panią Setę, N. panem/panią Setą, Msc. panu/pani Secie.
Dawniej od nazwisk rzeczownikowych zakończonych na ‑a nazwiska żon tworzono przyrostkiem ‑ina/‑yna, nazwisko żony pana Sety brzmiało więc Secina. Obecnie ta tradycyjna forma używana jest bardzo rzadko. Rzadko też posługujemy się formą Setowa, utworzoną przyrostkiem ‑owa, który pierwotnie tworzył nazwiska żon od nazwisk męskich rzeczownikowych zakończonych na spółgłoskę, np. Nowak – Nowakowa, ale w XX wieku, gdy specjalne nazwiska żon zaczęły wychodzić z użycia, rozszerzył zakres łączliwości również na nazwiska zakończone na a, por. Wałęsa – Wałęsina –Wałęsowa, Konopka – Konopczyna – Konopkowa.
Czy wolno o pani noszącej nazwisko „Kriedl” mówić „Kriedlowa”?
W języku polskim od nazwisk męskich zakończonych na spółgłoskę nazwiska żon tworzymy, dodając do tematu nazwiska przyrostek ‑owa, forma Kriedlowa została więc utworzona poprawnie. Jest ona jednak jako nazwisko żony stosowana rzadko, częściej o żonie pana (Krzysztofa, Józefa…) Kriedla mówimy dziś pani (Anna, Jolanta…) Kriedl. Mimo rzadkości jest to forma poprawna.
W polszczyźnie potocznej spotyka się również niekiedy formę Kriedlowa w odniesieniu do niemężatek; forma ta nie jest niepoprawna, ale właśnie potoczna. W polszczyźnie oficjalnej należy w tym kontekście używać formy podstawowej Kriedl.
Jaki jest celownik nazwiska „Wicha”?
Zarówno w odniesieniu do mężczyzny, i kobiety w celowniku liczby pojedynczej nazwisko Wicha przybiera formę Wisze, a w celowniku liczby mnogiej – formę Wichom. Obowiązuje tu taka sama odmiana jak w podobnie zakończonych wyrazach pospolitym micha lub mucha.
Katarzyna Bliźniewska
Która forma jest poprawna: „przekazuję Michałowi Szulc” czy „przekazuję Michałowi Szulcowi”?
Nazwiska męskie podlegają w języku polskim odmianie. Jak podaje Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego (Warszawa 2016, s. 96), nazwisko należy odmieniać, jeżeli jest możliwe przyporządkowanie go do jakiegoś wzorca odmiany. W myśl tej reguły nazwisko Szulc jako nazwisko żeńskie nie odmienia się (odmieniają się tylko nazwiska żeńskie zakończone na ‑a), natomiast jako męskie odmienia się jak wszystkie nazwiska zakończone na spółgłoskę (np. Nowak), czyli jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne o podobnym zakończeniu (np. malec lub szewc): D. malca, Szulca, C. malcowi, Szulcowi, B. malca, Szulca, N. malcem, Szulcem, Msc. malcu, Szulcu. W podanym wyrażeniu imię i nazwisko powinny wystąpić w celowniku, poprawna jest więc forma przekazuję Michałowi Szulcowi.
Alicja Sierotzka
Jak dokończyć fragment zdania „przeniesienie Stanisława…”: „Bogdanowicz” czy „Bogdanowicza”?
Każde polskie nazwisko męskie powinno być w języku polskim odmieniane. Omawiane nazwisko jest zakończone na spółgłoskę, a więc w liczbie pojedynczej odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o identycznym zakończeniu. Nazwisko Bogdanowicz odmieniamy więc analogicznie na przykład do wyrazu panicz: M. Bogdanowicz, D. Bogdanowicza, C. Bogdanowiczowi, B. Bogdanowicza, N. Bogdanowiczem, Msc. Bogdanowiczu. Podany fragment zdania wymaga użycia dopełniacza, zatem poprawna forma to: przeniesienie Stanisława Bogdanowicza.
Dorota Raczkiewicz
Jaką formę ma nazwisko żony, jeśli mąż nosi nazwisko Wiszowaty?
Jeśli kobieta przyjmuje po mężu nazwisko równe przymiotnikowi pospolitemu (w dawnej polszczyźnie istniał przymiotnik wiszowaty, utworzony od rzeczownika wisz ‘gęste zarośla’), ma do wyboru dwie możliwości wyboru formy swojego nazwiska: nieodmienną formę męską Wiszowaty lub odmienną formę żeńską, tj. Wiszowata. W pierwszym wypadku formy poszczególnych przypadków gramatycznych są takie same, np. M. (Anna) Wiszowaty, D. (Anny) Wiszowaty, C. (Annie) Wiszowaty, B. (Annę) Wiszowaty, N. (Anną) Wiszowaty, Msc. (Annie) Wiszowaty. Natomiast forma żeńska odmienia się jak przymiotnik rodzaju żeńskiego, tj. M. (Anna) Wiszowata, D. (Anny) Wiszowatej, C. (Annie) Wiszowatej, B. (Annę) Wiszowatą, N. (Anną) Wiszowatą, Msc. (Annie) Wiszowatej.
Monika Siuda
Jak odmienia się nazwisko „Sildatke”?
Nazwisko Sildatke podlega odmianie w zależności od płci jego nosiciela.
W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne, np. M. Anna Sildatke, D. Anny Sildatke, C. Annie Sildatke, B. Annę Sildatke, N. Anną Sildatke, Msc. Annie Sildatke.
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko to odmienia się w liczbie pojedynczej jak przymiotniki rodzaju męskiego, a więc: M. Sildatke, D. Sildatkego, C. Sildatkemu, B. Sildatkego, N. Sildatkem, Msc. Sildatkem.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się według wzorca rzeczownikowego (jak rzeczowniki męskoosobowe): M. Sildatkowie, D. Sildatków, C. Sildatkom, B. Sildatków, N. Sildatkami, Msc. Sildatkach.
Paulina Sławik
Jak odmienia się męskie nazwisko „Rydel”?
W języku polskim nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę, a więc nazwisko Rydel przybiera takie same końcówki jak np. rzeczownik przyjaciel. Jeśli chodzi o e w ostatniej sylabie, to jest ono stałe lub ruchome m.in. w zależności od tego, jak zachowuje się ono w równobrzmiącym rzeczowniku pospolitym. Nazwisko Rydel przyjmuje zatem następujące formy: M. Rydel, D. Rydla, C. Rydlowi, B. Rydla, N. Rydlem, Msc. Rydlu.
Paulina Sławik
Jak odmienia się męskie nazwisko „Radko”?
Radko to nazwisko zakończone na -o po spółgłosce twardej, tak jak np. Kościuszko lub Matejko, w związku z czym odmienia się ono w odniesieniu do mężczyzn tak jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu (np. jak rzeczownik pospolity matka): M. Radko, D. Radki, C. Radce, B. Radkę, N. Radką, Msc. Radce.
Małgorzata Sańko
Która forma jest poprawna: „pędnik Voith-Schneidera” czy „pędnik Voitha-Schneidera”?
Pędnik jest urządzeniem zamieniającym energię dostarczoną z zewnątrz lub z silnika napędowego na siłę poruszającą jednostkę pływającą. Oprócz głównego zastosowania pędnika, jakim jest napędzanie jednostki, stosuje się także pędniki o funkcjach sterujących, których zadaniem jest zwiększenie zdolności manewrowych statku. Takim typem pędnika jest pędnik cykloidalny – wynalazek Ernsta Schneidera i Waltera Voitha z 1930 roku, który z niewielkimi zmianami konstrukcyjnymi stosowany jest współcześnie pod nazwą VSP (Voith Schneider propeller).
Poprawną formą polskiej nazwy tego urządzenia jest pędnik Voitha-Schneidera. Odmieniamy dwa człony podrzędne, ponieważ Voith oraz Schneider są nazwiskami męskimi i w języku polskim oba podlegają odmianie jak rzeczowniki pospolite męskie żywotne: M. Voith, Schneider, D. Voitha, Schneidera, C. Voithowi, Schneiderowi, B. Voitha, Schneidera, N. Voithem, Schneiderem, Ms. Voithcie, Schneiderze. Nazwa pędnik wymaga określenia w dopełniaczu, a więc mówimy i piszemy: pędnik Voitha-Schneidera.
Anna Ślusarska
Czy nazwisko „Lasoń” się odmienia?
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Lasoń jest nazwiskiem odmiennym i w liczbie pojedynczej odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskie żywotne o takim samym zakończeniu, np. jak koń, toteż przyjmuje następujące formy: M. Lasoń, D. Lasonia, C. Lasoniowi, B. Lasonia, N. Lasoniem, Msc. Lasoniu.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to jest nieodmienne i we wszystkich przypadkach zachowuje tę samą firmę, np. M. Lucyna Lasoń, D. Lucyny Lasoń, C. Lucynie Lasoń, B. Lucynę Lasoń, N. Lucyną Lasoń, Msc. Lucynie Lasoń.
W odniesieniu do par małżeńskich nazwisko to odmienia się jak rzeczownik męskoosobowy: M. Lasoniowie, D. Lasoniów, C. Lasoniom, B. Lasoniów, N. Lasoniami, Msc. Lasoniach.
Którą formę wybrać w oficjalnym tekście podziękowania: „bardzo dziękujemy pani Magdalenie Reszce” czy „bardzo dziękujemy pani Magdalenie Reszka”?
Prawidłowa forma to: bardzo dziękujemy pani Magdalenie Reszce, i to niezależnie od tego, czy tekst ma charakter oficjalny, czy potoczny.
Nazwiska kobiet zakończone na -a w języku polskim odmieniają się. Nazwiska zakończone na ‑ska, -cka, ‑dzka, -owa, -ewa oraz typu Jasna, Szada, Wątła odmieniają się jak przymiotniki, natomiast pozostałe nazwiska żeńskie zakończone na ‑a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu. Nazwisko Reszka odmienia się zatem jak np. broszka: M. Reszka, D. Reszki, C. Reszce, B. Reszkę, N. Reszką, Msc. Reszce.
Małgorzata Sańko
Czy poprawne jest zdanie: „Prace należy przekazywać pani Annie Furnoga”?
Zdanie to nie jest poprawne, ponieważ nazwisko Furnoga w odniesieniu do kobiet (podobnie zresztą jak w odniesieniu do mężczyzn) podlega odmianie. Odmienia się ono jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak noga lub stonoga: M. noga, Furnoga, D. nogi, Furnogi, C. nodze, Furnodze, B. nogę, Furnogę, N. nogą, Furnogą, Msc. nodze, Furnodze. W powyższym zdaniu nazwisko powinno wystąpić w celowniku, poprawne zdanie brzmi zatem: Prace należy przekazywać pani Annie Furnodze.
Alicja Sierotzka
Jak utworzyć nazwisko żeńskie od nazwiska „Lechowicz”?
Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez Radę Języka Polskiego 17 listopada 2003 roku, jeśli nazwisko mężczyzny ma postać rzeczownikową i jest zakończone na spółgłoskę – tak właśnie jak nazwisko Lechowicz – to „kobieta nosząca to nazwisko jako rodowe (odojcowskie) lub przyjmująca je w momencie ślubu (jako nazwisko odmężowskie) może przyjąć to nazwisko albo w formie męskiej (czyli tożsamej z formą nazwiska ojca lub męża), albo w formie przyrostkowej z przyrostkami -owa dla mężatek oraz -ówna dla panien, czyli w formie tradycyjnej, usankcjonowanej wielowiekowym zwyczajem”.
Zatem nazwisko Lechowicz, jeśli dotyczyłoby ono mężatki, może mieć zarówno brzmienie Lechowicz, jak i Lechowiczowa. Jeżeli natomiast dotyczyłoby ono panny, poprawne są formy Lechowicz lub Lechowiczówna. Trzeba jednak zaznaczyć, że bezprzyrostkowa forma Lechowicz jest używana w odniesieniu do kobiet wielokrotnie częściej niż przyrostkowe formy odmężowskie i odojcowskie.
Agnieszka Gorlak
Jak odmienia się nazwisko „Teszek”?
Według „Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny” pod redakcją A. Markowskiego podstawą wyboru odpowiedniego wzoru fleksyjnego dla nazwisk męskich jest postać fonetyczna zakończenia nazwiska, a ściślej jego ostatnia głoska.
Nazwiska zakończone na spółgłoskę ‑k w liczbie pojedynczej odmieniamy analogicznie jak rzeczowniki męskie pospolite męskie zakończone na ‑k, na przykład jak wyraz rolnik. O opuszczeniu lub zachowaniu e w odmianie decyduje tradycja, ale w wypadku nazwisk zakończonych na ‑ek jest ono niemal zawsze opuszczane. Odmiana tego nazwiska w liczbie pojedynczej jest więc następująca: M. Teszek, D. Teszka, C. Teszkowi, B. Teszka, N. Teszkiem, Ms. Teszku.
Nazwisko żeńskie Teszek – jako nazwisko żeńskie zakończone na spółgłoskę – jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej nazwisko Teszek odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, a więc następująco: M. Teszkowie, D. Teszków, C. Teszkom, B. Teszków, N. Teszkami, Ms. Teszkach.
Marta Wałdoch
Jaki jest dopełniacz i celownik nazwiska „Marusarzówna”?
Marusarzówna jest nazwiskiem panieńskim utworzonym od nazwiska Marusarz przyrostkiem ‑ówna. Nazwiska tego typu odmieniamy jak rzeczowniki pospolite żeńskie, np. jak rzeczownik panna. W liczbie pojedynczej dopełniacz tego nazwiska ma więc formę Marusarzówny, a celownik – Marusarzównie, natomiast w liczbie mnogiej w dopełniaczu nazwisko to przyjmuje formę Marusarzówien, a w celowniku – Marusarzównom.
Anna Ślusarska
Jaki jest celownik nazwiska „Lotka”?
Nazwiska zakończone na ‑a w liczbie pojedynczej niezależnie od płci nosiciela odmieniają się według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej jak rzeczowniki pospolite o takim samym zakończeniu. Nazwisko Lotka odmienia się zatem jak rzeczownik pospolity lotka: M. Lotka, D. Lotki, C. Lotce, B. Lotkę, N. Lotką, Msc. Lotce. Celownik liczby pojedynczej tego nazwiska brzmi więc Lotce.
W liczbie mnogiej nazwiska zakończone ‑a odmieniają się według wzoru rzeczownikowego męskoosobowego. Nazwiska te przyjmują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę ‑owie i odmieniają się analogicznie do wyrazu psychologowie: M. Lotkowie, D. Lotków, C. Lotkom, B. Lotków, N. Lotkami, Msc. Lotkach. W celowniku liczby mnogiej poprawna jest więc forma Lotkom.
Dorota Raczkiewicz
Jak odmienić nazwisko „Kopeć”: „Kopecia” czy „Kopcia”?
Nazwisko Kopeć jest równe rzeczownikowi pospolitemu oznaczającemu ‘gęsty, ciemny dym lub osad z sadzy’, który odmienia się z e ruchomym: M. kopeć, D. kopcia itd. Tak powinno się również odmieniać nazwisko męskie Kopeć: M. Kopeć, D. Kopcia, C. Kopciowi, B. Kopcia, N. Kopciem, Msc. Kopciu.
Możliwa jest również odmiana z e stałym: D. Kopecia, C. Kopeciowi itd., jeśli jest ona uwarunkowana tradycją rodzinną. Taka odmiana jest jednak rzadka. Dzięki wyszukiwarce Google uzyskamy dla dopełniacza w postaci z e stałym 3,5 tys. potwierdzeń, podczas gdy dla dopełniacza z e ruchomym – 44,9 tys. potwierdzeń, choć część z tych ostatnich dotyczy rzeczownika pospolitego. Przewagę frekwencyjną form nazwiskowych typu Kopcia nad formami typu Kopecia poświadczają jednak również dane dotyczące odmiany połączeń wybranych imion męskich z tym nazwiskiem. Na przykład w wypadku wyrażenia Jan Kopeć wyszukiwarka Google podaje 1140 wyników dla formy Jana Kopcia i tylko 9 wyników dla formy Jana Kopecia. W wypadku wyrażenia Andrzej Kopeć proporcje są podobne: 2490 wyników dla formy Andrzeja Kopcia i tylko 61 wyników dla formy Andrzeja Kopecia.
Jak odmieniać nazwisko „Baziuk” w liczbie pojedynczej?
Według „Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny” pod redakcją A. Markowskiego podstawą wyboru odpowiedniego wzoru fleksyjnego dla nazwiska męskiego jest postać fonetyczna jego zakończenia, a ściślej jego ostatnia głoska. Nazwiska zakończone na spółgłoskę ‑k odmieniamy analogicznie jak rzeczowniki pospolite męskie żywotne zakończone na ‑k, a więc w tym wypadku na przykład jak rzeczownik rolnik. Nazwisko to w liczbie pojedynczej odmienia się więc następująco: M. Baziuk, D. Baziuka, C. Baziukowi, B. Baziuka, N. Baziukiem, Ms. Baziuku.
Nazwisko żeńskie Baziuk jest nieodmienne.
Marta Wałdoch
Która forma nazwiska „Bartel” jest poprawna: „Zbyszka Bartela” czy „Zbyszka Bartla”?
Nazwiska niemieckie lub wywodzące się z języka niemieckiego zakończone na -el mają zazwyczaj e ruchome, np. Diesel, Diesla; Wackernagel, Wackernagla; Weigel, Weigla. Tradycyjna odmiana męskiego nazwiska Bartel jest zatem następująca: M. Zbyszek Bartel, D. Zbyszka Bartla.
Pewne nazwiska pochodzenia niemieckiego zakończone na ‑el zawierają jednak e stałe, np. Lelewel, Lelewela. Niektóre takie nazwiska odmieniają się dwojako: z e ruchomym i e stałym. Dopuszcza się zatem również możliwość stosowania w dopełniaczu liczby pojedynczej nazwiska męskiego Bartel formy z e stałym: Zbyszka Bartela. W świetle danych internetowych forma z e ruchomym jest stosowana częściej. Wyszukiwarka Google podaje na przykład 49 wyników dla formy Zbigniewa Bartla i 46 wyników dla formy Zbigniewa Bartela, 12800 wyników dla formy Kazimierza Bartla i 237 wyników dla formy Kazimierza Bartela, 100 wyników dla formy Marka Bartla i 19 wyników dla formy Marka Bartela, 212 wyników dla formy Jana Bartla i 119 wyników dla formy Jana Bartela, ale 1 wynik dla formy Andrzeja Bartla i 29 wyników dla formy Andrzeja Bartela.
Jak odmieniać nazwisko „Stec”?
Odmiana nazwiska Stec zależy od tego, czy posługuje się nim mężczyzna, czy kobieta.
W wypadku, gdy nazwisko należy do mężczyzny, odmienia się ono jak rzeczownik męski żywotny o podobnym zakończeniu (np. jak szewc), a więc następująco: M. Stec, D. Steca, C. Stecowi, B. Steca, N. Stecem, Msc. Stecu. Kobiety o nazwisku Stec nie odmieniają go.
W liczbie mnogiej nazwisko Stec odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, a więc następująco: M. Stecowie, D. Steców, C. Stecom, B. Steców, N. Stecami, Msc. Stecach.
Aleksandra Matusiak
Jak odmienić nazwisko „Rojek” w liczbie mnogiej?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę odmieniają się w liczbie mnogiej zgodnie z rzeczownikowym wzorem deklinacyjnym męskoosobowym. W mianowniku liczby mnogiej otrzymują końcówkę -owie. Ponadto nazwiska zakończone na ‑ek mają w temacie na ogół e ruchome, które znika przy odmianie przez przypadki. Zgodnie z tą regułą nazwisko Rojek odmienimy w liczbie mnogiej następująco: M. Rojkowie, D. Rojków, C. Rojkom, B. Rojków, N. Rojkami, Msc. Rojkach.
Elżbieta Stopa
Czy nazwisko „Gniewszew” jest odmienne?
W języku polskim nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się jak rzeczowniki pospolite żywotne. Zgodnie z tą regułą zakończone na spółgłoskę nazwisko męskie Gniewszew odmieniamy w następujący sposób: M. Gniewszew, D. Gniewszewa, C. Gniewszewowi, B. Gniewszewa, N. Grzewszewem, Msc. Gniewszewie. Zauważmy, że samogłoska e jest w tej odmianie stała (Gniewszewa), co wiąże się z trudnościami w wymowie w wypadku formy bez e (*Gniewszwa).
W języku polskim nazwiska żeńskie zakończone na spółgłoskę nie odmieniają się, dlatego w odniesieniu do kobiet we wszystkich przypadkach używamy formy Gniewszew, np. pani Gniewszew, panią Gniewszew.
W liczbie mnogiej nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę odmieniają się zgodnie z rzeczownikowym wzorem deklinacyjnym męskoosobowym. W mianowniku liczby mnogiej otrzymują końcówkę -owie. Zgodnie z tą regułą nazwisko Gniewszew odmienimy następująco: M. Gniewszewowie, D. Gniewszewów, C. Gniewszewom, B. Gniewszewów, N. Gniewszewami, Msc. Gniewszewach.
Elżbieta Stopa
Jak nazwisko „Wykrzykacz” odmienia się w liczbie mnogiej?
Zgodnie z zasadami odmiany nazwisk w języku polskim nazwisko Wykrzykacz odmienia się w liczbie mnogiej jak rzeczownik męskoosobowy, zatem przyjmuje następujące formy: M. Wykrzykaczowie, D. Wykrzykaczów, C. Wykrzykaczom, B. Wykrzykaczów, N. Wykrzykaczami, M. Wykrzykaczach.
Agnieszka Gorlak
Jak odmienić nazwisko „Szady”?
Nazwiska męskie zakończone w liczbie pojedynczej na ‑y odmieniają się analogicznie do przymiotników rodzaju męskiego zakończonych tą samą literą, np. rudy, a ztem nazwisko Szady odmienia się następująco: M. Szady, D. Szadego, C. Szademu, B. Szadego, N. Szadym, Msc. Szadym. Nazwisk kobiecych zakończonych na ‑y nie odmienia się. Zaleca się używanie ich z odmienionym imieniem lub rzeczownikiem pospolitym wskazującym na płeć, np. pani.
W liczbie mnogiej nazwisko Szady odmienia się według przymiotnikowego wzorca deklinacyjnego. Odmiana przedstawia się następująco: M. Szadzi, D. Szadych, C. Szadym, B. Szadych, N. Szadymi, Msc. Szadych.
Magdalena Szyłak
Która forma jest poprawna: „państwo Kościelak” czy „państwo Kościelakowie”?
Zalecenia odnoszące się do odmiany nazwisk polskich mówią, iż należy odmieniać nazwisko, jeśli można je przyporządkować jakiemuś wzorcowi odmiany. Dotyczy to również form liczby mnogiej. Dlatego też poprawna forma to państwo Kościelakowie.
Monika Pohoryłko
Czy poprawne jest zdanie: „Składam podziękowania państwu Krasoń”?
Zdanie: Składam podziękowania państwu Krasoń jest zdaniem niepoprawnym. Niepoprawna jest tutaj forma nazwiska. Poprawnie winno być: Składam podziękowania państwu Krasoniom. Nazwisko Krasoń jest odmienne i odmienia się – również w liczbie mnogiej – jak rzeczownik, toteż w celowniku liczby mnogiej przyjmuje końcówkę ‑om.
Łukasz Graban
Jak dokończyć wyrażenie „nagroda dla…” imionami i nazwiskami: „Jan Samp” i „Wiesława Samp”?
Nazwisko Samp zakończone jest na spółgłoskę, zatem w odniesieniu do mężczyzny odmienia się jak rzeczownik męskożywotny, np. sęp (M. Samp, D. Sampa…). Natomist nazwiska żeńskie zakończone na spółgłoskę nie odmieniają się. Zatem poprawna jest następująca konstrukcja: nagroda dla Jana Sampa i Wiesławy Samp.
Katarzyna Bliźniewska
Jak odmienić nazwisko „Borowiec”?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się tak jak rzeczowniki. Nazwiska zakończone na ‑ec odmieniają się w liczbie pojedynczej analogicznie do męskoosobowych rzeczowników pospolitych lub nazw własnych o takim samym zakończeniu, a więc nazwisko Borowiec odmienia się jak np. rzeczownik krawiec: M. Borowiec, D. Borowca, C. Borowcowi, B. Borowca, N. Borowcem, Msc. Borowcu. W odmianie tego nazwiska występuje e ruchome.
Nazwisk kobiecych zakończonych na ‑ec nie odmienia się. Zaleca się używanie ich z odmienionym imieniem lub innym rzeczownikiem wskazującym na płeć, np. pani.
W liczbie mnogiej męskie nazwy osobowe odmieniają się według męskoosobowego wzoru odmiany rzeczowników, a w mianowniku zyskują końcówkę ‑owie. Odmiana nazwiska Borowiec przedstawia się zatem w liczbie mnogiej następująco: M. Borowcowie, D. Borowców, C. Borowcom, B. Borowców, N. Borowcami, Msc. Borowcach, W. Borowcowie.
Magdalena Szyłak
Jak odmienia się nazwisko „Toman” w odniesieniu do mężczyzny?
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Toman odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, np. jak chan, fan lub sportsmen. Jego odmiana jest więc następująca: M. Toman, D. Tomana, C. Tomanowi, B. Tomana, N. Tomanem, Msc. Tomanie.
Dobrawa Kozłowska
Jaki jest celownik liczby pojedynczej nazwiska „Siuda”?
Nazwiska rzeczownikowe zakończone na -a odmieniamy w liczbie pojedynczej – zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak i do kobiet – według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej, np. jak rzeczowniki pospolite woda lub wojewoda. W celowniku liczby pojedynczej nazwisko Siuda przybiera więc – niezależnie od płci nosiciela – formę Siudzie (jak wodzie lub wojewodzie).
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się według deklinacji męskoosobowej, a więc w celowniku ma formę (państwu) Siudom.
Dobrawa Kozłowska
Jak odmienić żeńskie nazwisko „Kopera”?
Ponieważ nazwiska żeńskie zakończone na -a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, nazwisko Kopera odmienia się jak rzeczowniki era, kura lub para, a więc następująco: M. Kopera, D. Kopery, C i Msc. Koperze, B. Koperę, N. Koperą.
Agata Miller
Jak odmienia się nazwisko „Dyka” w odniesieniu do kobiety?
W liczbie pojedynczej zarówno w odniesieniu do kobiety, jak i do mężczyzny nazwisko Dyka odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, np. jak tyka, choinka lub matka, a więc następująco: M. Dyka, D. Dyki, C. Dyce, B. Dykę, N. Dyką, Msc. Dyce.
Dobrawa Kozłowska
Czy można używać jako rodzaju żeńskiego nazwiska „Zimny” formy „Zimna”?
Tak. W wypadku nazwisk równych przymiotnikom pospolitym kobieta może jako podstawową postać swojego nazwiska przybrać formę rodzaju żeńskiego i odmieniać ją jak przymiotnik, tj. M. Zimna, D. Zimnej, C. Zimnej, B. Zimną, N. Zimną, Msc. Zimnej. Nie jest to jednak obligatoryjne, może również pozostać przy formie Zimny, której w odniesieniu do kobiety się nie odmienia.
Dobrawa Kozłowska
Ile „i” (jedno czy dwa) należy zapisać w dopełniaczu liczby pojedynczej rzeczownika „Tania”?
Rzeczowniki obcego pochodzenia zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -nia w dopełniaczu liczby pojedynczej zapisujemy z podwójnym -i (-nii), ponieważ zakończenie to wymawiamy jako [ńji]. Jednak słowiańskie imię Tania wymawiamy zazwyczaj jako [Tańa], a nie [Tańja], jak wymawialibyśmy to imię, byłoby pochodziło z języków zachodnioeuropejskich. W dopełniaczu liczby pojedynczej zapisujemy zatem to imię z jednym ‑i: Tani. Taką formę zawiera m.in. Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego.
Dobrawa Kozłowska
Czy należy odmieniać nazwiska w pismach urzędowych?
Tak, ponieważ odmienianie i nieodmienianie nazwisk nie zależy od typu tekstu. Wszystkie nazwiska, które można odmienić, należy odmieniać, również w pismach urzędowych. Jeżeli chcemy, by z tekstu urzędowego jednoznacznie wynikała podstawowa forma jakiegoś nazwiska, powinniśmy zastosować je w mianowniku. Wyjątek stanowią oczywiście nazwiska nieodmienne, czyli spośród nazwisk rodzimych: nazwiska żeńskie zakończone na spółgłoskę (np. Nowak), nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę -i (np. Saloni), nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę -y (np. Borowy), nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę -o (np. Domejko), nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę -e (np. Linde).
Kateryna Razgonova
Jak odmienia się nazwisko ,,Krepel”?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się tak jak rzeczowniki. Nazwiska męskie zakończone na -l odmieniają się w liczbie pojedynczej analogicznie do męskoosobowych rzeczowników pospolitych lub innych nazw własnych o takim samym zakończeniu, np. jak rzeczownik Gal. Nazwisko Krepel powinno być odmieniane z pominięciem samogłoski e w przypadkach zależnych, tj. M. Krepel – D. Krepla, bo tak (M. krepel, D. krepla) odmienia się rzeczownik pospolity krepel ‘rodzaj ciastek smażonych’, notowany jako wyraz przestarzały przez Słownik języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego. E ruchome występuje też w odmianie śląskiego regionalnego rzeczownika krepel ‘pączek’, por. słowa Ody do krepla: Łoj ty kreplu mój kochany, tyś we fecie łokompany, jo mom szmaka durś na Ciebie... Ponieważ rzeczownik krepel ma charakter przestarzały lub regionalny, można też zaakceptować odmianę nazwiska Krepel z e stałym: M. Krepel, D. Krepela, C. Krepelowi.
Nazwiska kobiece tożsame brzmieniowo z nazwiskami męskimi, zakończone spółgłoską, pozostają nieodmienne. Zaleca się używanie ich wraz z odmienionym imieniem lub słowem pospolitym pozwalającym stwierdzić płeć, np. z wyrazem pani.
W liczbie mnogiej męskie nazwy osobowe odmieniają się według rzeczownikowego wzoru deklinacyjnego męskoosobowego. W mianowniku liczby mnogiej uzyskują one końcówkę ‑owie. Nazwisko Krepel odmienia się więc w liczbie mnogiej następująco: M. Kreplowie, D. Kreplów, C. Kreplom, B. Kreplów, N. Kreplami, Msc. Kreplach.
Monika Lidzbarska
Jak należy odmieniać nazwisko „Grzona”?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a odmienia się w liczbie pojedynczej – zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak i do kobiet – jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, zatem nazwisko Grzona odmieniamy jak np. rzeczownik pospolity żona: M. Grzona, D. Grzony, C. Grzonie, B. Grzonę, N. Grzoną, Msc. Grzonie. W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe: M. Grzonowie, D. Grzonów, C. Grzonom, B. Grzonów, N. Grzonami, Msc. Grzonach.
Jak odmienia się imię i nazwisko „Renata Kupka”?
Żeńskie nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, toteż nazwisko Kupka odmieniamy tak samo jak rzeczownik pospolity kupka. Nazwa własna Renata Kupka odmienia się więc następująco: M. Renata Kupka, D. Renaty Kupki, C. Renacie Kupce, B. Renatę Kupkę, N. Renatą Kupką, Msc. Renacie Kupce.
Izabela Kasperska
Jak odmieniać nazwisko „Mierzwa” w liczbie mnogiej („Joanna i Janusz Mierzwa”)?
Nazwiska rzeczownikowe zakończone na ‑a odmieniają się w liczbie mnogiej jak rzeczowniki męskoosobowe: M. (Joanna i Janusz) Mierzwowie, D. (Joanny i Janusza) Mierzwów, C. (Joannie i Januszowi) Mierzwom, B. (Joannę i Janusza) Mierzwów, N. (Joanną i Januszem) Mierzwami, Msc. (Joannie i Januszu) Mierzwach.
Aleksandra Muszarska
Jak odmienia się nazwisko „Jamurkiewicz”?
Wszystkie nazwiska, które można włączyć do jakiegoś wzorca odmiany polskich wyrazów pospolitych, należy odmieniać. Nazwisko Jamurkiewicz podlega odmianie w zależności od płci jego nosiciela. W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne, np. M. Joanna Jamurkiewicz, D. Joanny Jamurkiewicz, C. Joannie Jamurkiewicz, B. Joannę Jamurkiewicz, N. Joanną Jamurkiewicz, Msc. Joannie Jamurkiewicz. W odniesieniu do mężczyzny nazwisko to odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, a więc np. jak biegacz: M. Jan Jamurkiewicz, D. Jana Jamurkiewicza, C. Janowi Jamurkiewiczowi, B. Jana Jamurkiewicza, N. Janem Jamurkiewiczem, Msc. Janie Jamurkiewiczu. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki rodzaju męskiego osobowe: M. Joanna i Jan Jamurkiewiczowie, D. Joanny i Jana Jamurkiewiczów, C. Joannie i Janowi Jamurkiewiczom, B. Joannę i Jana Jamurkiewiczów, N. Joannę i Janem Jamurkiewiczami, Msc. Joannie i Janie Jamurkiewiczach.
Jak odmienia się nazwisko „Itrych”?
Odmiana nazwiska Itrych zależy od płci jego nosiciela. Nazwisko żeńskie Itrych nie odmienia się, np. M. Maria Itrych, D. Marii Itrych, C. Marii Itrych, B. Marię Itrych, N. Marią Itrych, Msc. Marii Itrych. Nazwisko męskie odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu (np. jak szach), np. M. Marcin Itrych, D. Marcina Itrycha, C. Marcinowi Itrychowi, B. Marcina Itrycha, N. Marcinem Itrychem, Msc. Marcinie Itrychu. W liczbie mnogie nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, np. M. Maria i Marcin Itrychowie, D. Marii i Marcina Itrychów, C. Marii i Marcinowi Itrychom, B. Marię i Marcina Itrychów, N. Marią i Marcinem Itrychami, Msc. Marii i Marcinie Itrychach.
Jak odmieniać męskie nazwisko „Skucha”?
Przy odmianie nazwisk należy się kierować przede wszystkim możliwością przyporządkowania danego nazwiska jakiemuś wzorcowi. Nazwiska męskie i żeńskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym zakończeniu. W języku polskim istnieje rzeczownik pospolity skucha, więc odmieniając nazwisko męskie Skucha, należy posługiwać się wzorcem odmiany tego słowa: M. Skucha, D. Skuchy, C. Skusze, B. Skuchę, N. Skuchą, Msc. Skusze.
Agnieszka Kleczyńska
Jak odmienia się nazwisko „Hejs”?
Zgodnie z zasadami odmiany nazwisk (zamieszczonymi m.in. w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni z 2002 r.) żeńskie nazwisko Hajs się nie odmienia, natomiast nazwisko męskie odmieniamy jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, np. jak lis lub kos, a więc następująco: M. Hejs, D. Hejsa, C. Hejsowi, B. Hejsa, N. Hejsem, Msc. Hejsie.
W liczbie mnogiej nazwisko Hejs odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, czyli następująco: M. Hejsowie, D. Hejsów, C. Hejsom, B. Hejsów, N. Hejsami, Msc. Hejsach.
Andrzej Karolczak
Jak odmienia się nazwisko „Czajka”?
Nazwisko Czajka odmienia się następująco:
a) w liczbie pojedynczej, gdy mówimy o panu lub pani noszących to nazwisko: M. Czajka, D. Czajki, C. Czajce, B. Czajkę, N. Czajką, Msc. Czajce;
b) w liczbie mnogiej, gdy mówimy o państwu noszących to nazwisko: M. Czajkowie, D. Czajków, C. Czajkom, B. Czajków, N. Czajkami, Msc. Czajkach.
Justyna Turowska
Jaki jest celownik nazwiska męskiego „Świgost”?
Nazwiska męskie zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na tę spółgłoskę. W związku z tym nazwisko Świgost odmienia się jak np. delegat i w celowniku liczby pojedynczej przyjmuje formę Świgostowi. W celowniku liczby mnogiej rzeczowników występuje tylko jedna końcówka: ‑om, toteż celownik liczby mnogiej nazwiska Świgost brzmi Świgostom.
Patrycja Lipińska
Jak odmienia się nazwisko „Labus”?
Odmiana nazwiska Labus zależy od płci jego nosiciela. W odniesieniu do mężczyzny nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskożywotne o tym samym zakończeniu (np. jak wiarus), a więc w następujący sposób: M. (kto?) Labus, D. (kogo?) Labusa, C. (komu?) Labusowi, B. (kogo?) Labusa, N. (kim?) Labusem, Msc. (o kim?) Labusie. W odniesieniu do kobiety nazwisko to się nie odmienia, a więc we wszystkich przypadkach przybiera tę samą formę, np. M. Anna Labus, D. Anny Labus, C. Annie Labus, B. Annę Labus, N. Anną Labus, Msc. Annie Labus. Natomiast w odniesieniu do pary małżeńskiej nazwisko Labus odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, czyli następująco: M. Labusowie, D. Labusów, C. Labudom, B. Labusów, N. Labusami, Msc. Labusach.
Jak odmienia się nazwisko „Kożuch” („Dominik Kożuch”)?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę. Nazwisko Kożuch odmienia się zatem jak rzeczownik pospolity szach, a zatem: M. Kożuch, D. Kożucha, C. Kożuchowi, B. Kożucha, N. Kożuchem, Msc. Kożuchu. Od odmiany rzeczownika pospolitego kożuch odmiana męskiego nazwiska Kożuch różni się w bierniku (kożuch – Kożucha).
Natomiast w liczbie mnogiej nazwiska o fleksji rzeczownikowej mają wspólny zestaw końcówek, charakterystyczny dla odmiany męskoosobowej (M. ‑owie, D. ‑ów, C. ‑om, B. ‑ów, N. -ami, Msc. ‑ach). Nazwisko Kożuch przyjmuje zatem następujące formy: M. Kożuchowie, D. Kożuchów, C. Kożuchom, B. Kożuchów, N. Kożuchami, Msc. Kożuchach.
Jak odmienia się męskie nazwisko „Jureczek”?
Wszystkie nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę są odmienne, nie można ich zatem pozostawić w formie nieodmienionej, ponieważ jest to błędem. Odmieniają się one jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne lub imiona męskie zakończone na tę samą spółgłoskę. Ponadto nazwiska zakończone na ‑ek mają w na ogół temacie e ruchome, które znika przy odmianie przez przypadki. Męskie nazwisko Jureczek odmienia się jak imię Jureczek, a więc następująco: M. Jureczek, D. Jureczka, C. Jureczkowi, B. Jureczka, N. Jureczkiem, Msc. Jureczku.
W jaki sposób odmieniać nazwisko „Hinz”?
W formie męskiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, a więc następująco: M. Hinz, D. Hinza, C. Hinzowi, B. Hinza, N. Hinzem, Msc. Hinzu. W formie żeńskiej powyższe nazwisko jest nieodmienne. Gdyby chodziło nam o małżeństwo lub kilku mężczyzn noszących to nazwisko, odmienimy je jak rzeczownik pospolity męskoosobowy: M. Hinzowie, D. Hinzów, C. Hinzom, B. Hinzów, N. Hinzami, Msc. Hinzach.
Monika Matusiak
Jaki jest dopełniacz nazwiska „Strebau”?
Nazwiska zakończone w wymowie głoską ł, oddawane w piśmie przez połączenie liter ‑au, odmieniają się w jak rzeczowniki rodzaju męskiego, z wyjątkiem miejscownika liczby pojedynczej, który przyjmuje postać równą mianownikowi. Dopełniacz liczby pojedynczej nazwiska Strebau [wym. Strebał] ma zatem formę Strebaua, a dopełniacz liczby mnogiej – Strebauów.
Jakiego nazwiska powinna używać żona mężczyzny o nazwisku „Nowotny”: „Nowotna” czy „Nowotny”?
Jeżeli nazwisko mężczyzny ma postać przymiotnika niezakończonego na -ski, -cki, -dzki, np. Cichy, Kwaśny, Niski, to kobieta może urzędowo wybrać formę męską (Anna Cichy) albo żeńską (Anna Cicha). Żona mężczyzny o nazwisku Nowotny może zatem używać zarówno nazwiska Nowotna, jak i Nowotny. Forma Nowotna odmienia się jak przymiotnik (D. Nowotnej, C. Nowotnej, B. Nowotną, N. Nowotną, Msc. Nowotnej), forma Nowotny w odniesieniu do kobiety jest nieodmienna.
Miłosz Ryszka
Jak brzmi celownik nazwiska „(Daniel) Korejwo”?
Celownik nazwiska męskiego Korejwo brzmi Korejwie, ponieważ nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -o odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, por. M. Kościuszko – C. Kościuszce jak M. matka – C. matce, a więc M. Korejwo – C. Korejwie jak M. kawa – C. kawie.
Aleksandra Muszarska
Jak odmienia się męskie nazwisko „Hęś”?
Nazwisko Hęś w odniesieniu do mężczyzny odmienia się jak rzeczowniki żywotne zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoski fonetyczne miękkie, zatem podobnie jak rzeczownik struś: M. Hęś, D. Hęsia, C. Hęsiowi, B. Hęsia, N. Hęsiem, Msc. Hęsiu.
Mateusz Węgrowski
Jak należy odmieniać nazwisko „Ciuchno”?
Nazwiska rodzime zakończone na samogłoskę -o w liczbie pojedynczej w odniesieniu do kobiet nie odmieniają się (w języku polskim odmianie podlegają tylko te nazwiska żeńskie, które są zakończone na ‑a), natomiast w odniesieniu do mężczyzn mają one odmianę rzeczownikową żeńską. Męskie nazwisko Ciuchno odmienia się zatem jak rzeczownik pospolity żona, por. M. Ciuchno, D. Ciuchny (jak żony), C. Ciuchnie (jak żonie), B. Ciuchnę (jak żonę), N. Ciuchną (jak żoną), Msc. Ciuchnie (jak żonie).
W liczbie mnogiej nazwisko Ciuchno odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a w mianowniku przyjmuje formę Ciuchnowie. Ma zatem następujące formy: M. Ciuchnowie, D. Ciuchnów, C. Ciuchnom, B. Ciuchnów, N. Ciuchnami, Msc. Ciuchnach.
Jak odmienia się nazwisko „Bil”?
W wypadku nazwiska Bil jego odmiana dotyczy tylko mężczyzn, ponieważ nazwiska kobiet niezakończone na -a są nieodmienne. Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na te spółgłoski. Nazwisko Bil odmienia się więc jak na przykład kowal, a zatem następująco: M. Bil, D. Bila, C. Bilowi, B. Bila, N. Bilem, Msc. Bilu.
Antonina Fiutak
Jak odmienia się nazwisko „Supara”?
Nazwisko Supara w liczbie pojedynczej odmienia się, niezależnie od płci nosiciela, jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a, np. jak rzeczownik para lub lira: M. Supara, D. Supary, C. Suparze, B. Suparę, N. Suparą, Msc. Suparze. W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Suparowie, D. Suparów, C. Suparom, B. Suparów, N. Suparami, Msc. Suparach.
Adam Hraish
Jak odmienia się nazwisko „Pyrtek”?
Nazwisko Pyrtek jest zakończone spółgłoską tylnojęzykową, w związku z tym w odniesieniu do mężczyzn odmienia się jak rzeczownik pospolity rodzaju męskiego żywotny o podobnym zakończeniu, np. jak chłopak. W tematach nazwisk zakończonych na ‑ek samogłoska e jest zazwyczaj ruchoma. Nazwisko Pyrtek odmienia się więc następująco: M. Pyrtek, D. Pyrtka, C. Pyrtkowi, B. Pyrtka, N. Pyrtkiem, Msc. Pyrtku.
W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej nazwisko Pyrtek odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe: M. Pyrtkowie, D. Pyrtków, C. Pyrtkom, B. Pyrtków, N. Pyrtkami, Msc. Pyrtkach.
Jak odmienia się nazwisko „Lankiewicz”?
Przy wyborze wzorca odmiany nazwisk najważniejsze są następujące kryteria: płeć właściciela, jego narodowość i zakończenie nazwiska. W pytaniu o odmianę nazwiska Lankiewicz nie podano płci jego nosiciela, toteż rozpatrzę obie sytuacje, gdy jest to nazwisko męskie i gdy jest to nazwisko żeńskie.
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Lankiewicz odmienia się w liczbie pojedynczej jak tak samo zakończone rzeczowniki męskie żywotne, np. jak rzeczownik gracz: M. Lankiewicz, D. Lankiewicza, C. Lankiewiczowi, B. Lankiewicza, N. Lankiewiczem, Msc. Lankiewiczu.
W wypadku, gdy nazwisko Lankiewicz należy do kobiety, nie podlega ono odmianie. Dawniej do podstawowej formy tego nazwiska dodawano przyrostki ‑owa (dla kobiet zamężnych) lub ‑ówna (dla panien). Nazwisko Lankiewiczowa odmieniano następująco: M. Lankiewiczowa, D. Lankiewiczowej, C. Lenkiewiczowej, B. Lankiewiczową, N. Lankiewiczową, Msc. Lankiewiczowej. Odmiana nazwiska Lankiewiczówna była natomiast następująca: M. Lankiewiczówna, D. Lankiewiczówny, C. Lankiewiczównie, B. Lankiewiczównę, N. Lankiewiczówną, Msc. Lankiewiczównie.
W liczbie mnogiej nazwisko Lankiewicz odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Lankiewiczowe, D. Lankiewiczów, C. Lankiewiczom, B. Lankiewiczów, N. Lankiewiczami, Msc. Lankiewiczach.
Jak odmienia się nazwisko „Kopania”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Kopania – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się jak miękkotematowe rzeczowniki żeńskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a, a zatem następująco: M. Kopania, D. Kopani, C. Kopani, B. Kopanię, N. Kopanią, Msc. Kopani. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a w mianowniku przyjmuje końcówkę ‑owie. Ma zatem następujące formy: M. Kopaniowie, D. Kopaniów, C. Kopaniom, B. Kopaniów, N. Kopaniami, Msc. Kopaniach.
Czy nazwisko „Herto” w odniesieniu do mężczyzn jest odmienne?
Polskie nazwisko Herto w rodzaju męskim jest odmienne, bowiem nazwiska polskie zakończone na ‑o, np. Fredro, Kościuszko, Lato, Lubaszenko, powinniśmy odmieniać. Jeżeli w polskim nazwisku męskim przed ‑o występuje spółgłoska twarda, jak w wypadku nazwiska Herto, to powinno się ono odmieniać jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego: D. Herty, C. Hercie, B. Hertę, N. Hertą, Msc. Mercie. Gdyby było to np. nazwisko włoskie, odmieniałoby się jak rzeczowniki męskoosobowe twardotematowe, w taki sposób jak słowo partyzant.
Justyna Kułakowska
Jak odmienia się nazwisko „Gongol” (w odniesieniu do mężczyzny)?
Zasady polskiej fleksji nakazują, o ile tylko to możliwe, włączanie nazwisk do modeli deklinacyjnych właściwych rzeczownikom pospolitym. Podstawą fonetyczną odpowiedniego wzoru fleksyjnego jest postać fonetyczna zakończenia nazwiska. Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę oraz samogłoskę -a lub -o w liczbie pojedynczej odmieniają się jak rzeczowniki. Nazwiska takie jak Gongol, zakończone na spółgłoskę, odmieniają się analogicznie do męskoosobowych rzeczowników pospolitych o takim samym zakończeniu, nazwisko Gongol odmienia się więc na przykład jak rzeczownik król, a zatem następująco: D. Gongola, C. Gongolowi, B. Gongola, N. Gongolem, Msc. Gongolu. Wśród form fleksyjnych nazwisk – w odróżnieniu od innych rzeczowników – użycie wołacza jest w polszczyźnie bardzo rzadkie, chociaż teoretycznie jego utworzenie jest możliwe. Jest on równy mianownikowi, a więc w wypadku nazwiska Gongol brzmi: (panie) Gongol. Zwracanie się do kogoś po nazwisku jest jednak w naszej kulturze uważane za niegrzeczne.
Małgorzata Trzebiatowska
Jak odmienia się nazwisko „Bianga”?
Nazwisko Bianga – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się w następujący sposób: M. Bianga, D. Biangi, C. Biandze, B. Biangę, N. Biangą, Msc. Biandze, W. Biango. Wynika to z zasad odmiany nazwisk (zawartych m.in. w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego), według których nazwiska kobiet i mężczyzn zakończone na -a (z wyjątkami zakończeń ‑owa i ‑ewa) odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu. W wypadku nazwiska Bianga rzeczownikiem pospolitym o podobnym zakończeniu może być ranga.
Paula Woźniak
Jak utworzyć nazwisko córki od nazwiska ojca „Wicha”?
Od nazwisk ojców zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑a nazwy córek tworzymy za pomocą przyrostka ‑anka, np. Skarga – Skarżanka, Katula – Katulanka, Zawisza – Zawiszanka, Konopka – Konopczanka, Piętka – Piętczanka. Nazwisko panieńskie od nazwiska ojca Wicha ma zatem postać Wiszanka.
Odrębne nazwiska dla kobiet niezamężnych nie są już obecnie stosowane w języku polskim, chyba że intencją mówiącego jest stylizacja albo żart.
Aleksandra Muszarska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienia się nazwisko „Wawryków”?
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Wawryków odmienia się w liczbie pojedynczej jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, np. jak rzeczownik myszołów, a więc następująco: M. Wawryków, D. Wawrykowa, C. Wawrykowowi, B. Wawrykowa, N. Wawrykowem, Msc. Wawrykowie.
W odniesieniu do kobiety nazwisko Wawryków jest nieodmienne, ponieważ spośród nazwisk żeńskich odmieniają się tylko te, które w mianowniku liczby pojedynczej kończą się na ‑a.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak pospolite rzeczowniki męskoosobowe, czyli: M. Wawrykowowie, D. Wawrykowów, C. Wawrykowom, B. Wawrykowów, N. Wawrykowom, Msc. Wawrykowach.
Jaką formę nazwiska powinna przyjąć żona mężczyzny od nazwisku „Stanny”?
Jak odmienia się nazwisko „Ryll”?
W języku polskim nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak imiona lub rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę. Nazwisko Ryll odmienia się zatem jak Kamil, troll lub gil, a więc w następujący sposób: M. Ryll, D. Rylla, C. Ryllowi, B. Rylla, N. Ryllem, Msc. Ryllu. W odniesieniu do kobiet nazwisko Ryll jest nieodmienne. Natomiast w liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Ryllowie, D. Ryllów, C. Ryllom, B. Ryllów, N. Ryllami, Msc. Ryllów.
Jak odmienia się nazwisko „Pitrzelis”?
Odmiana nazwiska Pitrzelis zależy od płci jego nosiciela. Nazwisko żeńskie o tej formie nie odmienia się. Nazwisko męskie Pitrzelis odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, np. jak lis czy sołtys. Odmieniamy je więc następująco: M. Pitrzelis, D. Pitrzelisa, C. Pitrzelisowi, B. Pitrzelisa, N. Pitrzelisem, Msc. Pitrzelisie. Natomiast w liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Pitrzelisowie, D. Pitrzelisów, C. Pitrzelisom, B. Pitrzelisów, N. Pitrzelisami, Msc. Pitrzelisach.
Mówimy „państwo Błaszczyk” czy „państwo Błaszczykowie”?
Ogólne zalecenie dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych jest następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska jakiemuś wzorcowi odmiany, należy je odmieniać. Poprawna jest zatem forma państwo Błaszczykowie.
Mateusz Nawrocki
Jak odmieniać nazwisko „Oksiuta”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Oksiuta – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmieniamy jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na -a, a więc: M. Oksiuta, D. Oksiuty, C. Oksiucie, B. Oksiutę, N. Oksiutą, Msc. Oksiucie. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Oksiutowie, D. Oksiutów, C. Oksiutom, B. Oksiutów, N. Oksiutami, Msc. Oksiutach.
Jaki jest celownik nazwiska męskiego „Lorek”?
Nazwisko Lorek odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, a w jego temacie jak w tematach większości nazwisk zakończonych na ‑ek występuje tzw. e ruchome, toteż w celowniku liczby pojedynczej przybiera ono formę Lorkowi, a w celowniku liczby mnogiej – Lorkom.
„Zapraszamy Jolantę i Karola Grzymkiewicz” czy „zapraszany Jolantę i Karola Grzymkiewiczów”?
Polskie nazwiska należy odmieniać, również w liczbie mnogiej. Poprawna jest zatem konstrukcja zapraszamy Jolantę i Karola Grzymkiewiczów.
Daniela Różańska
Jak odmienia się nazwisko „Inchołubiak”?
W odniesieniu do mężczyzn nazwiska zakończone na spółgłoskę odmieniamy w liczbie pojedynczej jak polskie imiona męskie lub rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę (tu: k). Rzeczowniki o temacie zakończonym na spółgłoskę tylnojęzykową (k, g, ch) mają w zatem miejscowniku liczby pojedynczej końcówkę ‑u. Nazwisko Inchołubiak odmienia się na przykład jak chłopak, czyli następująco: M. Inchołubiak, D. Inchołubiaka, C. Inchołubiakowi, B. Inchołubiaka, N. Inchołubiakiem, Msc. Inchołubiaku.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to się nie odmienia.
W liczbie mnogiej nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę otrzymują w mianowniku końcówkę -owie i odmieniają się jak rzeczowniki rodzaju męskiego osobowe. Nazwiska Inchołubiak odmienia się więc następująco: M. Inchołubiakowie, D. Inchołubiaków, C. Inchołubiakom, B. Inchołubiaków, N. Inchołubiakami, Msc. Inchołubiakach.
Karolina Wojdyga
Jaki jest dopełniacz nazwiska męskiego „Horbowy”?
Poprawna forma dopełniacza nazwiska męskiego Horbowy to Horbowego. Wynika to z zasady, że nazwiska kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na -y po spółgłosce odmieniają się w liczbie pojedynczej tak jak przymiotniki.
Aleksandra Wójcik
Jak odmienia się nazwisko „Fredro”?
Odmiana nazwisk zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej na ‑o należy zależy od płci nosiciela, jego narodowości i zakończenia nazwiska. Nazwisko Fredro jest odmienne w odniesieniu do mężczyzn, a nieodmieniane w odniesieniu do kobiet. Ponieważ jest to nazwisko polskie, w którym przed ‑o występuje spółgłoska twarda, w liczbie pojedynczej nazwisko męskie Fredro należy odmieniać jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego (np. jak para czy kadra): M. Fredro, D. Fredry, C. Fredrze, B. Fredrę, N. Fredrą, Msc. Fredrze.
W liczbie mnogiej nazwisko Fredro, jak inne nazwiska o odmianie rzeczownikowej, odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a mianowicie: M. Fredrowie, D. Fredrów, C. Fredrom, B. Fredrów, N. Fredrami, Msc. Fredrach.
Która forma jest poprawna: „ulica Dantyszka” czy „ulica Dantyszki”?
Poprawną formą jest ulica Dantyszka. Jej patronem jest Jan Dantyszek, biskup chełmiński i warmiński, poeta polsko-łaciński okresu renesansu. Dopełniacz nazwisk męskich kończących się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę ma końcówkę ‑a. Formę ul. Dantyszka potwierdza też strona internetowa www.mapa-kodów-pocztowych.pl.
Jak odmienia się nazwisko „Białasówna”: „Białasówny” czy „Białasównej”?
Nazwiska panieńskie tworzone od nazwisk w formie podstawowej przyrostkiem ‑ówna odmieniają się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego, np. jak panna, a zatem nazwisko Białasówna odmienia się następująco: M. Białasówna, D. Białasówny, C. Białasównie, B. Białasównę, N. Białasówną, Msc. Białasównie.
Aleksandra Muszarska
Jak odmienia się nazwisko „Wenta”?
Nazwisko Wenta zakończone jest na -a, toteż – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn –odmienia się według wzorca rzeczownikowego żeńskiego. Oto pełny wykaz form odmiany tego nazwiska w liczbie pojedynczej: M. (kto?) Wenta, D. (kogo?) Wenty, C. (komu?) Wencie, B. (kogo?) Wentę, N. (kim?) Wentą, Msc (o kim?) o Wencie. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się następująco: M. Wentowie, D. Wentów, C. Wentom, B. Wentów, N. Wentami, Msc. Wentach.
Kamila Zawiszewska
Jakiej formy nazwiska „Szczęsny” powinna używać kobieta?
Nazwisko Szczęsny, w zależności od tradycji rodowej, może mieć postać Szczęsna lub Szczęsna. Forma Szczęsna ma odmianę przymiotnikową: M. Anna Szczęsna, D. Anny Szczęsnej, C. Annie Szczęsnej, B. Annę Szczęsną, N. Anną Szczęsną, Msc. Annie Szczęsnej. W wypadku przyjęcia przez kobietę wersji męskiej nazwiska: Szczęsny nazwisko to („unieruchomione” rodzajowo) przestaje być odmienne: M. Anna Szczęsny, D. Anny Szczęsny, C. Annie Szczęsny, B. Annę Szczęsny, N. Anną Szczęsny, Msc. Annie Szczęsny.
Victoria Ogievich
Która wersja jest poprawna: „do pana Musielak” czy „do pana Musielaka”?
Poprawna jest oczywiście wersja do pana Musielaka, ponieważ wszystkie polskie nazwiska męskie podlegają deklinacji. Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego zakończone na tę samą spółgłoskę, a więc nazwisko Musielak odmienia się jak np. rzeczownik człowiek. Nie odmienia się natomiast nazwisko żeńskie Musielak, toteż mówimy do pani Musielak.
Jak odmienia się nazwisko „Cyron”?
Ogólne zalecenie dotyczące odmiany nazwisk obcych i polskich jest takie, iż nazwiska powinno się odmieniać, jeżeli tylko możliwe jest przyporządkowanie ich do jakiegoś wzorca odmiany. Jak podkreśla prof. Jan Miodek w wywiadzie dla „Nowej Trybuny Opolskiej”, stanowisko, iż w tekstach oficjalnych nazwiska nie powinno się odmieniać, jest stanowiskiem fałszywym (http://www.nto.pl/magazyn/reportaz/art/4161843,prof-miodek-nazwiska-trzeba-odmieniac,id,t.html). Co więcej, wybierając wzorzec odmiany, należy uwzględnić następujące kryteria: płeć właściciela, zakończenie nazwiska oraz narodowość nosiciela.
Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę (w tym wypadku na spółgłoskę twardą n), odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na te spółgłoski. Nazwisko Cyron w odniesieniu do mężczyzny odmienia się podobnie jak rzeczownik pospolity blondyn, imię Stefan lub nazwisko Puszkin, czyli następująco: M. Cyron, D. Cyrona, C. Cyronowi, B. Cyrona, N. Cyronem, Msc. Cyronie (jak M. Puszkin, D. Puszkina, C. Puszkinowi, B. Puszkina, N. Puszkinem, Msc. Puszkinie).
W odniesieniu do kobiety nazwiska Cyron nie można odmienić, ponieważ odmieniają się tylko nazwiska żeńskie zakończone na ‑a.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się. Zasadą jest, że nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę ‑owie i odmieniają się tak jak inne rzeczowniki męskoosobowe, np. baron, czyli następująco: M. Cyronowie, D. Cyronów, C. Cyronom, B. Cyronów, N. z Cyronami, Msc. o Cyronach.
Dorota Pietraszek
Jak odmienia się nazwisko „Babicz”?
W odniesieniu do kobiet nazwisko Babicz nie odmienia się, por.: M. Anna Babicz, D. Anny Babicz, C. Annie Babicz, B. Annę Babicz, N. Anną Babicz, Msc. Annie Babicz. Odmienne są tylko – rzadko dziś używane, ale nadal poprawne – formy słowotwórcze tego nazwiska, tj. forma Babiczówna dla córki i forma Babiczowa dla żony. Nazwisko panieńskie Babiczówna odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego, tj. M. Anna Babiczówna, D. Anny Babiczówny, C. Annie Babiczównie, B. Annę Babiczównę, N. Anną Babiczówną, Msc. Annie Babiczównie, natomiast nazwisko żony Babiczowa odmienia się jak przymiotniki w rodzaju żeńskim, tj. M. Anna Babiczowa, D. Anny Babiczowej, C. Annie Babiczowej, B. Annę Babiczową, N. Anną Babiczową, Msc. Annie Babiczowej.
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Babicz odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego o tym samym zakończeniu, np. palacz lub spawacz, czyli następująco: M. Jan Babicz, D. Jana Babicza, C. Janowi Babiczowi, B. Jana Babicza, N. Janem Babiczem, Msc. Janie Babiczu.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe: M. Anna i Jan Babicz, D. Anny i Jana Babiczów, C. Annie i Janowi Babiczom, B. Annę i Jana Babiczów, N. Anną i Janem Babiczami, Msc. Annie i Janie Babiczach.
Jaki jest celownik nazwiska „(Adam) Filocha”?
Celownik nazwiska męskiego Filocha brzmi Filosze (Adamowi Filosze). Nazwisko to odmieniamy jak rzeczownik mucha.
Patryk Prill
Jak należy odmieniać nazwisko „Bierła”?
Nazwisko Bierła jest nazwiskiem o odmianie rzeczownikowej, a w mianowniku liczby pojedynczej ma końcówkę -a, typową dla rzeczowników pospolitych rodzaju żeńskiego, odmienia się zatem jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak piła czy stuła. Forma męska i żeńska odmieniają się tak samo, a mianowicie następująco: M. Bierła, D. Bierły, C. Bierle, B. Bierłę, N. Bierłą, Ms. Bierle.
Anastazja Wysocka
Jak odmienia się nazwisko „Welde”: „Welde’a” czy „Weldego”?
Nazwiska, które kończą się w mianowniku liczby pojedynczej na wymawiane ‑e, odmieniają się przymiotnikowo, np. Linde, D. Lindego, C. Lindemu itd. Poprawną formą dopełniacza nazwiska Welde (czyt. Welde) jest więc Weldego.
Monika Matusiak
Jak odmienia się nazwisko „Supara”?
Nazwisko Supara w liczbie pojedynczej odmienia się, niezależnie od płci nosiciela, jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a, np. jak rzeczownik para lub lira: M. Supara, D. Supary, C. Suparze, B. Suparę, N. Suparą, Msc. Suparze. W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Suparowie, D. Suparów, C. Suparom, B. Suparów, N. Suparami, Msc. Suparach.
Adam Hraish
Jak odmienia się nazwisko „Piszta”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Piszta – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i od mężczyzn – odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak baszta, chata lub huta, a zatem następująco: M. Piszta, D. Piszty, C. Piszcie, B. Pisztę, N. Pisztą, Msc. Piszcie.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, przyjmuje zatem następujące formy: M. Pisztowie, D. Pisztów, C. Pisztom, B. Pisztów, N. Pisztami, Msc. Pisztach.
Jaka jest forma celownika liczby pojedynczej nazwiska „Paszko”?
Celownik liczby pojedynczej męskiego nazwiska Paszko ma postać Paszce, ponieważ nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę -o odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, np. jak matka (C. matce).
Nazwiska żeńskie zakończone na ‑o nie ulegają odmianie, toteż w odniesieniu do kobiety celownik tego nazwiska też ma formę Paszko, np. przyglądam się Paulinie Paszko.
Monika Matusiak
Jak powinno się powiedzieć: „zaprosić państwa Jurczyk” czy „zaprosić państwa Jurczyków”?
Poprawna jest forma zaprosić państwa Jurczyków, ponieważ nazwiska w języku polskim należy odmieniać, również w liczbie mnogiej. W dopełniaczu liczby mnogiej nazwiska o odmianie rzeczownikowej przybierają końcówkę ‑ów.
Agnieszka Żur
Jak się odmienia nazwisko „Litwiniuk”?
O tym, czy i jak odmieniamy nazwisko, decydują: płeć właściciela nazwiska i jego narodowość oraz zakończenie nazwiska.
Litwiniuk może być zarówno nazwiskiem męskim, jak i żeńskim, np. Andrzej Litwiniuk, Małgorzata Litwiniuk. Nazwisko żeńskie Litwiniuk się nie odmienia, np. M. Małgorzata Litwiniuk, D. Małgorzaty Litwiniuk, C. Małgorzacie Litwiniuk, B. Małgorzatę Litwiniuk, N. Małgorzatą Litwiniuk, Msc. Małgorzacie Litwiniuk. Nazwisko męskie odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczownik rodzaju męskiego żywotny zakończony spółgłoską k, np. jak człowiek, np. M. Andrzej Litwiniuk, D. Andrzeja Litwiniuka, C. Andrzejowi Litwiniukowi, B. Andrzeja Litwiniuka, N. Andrzejem Litwiniukiem, Msc. Andrzeju Litwiniuku. W liczbie mnogiej nazwisko Litwiniuk odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a więc: Małgorzata i Andrzej Litwiniukowie, D. Małgorzaty i Andrzeja Litwiniuków, C. Małgorzacie i Andrzejowi Litwiniukom, B. Małgorzatę i Andrzeja Litwiniuków, N. Małgorzatą i Andrzejem Litwiniukami, Msc. Małgorzacie i Andrzeju Litwiniukom.
Czy można używać formy rodzaju żeńskiego nazwiska „Kątny”, tj. „Kątna”?
Kobiety wychodzące za mąż za mężczyzn noszących nazwisko Kątny mogą przyjąć to nazwisko w formie równej nazwisku męża, tj. Kątny, lub w formie z żeńską końcówką ‑a, tj. Kątna. Nazwisko Kątny w odniesieniu do kobiety się nie odmienia, np. M. Alicja Kątny, D. Alicji Kątny, C. Alicji Kątny, B. Alicję Kątny, N. Alicją Kątny, Msc. Alicji Kątny. Nazwisko Kątna odmienia się jak przymiotniki rodzaju żeńskiego, np. M. Alicja Kątna, D. Alicji Kątnej, C. Alicji Kątnej, B. Alicję Kątną, N. Alicją Kątną, Msc. Alicji Kątnej.
Aleksandra Muszarska
Czy i jak odmieniać nazwisko „Fenig”?
Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN pod red. Andrzeja Markowskiego zasady dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych są następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie danego nazwiska do jakiegoś wzorca odmiany, należy je odmieniać.
Wybór odpowiedniego wzorca odmiany zależy głównie od: płci właściciela, jego narodowości oraz zakończenia nazwiska.
Nazwisko męskie Fenig odmienia się jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, na przykład jak mag, a zatem: D. nie ma dziś Jana Feniga (jak maga), C. przyglądałam się Janowi Fenigowi (jak magowi), B. zapraszam Jana Feniga (jak maga), N. rozmawiałam z Janem Fenigiem (jak magiem), Msc. rozmawiałam o Janie Fenigu (jak magu).
Nazwisko żeńskie Fenig jest nieodmienne: D. nie ma dziś Janiny Fenig, C. przyglądałam się Janinie Fenig, B. zapraszam Janinę Fenig, N. rozmawiałam z Janiną Fenig, Msc. rozmawiałam o Janinie Fenig.
W liczbie mnogiej nazwisko Fenig odmienia się jak rzeczowniki rodzaju męskiego osobowe: D. nie ma dziś Janiny i Jana Fenigów (jak magów), C. przyglądałam się Janinie i Janowi Fenigom (jak magom), B. zapraszam Janinę i Jana Fenigów (jak magów), N. rozmawiałam z Janiną i Janem Fenigami (jak magami), Msc. rozmawiałam o Janinie i Janie Fenigach (jak magach).
Jak odmienia się nazwisko „Dziewa”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Dziewa niezależnie od płci nosiciela odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak mewa lub trawa, a więc następująco: M. Dziewa, D. Dziewy, C. Dziewie, B. Dziewę, N. Dziewą, Msc. Dziewie. W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Dziewowie, D. Dziewów, C. Dziewom, B. Dziewów, N. Dziewami, Msc. Dziewach.
Jak odmienia się nazwisko „Chwyć”?
W wypadku kobiet nazwisko to jest nieodmienne, np. M. Mariola Chwyć, D. Marioli Chwyć, C. Marioli Chwyć, B. Mariolę Chwyć, N. Mariolą Chwyć, Msc. Marioli Chwyć.
W wypadku mężczyzn nazwisko Chwyć odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, np. jak rzeczownik cieć, por.: M. Andrzej Chwyć, D. Andrzeja Chwycia, C. Andrzejowi Chwyciowi, B. Andrzeja Chwycia, N. Andrzejem Chwyciem, Msc. Andrzeju Chwyciu.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, np. M. Mariola i Andrzej Chwyciowie, D. Marioli i Andrzeja Chwyciów, C. Marioli i Andrzejowi Chwyciom, B. Mariolę i Andrzeja Chwyciów, N. Mariolą i Andrzejem Chwyciami, Msc. Marioli i Andrzeju Chwyciach.
Jak odmienia się nazwisko „Bielawa”?
Odmiana nazwiska Bielawa nie zależy od płci jego nosiciela. Zarówno w odniesieniu do mężczyzny, jak i do kobiety odmienia się ono jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak kawa lub zabawa. Oto formy kolejnych przypadków gramatycznych tego nazwiska: M. Bielawa, D. Bielawy, C. Bielawie, B. Bielawę, N. Bielawą, Msc. Bielawie. W liczbie mnogiej, gdy mówimy o małżeństwie o tym nazwisku lub o kilku panach noszących to nazwisko, użyjemy następujących form: M. Bielawowie, D. Bielawów, C. Bielawom, B. Bielawów, N. Bielawami, Msc. Bielawach, nazwisko to bowiem odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe.
Monika Matusiak
Jak odmienia się nazwisko „(Anna) Komuda”?
Nazwiska powinno się odmieniać, jeśli tylko można je przyporządkować do jakiegoś wzorca odmiany wyrazów pospolitych. Nazwiska kobiet zakończone na samogłoskę -a, ale nie zawierające przyrostków ‑ska, -cka, -dzka oraz -ewa, -owa odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu. Oznacza to, że nazwisko (Anna) Komuda odmienia się jak np. rzeczowniki kłoda czy komoda, a więc w następujący sposób: M. (Anna) Komuda, D. (Anny) Komudy, C. (Annie) Komudzie, B. (Annę) Komudę, N. (Anną) Komudą, Msc. (Annie) Komudzie.
Marta Zielezińska
Jaki jest celownik nazwiska „(Adam) Filocha”?
Celownik nazwiska męskiego Filocha brzmi Filosze (Adamowi Filosze). Nazwisko to odmieniamy jak rzeczownik mucha.
Patryk Prill
Która forma jest poprawna: „Janina i Paweł Bogdanowicz”, „Janina i Paweł Bogdanowicze” czy „Janina i Paweł Bogdanowiczowie”?
Nazwiska użyte w liczbie mnogiej oznaczają najczęściej pary małżeńskie, a w publikacjach poprawnościowych, np. w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN, formy z nieodmienianym nazwiskiem uznaje się zwykle za niepoprawne. Słownik ten dopuszcza wprawdzie w normie potocznej pozostawianie pewnych typów nazwisk bez odmiany (np. nazwisk zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej na ‑o), nie dotyczy to jednak nazwisk zakończonych na spółgłoskę, te bowiem bezwzględnie należy odmieniać. W mianowniku liczby mnogiej wszystkie nazwiska o odmianie rzeczownikowej przyjmują końcówkę ‑owie, toteż jedyna poprawna formą nazwiska pary małżeńskiej, której dotyczy pytanie, to: Janina i Paweł Bogdanowiczowie.
Jak należy odmieniać nazwisko „Weselak”?
Forma męska nazwiska Weselak odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę, np. jak rzeczownik chłopak: M. Weselak (jak chłopak), D. Weselaka (jak chłopaka), C. Weselakowi (jak chłopakowi), B. Weselaka (jak chłopaka), N. Weselakiem (jak chłopakiem), Msc. Weselaku (jak chłopaku).
Nazwisko żeńskie Weselak nie odmienia się.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a więc następująco: M. państwo Weselakowie, D. państwa Weselaków, C. państwu Weselakom, B. państwa Weselaków, N. państwem Weselakami, Msc. państwu Weselakach.
Jak odmienia się nazwisko „Tyszko”?
Nazwisko żeńskie Tyszko jest nieodmienne. Nazwisko męskie Tyszko odmieniamy w taki sam sposób jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, np. jak rzeczownik matka, czyli następująco: M. Tyszko, D. Tyszki, C. Tyszce, B. Tyszkę, N. Tyszką, Msc. Tyszce. W liczbie mnogiej nazwisko to odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe, a więc: M. Tyszkowie, D. Tyszków, C. Tyszkom, B. Tyszków, N. Tyszkami, Msc. Tyszkach.
Jak odmienia się nazwisko „Topij”?
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Topij odmienia się w liczbie pojedynczej jak miękkotematowe rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne, np. jak zbój, słoń czy miś. W miejscowniku rzeczowniki o temacie zakończonym na spółgłoskę miękką (j, ś, ź, ć, dź, ń), funkcjonalnie miękką lub tylnojęzykową mają końcówkę ‑u. Męskie nazwisko Topij odmienia się więc następująco: M. Topij, D. Topija, C. Topijowi, B. Topija, N. Topijem, Msc. Topiju.
Nazwiska żeńskie odmieniają się tylko w wypadku, gdy kończą się na -a, -ska, -cka, -dzka, ‑owa i -ewa. Zgodnie z tą zasadą w wypadku kobiety forma Topij pozostaje niezmienna we wszystkich przypadkach, np. M. Irena Topij, D. Ireny Topij, C. Irenie Topij, B. Irenę Topij, N. Ireną Topij, Msc. Irenie Topij.
Nazwisko Topij odmienia się również w liczbie mnogiej. Odmienia się ono jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego osobowe, a w mianowniku otrzymuje końcówkę ‑owie. W poszczególnych przypadkach przybiera następujące formy: M. Topijowie, D. Topijów, C. Topijom, B. Topijów, N. Topijami, Msc. Topijach.
Jak odmienia się nazwisko „Szwed”?
Gdy nazwisko Szwed nosi osoba płci żeńskiej, nie należy go odmieniać. Jeśli jest to nazwisko męskie, odmieniamy go jak rzeczowniki męskie żywotne o tym samym zakończeniu, a więc m.in. jak nazwę etniczną Szwed: M. Szwed, D. Szweda, C. Szwedowi, B. Szweda, N. Szwedem, Msc. Szwedzie. W odniesieniu do małżeństwa odmiana przedstawia się następująco: M. państwo Szwedowie, D. państwa Szwedów, C. państwu Szwedom, B. państwa Szwedów, N. państwem Szwedami, Msc. państwu Szwedach.
Czy nazwisko „Sowa” należy odmieniać?
Oczywiście, nazwisko Sowa jest odmienne. Niezależnie od tego, czy jest to nazwisko męskie, czy żeńskie, odmieniamy je jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, a więc jak m.in. rzeczownik pospolity sowa: M. Sowa, D. Sowy, C. Sowie, B. Sowę, N. Sową, Msc. Sowie. Natomiast gdy mówimy o małżeństwie bądź o rodzeństwie, odmieniamy nazwisko Sowa jak rzeczowniki męskoosobowe, a więc następująco: M. Sowowie, D. Sowów, C. Sowom, B. Sowów, N. Sowami, Msc. Sowach.
Monika Matusiak
Jak odmienia się nazwisko „Semla”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Semla – zarówno w odniesieniu do mężczyzny, jak i do kobiety – odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak lala. W poszczególnych przypadkach przyjmuje następujące formy: M. Semla, D. Semli, C. Semli, B. Semlę, N. Semlą, Msc. Semli. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak osobowe rzeczowniki rodzaju męskiego, np. jak ojciec, a mianowicie: M. Semlowie, D. Semlów, C. Semlom, B. Semlów, N. Semlami, Msc. Semlach.
Jak odmienia się nazwisko „Rzepek”?
Odmiana nazwiska Rzepek zależy od płci jego nosiciela: nazwisko kobiety jest nieodmienne (np. M. Anna Rzepek, D. Anny Rzepek, C. Anny Rzepek, B. Annę Rzepek, N. Anną Rzepek, Msc. Annie Rzepek), natomiast nazwisko mężczyzny odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu, np. jak chłopek lub chłopaczek, a zatem: M. Rzepek, D. Rzepka, C. Rzepkowi, B. Rzepka, N. Rzepkiem, Msc. Rzepku. W liczbie mnogiej nazwisko odmienia się następująco: M. Rzepkowie, D. Rzepków, C. Rzepkom, B. Rzepków, N. Rzepkami, Msc. Rzepkach.
Jak odmienia się nazwisko „Rompa”?
Nazwisko męskie i żeńskie Rompa odmienia się w liczbie pojedynczej jak rzeczownik pospolity rodzaju żeńskiego o takim samym zakończeniu, na przykład jak rampa, lampa lub lipa, a zatem: M. Rompa, D. Rompy, C. Rompie, B. Rompę, N. Rompą, Msc. Rompie. W liczbie mnogiej nazwisko to przyjmuje formy typowe dla rzeczowników męskich osobowych: M. Rompowie, D. Rompów, C. Rompom, B. Rompów, N. Rompami, Msc. Rompach.
Agata Miller
Jak odmienia się nazwisko „Płonko”?
Żeńskie nazwisko Płonko nie odmienia się. Męskie nazwisko Płonko odmieniamy jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu tematu, np. jak matka, a więc następująco: M. Płonko, D. Płonki, C. Płonce, B. Płonkę, N. Płonką, Msc. Płonce. Jeśli w kontekście występuje odmienione imię lub inne słowo wskazujące na przypadek gramatyczny, to jego nieodmienianie można aprobować w normie potocznej, np. D. Widzę Piotra Płonko; Idę z Piotrem Płonko. W liczbie mnogiej nazwisko Płonko odmieniamy jak rzeczowniki męskie osobowe: M. Płonkowie, D. Płonków, C. Płonkom, B. Płonków, N. Płonkami, Msc. Płonkach.
Patryk Prill
Jaka jest forma celownika liczby pojedynczej nazwiska „Paszko”?
Celownik liczby pojedynczej męskiego nazwiska Paszko ma postać Paszce, ponieważ nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę -o odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, np. jak matka (C. matce).
Nazwiska żeńskie zakończone na ‑o nie ulegają odmianie, toteż w odniesieniu do kobiety celownik tego nazwiska też ma formę Paszko, np. przyglądam się Paulinie Paszko.
Monika Matusiak
Która pisownia jest właściwa: „ul. Okrzei” czy „ul. Okrzeji”?
Poprawna jest pisownia: ul. Okrzei (ul. Stefana Okrzei). Nazwisko Okrzeja odmieniamy jak żeńskie rzeczowniki pospolite zakończone na ‑ja po samogłosce, a przed końcówką i opuszczamy w pisowni literę j, por. też M. Maja – D. Mai, M. ostoja – D. ostoi, M. knieja – D. kniei itp.
Monika Matusiak
Jak odmieniać nazwisko „Mierzwa” w liczbie mnogiej („Joanna i Janusz Mierzwa”)?
Nazwiska rzeczownikowe zakończone na ‑a odmieniają się w liczbie mnogiej jak rzeczowniki męskoosobowe: M. (Joanna i Janusz) Mierzwowie, D. (Joanny i Janusza) Mierzwów, C. (Joannie i Januszowi) Mierzwom, B. (Joannę i Janusza) Mierzwów, N. (Joanną i Januszem) Mierzwami, Msc. (Joannie i Januszu) Mierzwach.
Aleksandra Muszarska
Która forma celownika jest poprawna: „Kreftowi” czy „Krefcie”?
Nazwiska w języku polskim odmieniają się jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite. Stosownie do głoski kończącej dane nazwisko może to być odmiana rzeczownikowa męskoosobowa, żeńska albo przymiotnikowa. Dlatego obie formy, o których mowa w pytaniu: Kreftowi i Krefcie, są poprawne, ale odnoszą się do dwóch różnych nazwisk. Celownik Kreftowi pochodzi od nazwiska, które w mianowniku liczby pojedynczej ma formę Kreft; ponieważ kończy się ono na spółgłoskę twardą t, podlega deklinacji rzeczownikowej męskiej typowej dla rzeczowników osobowych twardotematowych (a więc Kreftowi jak pilotowi). Natomiast celownik Krefcie pochodzi od nazwiska Krefta; ponieważ w mianowniku liczby pojedynczej kończy się ono na samogłoskę ‑a, odmienia się w liczbie pojedynczej według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej (a więc Krefcie jak chacie).
Daniel Szulc
Jaki jest celownik nazwiska „(Krzysztof) Kośnik”?
Nazwisko męskie Kośnik, jako nazwisko zakończone w mianowniku na spółgłoskę, odmienia się jak rzeczowniki rodzaju męskiego żywotne, w celowniku przyjmuje więc końcówkę ‑owi (jak człowiekowi, ptakowi, zwierzakowi itp.). Poprawna forma celownika imienia i nazwiska, którego dotyczy pytanie, brzmi zatem: Krzysztofowi Kośnikowi.
Jak odmienia się nazwisko „Kopania”?
W liczbie pojedynczej nazwisko Kopania – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się jak miękkotematowe rzeczowniki żeńskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a, a zatem następująco: M. Kopania, D. Kopani, C. Kopani, B. Kopanię, N. Kopanią, Msc. Kopani. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, a w mianowniku przyjmuje końcówkę ‑owie. Ma zatem następujące formy: M. Kopaniowie, D. Kopaniów, C. Kopaniom, B. Kopaniów, N. Kopaniami, Msc. Kopaniach.
Czy nazwisko „Kolato” jest odmienne?
W liczbie pojedynczej w odniesieniu do mężczyzny nazwisko Kolato jest odmienne. Wzór jego odmiany odpowiada fleksji rzeczowników żeńskich twardotematowych, np. kobieta. Nazwisko to przybiera następujące formy przypadkowe: M. Kolato, D. Kolaty, C. Kolacie, B. Kolatę, N. Kolatą, Msc. Kolacie. Jeśli jednak nazwisku temu towarzyszy imię lub rzeczownik pospolity jednoznacznie wskazujący na płeć, dopuszcza się nieodmienianie nazwiska, np. Jan Kolato, D. Jana Kolaty lub Jana Kolato, C. Janowi Kolacie lub Janowi Kolato, B. Jana Kolatę lub Jana Kolato, N. Janem Kolatą lub Janem Kolato, Msc. Janie Kolacie lub Janie Kolato.
W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej nazwisko Kolato odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. państwo Kolatowie, D. państwa Kolatów, C. państwu Kolatom, B. państwa Kolatów, N. państwem Kolatami, Msc, państwu Kolatach.
Jak odmienia się nazwisko „Hejs”?
Zgodnie z zasadami odmiany nazwisk (zamieszczonymi m.in. w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni z 2002 r.) żeńskie nazwisko Hejs się nie odmienia, natomiast nazwisko męskie odmieniamy jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, np. jak lis lub kos, a więc następująco: M. Hejs, D. Hejsa, C. Hejsowi, B. Hejsa, N. Hejsem, Msc. Hejsie.
W liczbie mnogiej nazwisko Hejs odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, czyli następująco: M. Hejsowie, D. Hejsów, C. Hejsom, B. Hejsów, N. Hejsami, Msc. Hejsach.
Andrzej Karolczak
Jak odmienia się nazwisko „Glinke”?
Nazwiska męskie pochodzenia niemieckiego zakończone na -e odmieniamy w liczbie pojedynczej jak przymiotniki. Wyjątek stanowią narzędnik i miejscownik, w których nazwiska takie przyjmują końcówkę ‑em. Męskie nazwisko Glinke odmienia się więc następująco: M. Glinke, D. Glinkego, C. Glinkemu, B. Glinkego, N. Glinkem, Msc. Glinkem. Można też tego nazwiska nie odmieniać, ale tylko jeśli zostanie ono poprzedzone imieniem lub rzeczownikiem pospolitym, np. M. senator Glinke, D. senatora Glinke, C. senatorem Glinke, B. senatora Glinke, N. senatorowi Glinke, Msc. senatorze Glinke. Jest to dopuszczalne ułatwienie, jednak elegantsze jest odmienianie tego nazwiska, np. M. senator Glinke, D. senatora Glinkego, C. senatorowi Glinkemu, B. senatora Glinkego, N. senatorem Glinkem, Msc. senatorze Glinkem. Nazwisk żeńskich zakończonych na -e nie odmieniamy, toteż w odniesieniu do kobiety nazwisko Glinke jest nieodmienne. W liczbie mnogiej natomiast nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, tj. M. Glinkowie, D. Glinków, C. Glinkom, B. Glinków, N. Glinkami, Msc. Glinkach. Można też tego nazwiska nie odmieniać, jeśli poprzedzimy je imionami lub rzeczownikiem pospolitym, elegantsza jest jednak wersja odmieniona, np. M. Anna i Jan Glinkowie // Anna i Jan Glinke, państwo Glinkowie // państwo Glinke.
Czy i jak odmieniać nazwisko „Fenig”?
Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN pod red. Andrzeja Markowskiego zasady dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych są następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie danego nazwiska do jakiegoś wzorca odmiany, należy je odmieniać.
Wybór odpowiedniego wzorca odmiany zależy głównie od: płci właściciela, jego narodowości oraz zakończenia nazwiska.
Nazwisko męskie Fenig odmienia się jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, na przykład jak mag, a zatem: D. nie ma dziś Jana Feniga (jak maga), C. przyglądałam się Janowi Fenigowi (jak magowi), B. zapraszam Jana Feniga (jak maga), N. rozmawiałam z Janem Fenigiem (jak magiem), Msc. rozmawiałam o Janie Fenigu (jak magu).
Nazwisko żeńskie Fenig jest nieodmienne: D. nie ma dziś Janiny Fenig, C. przyglądałam się Janinie Fenig, B. zapraszam Janinę Fenig, N. rozmawiałam z Janiną Fenig, Msc. rozmawiałam o Janinie Fenig.
W liczbie mnogiej nazwisko Fenig odmienia się jak rzeczowniki rodzaju męskiego osobowe: D. nie ma dziś Janiny i Jana Fenigów (jak magów), C. przyglądałam się Janinie i Janowi Fenigom (jak magom), B. zapraszam Janinę i Jana Fenigów (jak magów), N. rozmawiałam z Janiną i Janem Fenigami (jak magami), Msc. rozmawiałam o Janinie i Janie Fenigach (jak magach).
Jak odmienia się nazwisko „Dowgiałło”?
Zgodnie z polską normą językową wszystkie nazwiska, zarówno polskie, jak i obce, należy (o ile to możliwe) odmieniać. Również męskie nazwisko Dowgiałło, o litewskich korzeniach, podlega odmianie. Nazwiska zakończone w mianowniku na ‑o po spółgłosce twardej, takie jak Kołodko i Jagiełło, mają w odniesieniu do mężczyzn w kolejnych przypadkach liczby pojedynczej taką samą odmianę (te same końcówki) jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tej samej spółgłosce tematycznej zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a. A zatem odmiana nazwiska Dowgiałło w liczbie pojedynczej przedstawia się następująco: M. Dowgiałło, D. Dowgiałły, C. Dowgialle, B. Dowgiałłę, N. Dowgiałłą, Msc. Dowgialle. Nazwisko żeńskie Dowgiałło się nie odmienia. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się natomiast jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Dowgiałłowie, D. Dowgiałłów, C. Dowgiałłom. B. Dowgiałłów, N. Dowgiałłami, Msc. Dowgiałłach.
Jak odmienia się nazwisko „Bil”?
W wypadku nazwiska Bil jego odmiana dotyczy tylko mężczyzn, ponieważ nazwiska kobiet niezakończone na -a są nieodmienne. Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na te spółgłoski. Nazwisko Bil odmienia się więc jak na przykład kowal, a zatem następująco: M. Bil, D. Bila, C. Bilowi, B. Bila, N. Bilem, Msc. Bilu.
Antonina Fiutak
Jak należy odmieniać nazwisko „Bierła”?
Nazwisko Bierła jest nazwiskiem o odmianie rzeczownikowej, a w mianowniku liczby pojedynczej ma końcówkę -a, typową dla rzeczowników pospolitych rodzaju żeńskiego, odmienia się zatem jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu, np. jak piła czy stuła. Forma męska i żeńska odmieniają się tak samo, a mianowicie następująco: M. Bierła, D. Bierły, C. Bierle, B. Bierłę, N. Bierłą, Ms. Bierle.
Anastazja Wysocka
Jak odmienia się nazwisko „Bianga”?
Nazwisko Bianga – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się w następujący sposób: M. Bianga, D. Biangi, C. Biandze, B. Biangę, N. Biangą, Msc. Biandze, W. Biango. Wynika to z zasad odmiany nazwisk (zawartych m.in. w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego), według których nazwiska kobiet i mężczyzn zakończone na -a (z wyjątkami zakończeń ‑owa i ‑ewa) odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu. W wypadku nazwiska Bianga rzeczownikiem pospolitym o podobnym zakończeniu może być ranga.
Paula Woźniak
Jak odmienia się nazwisko „Babicz”?
W odniesieniu do kobiet nazwisko Babicz nie odmienia się, por.: M. Anna Babicz, D. Anny Babicz, C. Annie Babicz, B. Annę Babicz, N. Anną Babicz, Msc. Annie Babicz. Odmienne są tylko – rzadko dziś używane, ale nadal poprawne – formy słowotwórcze tego nazwiska, tj. forma Babiczówna dla córki i forma Babiczowa dla żony. Nazwisko panieńskie Babiczówna odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego, tj. M. Anna Babiczówna, D. Anny Babiczówny, C. Annie Babiczównie, B. Annę Babiczównę, N. Anną Babiczówną, Msc. Annie Babiczównie, natomiast nazwisko żony Babiczowa odmienia się jak przymiotniki w rodzaju żeńskim, tj. M. Anna Babiczowa, D. Anny Babiczowej, C. Annie Babiczowej, B. Annę Babiczową, N. Anną Babiczową, Msc. Annie Babiczowej.
W odniesieniu do mężczyzn nazwisko Babicz odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego o tym samym zakończeniu, np. palacz lub spawacz, czyli następująco: M. Jan Babicz, D. Jana Babicza, C. Janowi Babiczowi, B. Jana Babicza, N. Janem Babiczem, Msc. Janie Babiczu.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe: M. Anna i Jan Babicz, D. Anny i Jana Babiczów, C. Annie i Janowi Babiczom, B. Annę i Jana Babiczów, N. Anną i Janem Babiczami, Msc. Annie i Janie Babiczach.
Jak odmienia się nazwisko „Armada”?
W języku polskim nazwiska odmieniają się jak podobnie zakończone wyrazy pospolite. W liczbie pojedynczej nazwisko Armada w odniesieniu do przedstawicieli obu płci odmienia się zatem jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a, a więc na przykład jak równobrzmiący z nim rzeczownik pospolity armada ‘wielka flota wojenna’: M. Armada, D. Armady, C. Armadzie, B. Armadę, N. Armadą, Msc. Armadzie. W liczbie mnogiej nazwisko to, podobnie jak pozostałe nazwiska o odmianie rzeczownikowej, przyjmuje końcówki typowe dla rzeczowników męskoosobowych: M. Armadowie, D. Armadów, C. Armadom, B. Armadów, N. Armadami, Msc. Armadach.
Damian Szulc
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienia się nazwisko „(Anna) Komuda”?
Nazwiska powinno się odmieniać, jeśli tylko można je przyporządkować do jakiegoś wzorca odmiany wyrazów pospolitych. Nazwiska kobiet zakończone na samogłoskę -a, ale nie zawierające przyrostków ‑ska, -cka, -dzka oraz -ewa, -owa odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu. Oznacza to, że nazwisko (Anna) Komuda odmienia się jak np. rzeczowniki kłoda czy komoda, a więc w następujący sposób: M. (Anna) Komuda, D. (Anny) Komudy, C. (Annie) Komudzie, B. (Annę) Komudę, N. (Anną) Komudą, Msc. (Annie) Komudzie.
Marta Zielezińska
Jaki jest celownik nazwiska „(Adam) Filocha”?
Celownik nazwiska męskiego Filocha brzmi Filosze (Adamowi Filosze). Nazwisko to odmieniamy jak rzeczownik mucha.
Patryk Prill
Jak należy odmieniać nazwisko „Elżbieta Szuberla-Obara”?
Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny każdy człon dwuczłonowych nazwisk żeńskich odmieniamy według wzorca, jaki mu przysługuje, np. o Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Nazwiska, które w mianowniku kończą się na -a, odmieniają się jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, toteż nazwisko Szuberla-Obara odmienia się następująco: M. Elżbieta Szuberla-Obara, D. Elżbiety Szuberli-Obary, C. Elżbiecie Szuberli-Obarze, B. Elżbietę Szuberlę-Obarę, N. Elżbietą Szuberlą-Obarą, Msc. Elżbiecie Szuberli-Obarze.
Witold Kaczmarek
Jak odmienia się nazwisko „Soroko”?
Jak stwierdził Jan Miodek w wywiadzie dla „Nowej Trybuny Opolskiej” z 29 sierpnia 2010 roku, wszystkie nazwiska polskie, a także obce podlegają odmianie, jeżeli tylko można je przyporządkować do odpowiednich wzorców, a opinia, że w oficjalnych dokumentach nie powinnyśmy nazwisk odmieniać, jest plotką.
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Soroko oczywiście się odmienia, przyjmując końcówki typowe dla żeńskich rzeczowników samogłoskowych o tym samym zakończeniu tematu, a więc np. dla rzeczownika matka: M. Soroko, D. Soroki, C. Soroce, B. Sorokę, N. Soroką, Msc. Soroce. Wydawnictwa poprawnościowe pozwalają też nie odmieniać tego nazwiska, jeśli zostanie ono poprzedzone jakimś wyrazem wskazującym na płeć, tj. imieniem lub rzeczownikiem pospolitym, np. M. Jan Soroko, D. Jana Soroki lub Jana Soroko, C. Janowi Soroce lub Janowi Soroko, B. Jana Sorokę lub Jana Soroko, N. Janem Soroką lub Janem Soroko, Msc. Janie Soroce lub Janie Soroko.
Nazwisko żeńskie Soroko jest nieodmienne, należy jednak poprzedzać je imieniem lub innym wyrazem odmiennym, np. M. pani Janina Soroko, D. pani Janiny Soroko, C. pani Janinie Soroko, B. panią Janinę Soroko, N. panią Janiną Soroko, Msc. pani Janinie Soroko.
W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Janina i Jan Sorokowie, D. Janiny i Jana Soroków, C. Janinie i Janowi Sorokom, B. Janinę i Jana Soroków, N. Janiną i Janem Sorokami, Msc. Janinie i Janie Sorokach.
Jak odmienia się nazwisko „Piśla”?
Nazwiska rzeczownikowe zakończone w mianowniku liczby pojedynczej końcówką -a odmieniają się – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – jak tak samo zakończone żeńskie rzeczowniki pospolite, toteż nazwisko Piśla odmienia się na przykład jak rzeczownik pospolity lala. W kolejnych przypadkach nazwisko to przyjmuje następujące formy: M. Piśla, D. Piśli, C. Piśli, B. Piślę, N. Piślą, Msc. Piśli.
Natomiast w liczbie mnogiej nazwisko Piśla odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. (państwo) Piślowie, D. (państwa) Piślów, C. (państwu) Piślom, B. (państwa) Piślów, N. (państwem) Piślami, Msc. (państwu) Piślach.
Jaką formę nazwiska „Mogerszland” zastosować w adresie: „Państwo J. i S. Mogerszland” czy „Państwo J. i S. Mogerszlandowie”?
Należy zastosować formę Państwo J. i S. Mogerszlandowie. Język polski jest językiem fleksyjnym, toteż – jeśli to tylko możliwe – należy odmieniać nazwiska. W mianowniku liczby mnogiej wszystkie nazwiska o odmianie rzeczownikowej przybierają końcówkę ‑owie.
Damian Szulc
Jak odmienia się nazwisko „Lejko”?
W wypadku nazwisk polskich i obcych zaleca się, jeśli to możliwe, przyporządkowanie danego nazwiska do odpowiedniego wzorca odmiany wyrazów pospolitych; należy przy tym uwzględnić przede wszystkim zakończenie nazwiska, a także płeć nosiciela i jego narodowość. Nazwiska polskie zakończone na ‑o, typu Kościuszko, w odniesieniu do mężczyzn odmieniają się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a. Nazwisko męskie Lejko odmienia się zatem jak rzeczownik matka, a mianowicie: M. Lejko, D. Lejki, C. Lejce, B. Lejkę, N. Lejką, Msc. Lejce. Jeśli jednak nazwisko to zostanie poprzedzone odmienionym imieniem lub rzeczownikiem pospolitym wskazującym na płeć, dopuszcza się jego nieodmienność: M. pan Jan Lejko, D. pana Jana Lejki lub pana Jana Lejko, C. panu Janowi Lejce lub panu Janowi Lejko, B. pana Jana Lejkę lub pana Jana Lejko, N. panem Janem Lejką lub panem Janem Lejko, Msc. panu Janie Lejce lub panu Janie Lejko.
W odniesieniu do kobiet nazwisko Lejko jest nieodmienne, odmieniamy tylko towarzyszące mu imię lub rzeczownik pospolity informujący o płci, np. M. pani Anna Lejko, D. pani Anny Lejko, C. pani Annie Lejko, B. panią Annę Lejko, N. panią Anną Lejko, Msc. pani Annie Lejko.
Jak odmienia się nazwisko „Kędziora” w odniesieniu do kobiety?
Polskie nazwiska rzeczownikowe zakończone w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑a odmieniają się – zarówno w odniesieniu do kobiety, jak i mężczyzny – jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego. Nazwisko Kędziora odmienia się więc jak na przykład rzeczownik pospolity kora: M. Kędziora, D. Kędziory, C. Kędziorze, B. Kędziorę, N. Kędziorą, Msc. Kędziorze.
Aleksandra Muszarska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienia się imię i nazwisko „Jan Zdyb”?
Nazwisko Zdyb zakończone jest na spółgłoskę twardą b, a zatem w odniesieniu do mężczyzny odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę, np. jak rzeczownik wieloryb lub pasierb: M. Jan Zdyb, D. Jana Zdyba, C. Janowi Zdybowi, B. Jana Zdyba, N. Janem Zdybem, Msc. Janie Zdybie.
Aleksandra Muszarska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienia się nazwisko „Gryz”?
Według Jana Miodka nazwiska należy odmieniać, a opinia, że w tekstach formalnych nazwisk się nie odmienia, jest fałszywa. Na poparcie swego stanowiska profesor Miodek przytoczył słowa genialnego matematyka Hugona Steinhausa, który osobom nieżyczącym sobie odmieniania ich nazwiska powiedział: „Pan jest właścicielem swojego nazwiska tylko w mianowniku liczby pojedynczej. Pozostałymi przypadkami rządzi gramatyka!" (http://www.nto.pl/magazyn/reportaz/art/4161843,prof-miodek-nazwiska-trzeba-odmieniac,id,t.html).
Jeśli chodzi o nazwisko Gryz, to jego odmiana zależy od płci nosiciela. Nazwisko męskie jest odmienne, a nazwisko żeńskie – nieodmienne. Formy odmiany tego nazwiska podaję w poniższej tabeli:
|
Pan
|
Pani
|
Państwo
|
mianownik
|
Gryz
|
Gryz
|
Gryzowie
|
dopełniacz
|
Gryza
|
Gryz
|
Gryzów
|
celownik
|
Gryzowi
|
Gryz
|
Gryzom
|
biernik
|
Gryza
|
Gryz
|
Gryzów
|
narzędnik
|
Gryzem
|
Gryz
|
Gryzami
|
miejscownik
|
Gryzie
|
Gryz
|
Gryzach
|
Agnieszka Szewczuk
Jak brzmi celownik imienia i nazwiska „Dariusz Skoczenko”?
Ta forma to Dariuszowi Skoczence. Norma wzorcowa nakazuje odmieniać nazwiska męskie typu Kościuszko i Skoczenko.
Jednak, jak twierdzi profesor Mirosław Bańko: „Mniej znane nazwiska tego typu bywają nie odmieniane. Jeśli w kontekście występuje odmienione imię lub inne słowo wskazujące na przypadek gramatyczny, to ich nieodmienianie można aprobować w normie potocznej (np. Mirosława Bańko, pana Bańko – by sięgnąć po przykład najbliższy). Norma wzorcowa jest bardziej rygorystyczna i nie przewiduje w tym względzie wyjątków” (http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mleczko-i-Kosciuszko;4476.html). W normie potocznej dopuszczalny jest zatem celownik Dariuszowi Skoczenko.
Paweł Sosnowski
Jak odmienia się nazwisko „Baryłko”?
Nazwiska słowiańskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑o poprzedzoną samogłoską k w odniesieniu do mężczyzn odmieniamy według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej, jak wyraz matka. W liczbie mnogiej ich mianownik przybiera końcówkę -owie. Nazwisko męskie Baryłko przybiera więc następujące formy:
Mianownik
|
Baryłko
|
Baryłkowie
|
Dopełniacz
|
Baryłki
|
Baryłków
|
Celownik
|
Baryłce
|
Baryłkom
|
Biernik
|
Baryłkę
|
Baryłków
|
Narzędnik
|
Baryłką
|
Baryłkami
|
Miejscownik
|
Baryłce
|
Baryłkach
|
Wołacz
|
Baryłko
|
Baryłkowie
|
Natomiast nazwisko żeńskie Baryłko nie odmienia się.
Karol Wielesik
Jak odmienia się nazwisko „Bartoszcze”?
Sposób odmiany zależy od płci nosiciela tego nazwiska. Żeńskie nazwisko Bartoszcze nie odmienia się, odmieniamy tylko towarzyszące mu imię, np. M. Anna Bartoszcze, D. Anny Bartoszcze, C. Annie Bartoszcze, B. Annę Bartoszcze, N. Anną Bartoszcze, Msc. Annie Bartoszcze. W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Bartoszcze odmienia się jak przymiotnik rodzaju nijakiego, ale w narzędniku i miejscowniku przybiera końcówkę ‑em, nie ‑im/‑ym, por.: M. Bartoszcze, D. Bartoszczego, C. Bartoszczemu, B. Bartoszczego, N. Bartoszczem, Msc. Bartoszczem. W licznie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczownik męskoosobowy, a więc następująco: Anna i Jan Bartoszczowie, D. Anny i Jana Bartoszczów, C. Annie i Janowi Bartoszczom, B. Annę i Jana Bartoszczów, N. Anną i Janem Bartoszczami, Msc. Annie i Janie Bartoszczach.
Jak odmienia się nazwisko „Armada”?
W języku polskim nazwiska odmieniają się jak podobnie zakończone wyrazy pospolite. W liczbie pojedynczej nazwisko Armada w odniesieniu do przedstawicieli obu płci odmienia się zatem jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a, a więc na przykład jak równobrzmiący z nim rzeczownik pospolity armada ‘wielka flota wojenna’: M. Armada, D. Armady, C. Armadzie, B. Armadę, N. Armadą, Msc. Armadzie. W liczbie mnogiej nazwisko to, podobnie jak pozostałe nazwiska o odmianie rzeczownikowej, przyjmuje końcówki typowe dla rzeczowników męskoosobowych: M. Armadowie, D. Armadów, C. Armadom, B. Armadów, N. Armadami, Msc. Armadach.
Damian Szulc
Ewa Rogowska-Cybulska
Czy zdanie „zapraszam na ślub Bronisława Walter” jest poprawne?
Zdanie to nie jest poprawne, powinno brzmieć zapraszam na ślub Bronisława Waltera. Wynika to z faktu, iż nazwisko męskie Walter jest zakończone spółgłoską twardą r, a takie nazwiska odmieniamy jak rzeczowniki rodzaju męskiego o podobnym zakończeniu, w tym wypadku jak profesor czy kelner.
Anna Flizikowska
Jak odmienia się nazwisko „Socha”?
Zarówno w wypadku kobiet, jak i mężczyzn odmiana tego nazwiska jest taka sama. Nazwisko to w liczbie pojedynczej odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, a więc m.in. jak rzeczownik socha. Odmiana nazwiska Socha jest więc następująca: M. Socha, D. Sochy, C. Sosze, B. Sochę, N. Sochą, Msc. Sosze. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Sochowie, D. Sochów, C. Sochom, B. Sochów, N. Sochami, Msc. Sochach.
Jak odmienia się nazwisko „Skuza”?
Nazwiska męskie i żeńskie zakończone samogłoską ‑a w liczbie pojedynczej odmieniają się jak podobnie zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego. Jeżeli samogłoska ‑a poprzedzona jest spółgłoską twardą: b, p, d, t, w, f, z, s, r, ł, m, n, nazwisko odmienia się według deklinacji żeńskiej samogłoskowej twardotematowej. Nazwisko Skuza odmienia się jak np. rzeczowniki koza, oaza bądź teza, a więc następująco: M. Skuza, D. Skuzy, CMs. Skuzie, B. Skuzę, N. Skuzą.
Jak odmienia się nazwisko „Roszko”?
Jeśli chodzi o odmianę polskich nazwisk męskich zakończonych na -o, warto wzorować się na odmianie nazwisk dobrze znanych, takich jak np. Kościuszko (M. Kościuszko, D. Kościuszki, C. Kościuszce, B. Kościuszkę, N. Kościuszką, Msc. Kościuszce). Można też skorzystać z reguły, która mówi, że takie nazwiska odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu, a więc w wypadku nazwiska Roszko jak rzeczowniki matka, kotka czy rybka. Nazwisko Roszko w odniesieniu do mężczyzny odmienia się zatem następująco: M. Roszko, D. Roszki, C. Roszce, B. Roszkę, N. Roszką, Msc. Roszce.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej odmienia się ono jak rzeczowniki męskoosobowe, a zatem: M. Roszkowie, D. Roszków, C. Roszkom, B. Roszków, N. Roszkami, Msc. Roszkach.
Sylwia Trzebiatowska
Jak odmienia się męskie nazwisko „Rewers”?
Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak imiona i rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na tę samą spółgłoskę. Ponadto nazwiska dwu- i wielosylabowe o formie identycznej z rzeczownikami pospolitymi zachowują takie same oboczności, jakie zachodzą w odpowiednich wyrazach pospolitych.
Nazwisko Rewers odmienia się zatem jak np. imię Sykstus lub wyrazy pospolite lis i krezus, czyli następująco: (w dopełniaczu) Nie ma dziś (pana) Rewersa; (w celowniku) Przyglądał się (panu) Rewersowi; (w bierniku) Widzimy (pana) Rewersa; (w narzędniku): Rozmawiam z (panem) Rewersem; (w miejscowniku) Rozmawiam o (panu) Rewersie.
Weronika Bartusch
Jak odmienia się imię i nazwisko „Mirosław Brużek”?
Imiona i nazwiska należą do klasy rzeczowników, więc są odmienne przez liczby i przypadki, choć wiele osób jest przekonanych o nieodmienności swojego nazwiska. Imiona i nazwiska odmieniamy zazwyczaj tak, jak odmieniają się podobnie zakończone wyrazy pospolite. Imię Mirosław i nazwisko Brużek kończą się na spółgłoski, w liczbie pojedynczej odmieniamy je zatem jak rzeczowniki męskie żywotne, np. jak detektyw i człowieczek, a zatem następująco:
|
Imię
|
Nazwisko
|
M.
|
Mirosław
|
Brużek
|
D.
|
Mirosława
|
Brużka
|
C.
|
Mirosławowi
|
Brużkowi
|
B.
|
Mirosława
|
Brużka
|
N.
|
Mirosławem
|
Brużkiem
|
Msc.
|
Mirosławie
|
Brużku
|
W liczbie mnogiej wyrazy te odmieniają się jak rzeczowniki męskoosobowe:
|
Imię
|
Nazwisko
|
M.
|
Mirosławowie
|
Brużkowie
|
D.
|
Mirosławów
|
Brużków
|
C.
|
Mirosławom
|
Brużkom
|
B.
|
Mirosławów
|
Brużków
|
N.
|
Mirosławami
|
Brużkami
|
Msc.
|
Mirosławach
|
Brużkach
|
Jak należy odmieniać nazwisko „Krauze”?
Nazwiska obcego pochodzenia zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -e odmieniamy w liczbie pojedynczej w odniesieniu do mężczyzn według deklinacji przymiotnikowej, z wyjątkiem narzędnika i miejscownika, w którym przyjmują one końcówkę ‑em. Męskie nazwisko Krauze odmienia się zatem następująco: M. Krauze, D. Krauzego, C. Krauzemu, B. Krauzego, N. Krauzem, Msc. Krauzem.
W odniesieniu do kobiet nazwisko to jest nieodmienne. Odmieniamy tylko towarzyszące mu imię lub inny wyraz informujący o płci nosiciela tego nazwiska, np. M. pani Anna Krauze, D. pani Anny Krauze, C. pani Annie Krauze, B. panią Annę Krauze, N. panią Anną Krauze, Msc. pani Annie Krauze.
W liczbie mnogiej nazwisko Krauze odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe. Przyjmuje ono następujące formy: M. Krauzowie, D. Krauzów, C. Krauzom, B. Krauzów, N. Krauzami, Msc. Krauzach.
Adrianna Sowińska
Jak odmienia się nazwisko „Kopytko”?
Nazwiska polskie zakończone samogłoską -o po spółgłoskach twardych w odniesieniu do mężczyzn odmieniamy jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego. Nazwisko Kopytko odmienia się zatem jak rzeczowniki pospolite matka, siatka lub łódka, a więc następująco: M. Kopytko, D. Kopytki, C. Kopytce, B. Kopytkę, N. Kopytką, Msc. Kopytce.
W wypadku, gdy nazwisko to występuje razem z imieniem lub wyrazem pospolitym określającym płeć, można również odmieniać tylko imię lub ów inny wyraz towarzyszący, nazwisko pozostawiając nieodmienione, np. M. Mariusz Kopytko, D. Mariusza Kopytko, C. Mariuszowi Kopytko, B. Mariusza Kopytko, N. Mariuszem Kopytko, Msc. Mariuszu Kopytko.
Nazwisk żeńskich zakończonych na ‑o nie odmieniamy, toteż w odniesieniu do kobiet nazwisko Kopytko jest nieodmienne, np. np. M. Maria Kopytko, D. Marii Kopytko, C. Marii Kopytko, B. Marię Kopytko, N. Marią Kopytko, Msc. Marii Kopytko.
Jak odmienia się nazwisko mężczyzny „Kloza”?
Nazwiska męskie zakończone na samogłoskę ‑a są w języku polskim odmienne i odmieniają się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego. Gdy przed końcową samogłoską występuje spółgłoska twarda (b, p, d, t, w, f, z, s, r, ł, m, n), odmieniają się one jak rzeczowniki żeńskie twardotematowe. Zgodnie z tą zasadą nazwisko męskie Kloza odmiana się następująco: M. Kloza, D. Klozy, C. Klozie, B. Klozę, N. Klozą, Msc. Klozie. Tak samo odmienia się nazwisko Kloza odniesione do kobiety.
Agata Stanisławska
Jak odmienia się nazwisko „Deptuła”?
Nazwisko Deptuła należy do nazwisk zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑a, a takie nazwiska zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzny odmieniają się jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego. Nazwisko Deptuła w liczbie pojedynczej przybiera zatem następujące formy:
Jak odmienia się nazwisko „Burtyk”?
Odmiana nazwiska Burtyk zależy od płci osoby, która to nazwisko nosi.
Nazwiska mężczyzn, które zakończone są spółgłoską, odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne o tym samym zakończeniu. Nazwisko Burtyk odmienia się zatem jak np. rzeczowniki taktyk lub praktyk, a więc następująco: M. Burtyk, D. = B. Burtyka, C. Burtykowi, N. Burtykiem, Mc. Burtyku.
Z kolei nazwiska żeńskie odmieniają się tylko wtedy, gdy są zakończone na ‑a. Dlatego żeńskie nazwisk Burtyk jest nieodmienne.
Anna Brendel
Jak odmienia się nazwisko „Baryłko”?
Nazwiska słowiańskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑o poprzedzoną samogłoską k w odniesieniu do mężczyzn odmieniamy według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej, jak wyraz matka. W liczbie mnogiej ich mianownik przybiera końcówkę -owie. Nazwisko męskie Baryłko przybiera więc następujące formy:
Mianownik
|
Baryłko
|
Baryłkowie
|
Dopełniacz
|
Baryłki
|
Baryłków
|
Celownik
|
Baryłce
|
Baryłkom
|
Biernik
|
Baryłkę
|
Baryłków
|
Narzędnik
|
Baryłką
|
Baryłkami
|
Miejscownik
|
Baryłce
|
Baryłkach
|
Wołacz
|
Baryłko
|
Baryłkowie
|
Natomiast nazwisko żeńskie Baryłko nie odmienia się.
Karol Wielesik
Jak odmienia się nazwisko „Bartoszcze”?
Sposób odmiany zależy od płci nosiciela tego nazwiska. Żeńskie nazwisko Bartoszcze nie odmienia się, odmieniamy tylko towarzyszące mu imię, np. M. Anna Bartoszcze, D. Anny Bartoszcze, C. Annie Bartoszcze, B. Annę Bartoszcze, N. Anną Bartoszcze, Msc. Annie Bartoszcze. W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Bartoszcze odmienia się jak przymiotnik rodzaju nijakiego, ale w narzędniku i miejscowniku przybiera końcówkę ‑em, nie ‑im/‑ym, por.: M. Bartoszcze, D. Bartoszczego, C. Bartoszczemu, B. Bartoszczego, N. Bartoszczem, Msc. Bartoszczem. W licznie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczownik męskoosobowy, a więc następująco: Anna i Jan Bartoszczowie, D. Anny i Jana Bartoszczów, C. Annie i Janowi Bartoszczom, B. Annę i Jana Bartoszczów, N. Anną i Janem Bartoszczami, Msc. Annie i Janie Bartoszczach.
Jak odmienia się nazwisko „Szuryt”?
Odmiana nazwiska Szuryt zależy od płci jego nosiciela.
Nazwisko męskie odmienia się jak zakończone na tę samą spółgłoskę rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, np. pilot, a zatem następująco: M. Szuryt, D. Szuryta, C. Szurytowi, B. Szuryta, N. Szurytem, Msc. Szurycie. Nazwisko żeńskie Szuryt jest natomiast nieodmienne. Odmieniamy towarzyszące mu imię lub rzeczownik pospolity wskazujący na płeć, np. M. Alicja Szuryt, D. Alicji Szuryt, C. Alicji Szuryt, B. Alicję Szuryt, N. Alicją Szuryt, Msc. Alicji Szuryt.
W liczbie mnogiej nazwisko Szuryt odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe: M. Szurytowie, D. Szurytów, C. Szurytom, B. Szurytów, N. Szurytami, Msc. Szurytach.
Jak odmienia się nazwisko „Szostak”?
Nazwisko Szostak kończy się na spółgłoskę, toteż w odniesieniu do mężczyzny odmienia się w liczbie pojedynczej jak tak samo zakończone żywotne rzeczowniki pospolite (np. jak człowiek czy konik), czyli następująco: M. Szostak, D. Szostaka, C. Szostakowi, B. Szostaka, N. Szostakiem, Msc. Szostaku. W odniesieniu do kobiety nazwisko to się nie odmienia. Natomiast w liczbie mnogiej nazwisko Szostak przybiera następujące formy: M. Szostakowie, D. Szostaków, C. Szostakom, B. Szostaków, N. Szostakami, Msc. Szostakach.
Jak odmienia się nazwisko żeńskie „Smolana”?
Nazwisko Smolana – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone w liczbie pojedynczej samogłoską ‑a, na przykłada jak polana. Odmienia się więc w następujący sposób: M. Smolana, D. Smolany, C. Smolanie, B. Smolanę, N. Smolaną, Msc. Smolanie.
Agata Janczewska
Jak odmieniamy nazwisko „Rusinek”?
W języku polskim odmieniamy każde nazwisko, dla którego można znaleźć wzorzec odmiany. W wypadku nazwiska Rusinek wzorzec taki istnieje, gdy jest to nazwisko męskie (pan Rusinek odmienia się jak mędrek), nie ma go zaś dla nazwiska żeńskiego (rzeczowniki rodzaju żeńskiego nie kończą się w polszczyźnie na spółgłoski twarde), które w związku z tym pozostaje nieodmienne.
Odmieniając w rodzaju męskim nazwiska polskie dwu- lub wielosylabowe, w których wygłosowa spółgłoska ‑k jest poprzedzona samogłoską e, opuszczamy tę samogłoskę w przypadkach zależnych, analogicznie do równobrzmiących rzeczowników pospolitych, np. Fiołek – D. Fiołka, bo fiołek – D. fiołka. W pozostałych nazwiskach o opuszczeniu lub zachowaniu e w odmianie decyduje tradycja.
W liczbie mnogiej nazwisko Rusinek odmienia się według wzorca odmiany rzeczowników męskoosobowych.
Nazwisko Rusinek odmieniamy zatem w następujący sposób:
mianownik: pan Rusinek, pani Rusinek, państwo Rusinkowie;
dopełniacz: pana Rusinka, pani Rusinek, państwa Rusinków;
celownik: panu Rusinkowi, pani Rusinek, państwu Rusinkom;
biernik: pana Rusinka, panią Rusinek, państwa Rusinków;
narzędnik: panem Rusinkiem, panią Rusinek, państwem Rusinkami;
miejscownik: panu Rusinku, pani Rusinek, państwu Rusinkach.
Michał Werner
Jak odmienia się nazwisko „Ropela”?
Nazwiska zakończone na ‑a odmieniają się w liczbie pojedynczej – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego. Nazwisko Ropela odmienia się zatem jak rzeczowniki lala, rola czy makrela i więc przybiera następujące formy: M. Ropela, D. Ropeli, C. Ropeli, B. Ropelę, N. Ropelą, Msc. Ropeli. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowego, a mianowicie: M. Ropelowie, D. Ropelów, C. Ropelom, B. Ropelów, N. Ropelami, Msc. Ropelach.
Jak odmienia się nazwisko „Przeróbka”?
Aby stwierdzić, jak należy odmieniać dane nazwisko, należy wziąć pod uwagę płeć nosiciela, jego narodowość i zakończenie nazwiska. Polskie nazwiska rzeczownikowe zakończone w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego również zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a. A zatem nazwisko Przeróbka, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn, odmienia się jak rzeczowniki pospolite matka, tubka czy przeróbka. Oto jego formy w kolejnych przypadkach gramatycznych: M. Przeróbka (jak przeróbka), D. Przeróbki (jak przeróbki), C. Przeróbce (jak przeróbce), B. Przeróbkę (jak przeróbkę), N. Przeróbką (jak przeróbką), Msc. Przeróbce (jak przeróbce).
Jak odmienia się nazwisko „Orzech”?
Odmiana nazwiska Orzech zależy od płci jego nosiciela. W odniesieniu do kobiety nazwisko to nie odmienia się, ponieważ rzeczowniki rodzaju żeńskiego nie kończą się na spółgłoski twarde. W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Orzech odmienia się jak zakończone na tę samą spółgłoskę rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne (np. jak śpioch, patałach czy szach). W liczbie pojedynczej przybiera zatem następujące formy: M. Orzech, D. Orzecha, C. Orzechowi, B. Orzecha, N. Orzechem, Msc. Orzechu. W liczbie mnogiej nazwisko Orzech odmieniamy jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe, tj. M. Orzechowie, D. Orzechów, C. Orzechom, B. Orzechów, N. Orzechami, Msc. Orzechach.
Jak odmienia się nazwisko „Narloch”?
Przyporządkowanie nazwiska do wzorca odmiany zależy od płci właściciela oraz zakończenia nazwiska.
Jeżeli chodzi o odmianę nazwiska męskiego Narloch, odmienia się ono jak osobowy rzeczownik rodzaju męskiego (będący wyrazem pospolitym lub inną nazwą własną) zakończony na tę samą spółgłoskę, a więc na przykład jak Włoch.
Nazwiska żeńskie odmieniają się tylko w wypadku, gdy kończą się na ‑a, ‑ska, ‑cka, ‑dzka, ‑owa, ‑ewa. Zgodnie z tą zasadą w wypadku kobiety forma nazwiska Narloch pozostanie niezmienna we wszystkich przypadkach.
Nazwisko należy również odmieniać w liczbie mnogiej. Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę -owie.
Formy nazwiska Narloch we wszystkich przypadkach w obu rodzajach liczby pojedynczej oraz w liczbie mnogiej przedstawia poniższa tabela.
|
L. pojedyncza, r. męski
|
L. pojedyncza, r. żeński
|
L. mnoga
|
MIANOWNIK
|
Narloch
|
Narloch
|
Narlochowie
|
DOPEŁNIACZ
|
Narlocha
|
Narloch
|
Narlochów
|
CELOWNIK
|
Narlochowi
|
Narloch
|
Narlochom
|
BIERNIK
|
Narlocha
|
Narloch
|
Narlochów
|
NARZĘDNIK
|
Narlochem
|
Narloch
|
Narlochami
|
MIEJSCOWNIK
|
Narlochu
|
Narloch
|
Narlochach
|
WOŁACZ
|
Narlochu
|
Narloch
|
Narlochowie
|
Anna Gortat
Jaki jest dopełniacz nazwiska „Matyja”?
Dopełniacz nazwiska Matyja to: Matyi. Nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym zakończeniu, w związku z czym w dopełniaczu, celowniku oraz miejscowniku przybierają końcówkę ‑y lub ‑i, w zależności od zakończenia tematu. Nazwiska, których temat kończy się na ‑j‑, mają końcówkę ‑i, powinny więc kończyć się połączeniem ‑ji, ale – jak mówią zasady pisowni polskiej – „bez względu na wymowę po samogłosce nie piszemy połączenia ji, lecz samo i”. Dopełniacz nazwiska Matyja piszemy więc Matyi, tak jak formy szyi (od szyja), nadziei (od nadzieja) czy tui (od tuja).
Jak odmienia się nazwisko „Kuczmaja”?
Nazwisko Kuczmaja kończy się w mianowniku liczby pojedynczej samogłoską ‑a, toteż – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmienia się jak podobnie zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, np. baja, tuja czy koja. Przybiera zatem następujące formy: M. Kuczmaja, D. Kuczmai, C. Kuczmai, B. Kuczmaję, N. Kuczmają, Msc. Kuczmai. W liczbie mnogiej nazwisko to odmienia się następująco: M. Kuczmajowie, D. Kuczmajów, C. Kuczmajom, B. Kuczmajów, N. Kuczmajami, Msc. Kuczmajach.
Jak odmienia się nazwisko „Jamka”?
Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego nazwiska żeńskie i męskie zakończone na -a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, a więc nazwisko Jamka odmienia się jak wyrazy klamka, matka czy jamka. Nazwisko to odmienia się zatem w następujący sposób: M. Jamka, D. Jamki, C. Jamce, B. Jamkę, N. Jamką, Msc. Jamce.
Agata Jezierska
Czy nazwisko „Działa” się odmienia? Jeżeli tak, to jak?
Nazwisko Działa odmienia się – zarówno w formie męskiej (np. Marcin Działa), jak i żeńskiej (np. Maria Działa). Wynika to z zasady, że nazwiska zakończone na ‑a odmieniają się w liczbie pojedynczej jak tak samo zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego (w tym wypadku np. piła). Odmiana wygląda następująco: M. Działa, D. Działy, C. Dziale, B. Działę, N. Działą, Msc. Działe. W liczbie mnogiej nazwisko to przybiera następujące formy: M. Działowie, D. Działów, C. Działom, B. Działów, N. Działami, Msc. Działach.
Jak odmienia się imię i nazwisko „Adrian Nicka”?
Imię męskie Adrian kończy się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę, odmienia się zatem jak podobnie zakończone rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego osobowe. Nazwisko Nicka należy do nazwisk zakończonych w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a, więc odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu. Oto formy kolejnych przypadków tego imienia i nazwiska: M. Adrian Nicka, D. Adriana Nicki, C. Adrianowi Nicce, B. Adriana Nickę, N. Adrianem Nicką, Msc. Adrianie Nicce.
Magdalena Bogdanowicz
Jak odmienia się żeńskie nazwisko „Jagła”?
Zarówno nazwiska męskie, jak i żeńskie zakończone na -a odmieniają się w języku polskim tak jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu. Nazwisko Jagła odmienia się zatem jak np. igła, perła czy piła, a więc następująco: M. Jagła, D. Jagły, C. Jagle, B. Jagłę, N. Jagłą, Ms. Jagle.
Alicja Prędota
Jaki jest celownik nazwiska „Czuchryta”?
Nazwisko Czuchryta kończy się w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę ‑a, a takie nazwiska – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego.
Nazwisko to odmienia się więc następująco:
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
M.
|
Czuchryta
|
Czuchrytowie
|
D.
|
Czuchryty
|
Czuchrytów
|
C.
|
Czuchrycie
|
Czuchrytom
|
B.
|
Czuchrytę
|
Czuchrytów
|
N.
|
Czuchrytą
|
Czuchrytami
|
Msc.
|
Czuchrycie
|
Czuchrytach
|
W.
|
Czuchryto
|
Czuchrytowie
|
Zatem nazwisko Czuchryta w celowniku liczby pojedynczej – niezależnie od płci nosiciela – brzmi: Czuchrycie, a w celowniku liczby mnogiej – Czuchrytom.
Paulina Karwowska
Jak należy odmieniać nazwisko „Kredl”?
Jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego, nazwiska męskie zakończone spółgłoską, do których należy nazwisko Kredl, odmieniamy w liczbie pojedynczej jak zakończone na tę samą głoskę rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne, w liczbie mnogiej zaś jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskoosobowego. Nazwisko Kredl odmienia się więc następująco:
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
M.
|
Kredl
|
Kredlowie
|
D.
|
Kredla
|
Kredlów
|
C.
|
Kredlowi
|
Kredlom
|
B.
|
Kredla
|
Kredlów
|
N.
|
Kredlem
|
Kredlami
|
Msc.
|
Kredlu
|
Kredlach
|
W.
|
Kredlu
|
Kredlowie
|
Z kolei takie samo nazwisko żeńskie nie odmienia się, ponieważ większość nazwisk kobiecych tożsamych brzmieniowo z nazwiskami męskimi (z wyjątkiem nazwisk zakończonych na samogłoskę ‑a, typu Konopka, Kulesza, Zawisza) pozostaje nieodmienna. Zasada ta dotyczy również nazwisk polskich i obcych zakończonych spółgłoską, jak w przypadku nazwiska Kredl, zakończonego spółgłoską -l.
Martyna Czarnecka
Jak brzmi celownik liczby pojedynczej nazwiska „Kucia”?
Jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego, wybór odpowiedniego wzorca odmiany danego nazwiska zależy głównie od płci nosiciela, jego narodowości oraz zakończenia nazwiska. Jeżeli przyjmiemy, że Kucia to polskie nazwisko męskie, to bez problemu można je odmienić, zasada mówi bowiem, że nazwiska męskie zakończone na samogłoskę -a odmieniają się w liczbie pojedynczej jak zakończone na ‑a rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego. Celownik nazwiska męskiego Kucia brzmi zatem: Kuci (jak babcia – babci czy ciocia – cioci).
W wypadku nazwisk żeńskich zakończonych na samogłoskę -a odmiana jest taka sama: odmieniają się one jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o podobnym zakończeniu. Celownik liczby pojedynczej nazwiska żeńskiego Kucia także zatem brzmi Kuci.
Jak brzmi celownik liczby pojedynczej nazwiska „Charmera”?
Nazwiska zakończone na literę -a odmieniają się w odniesieniu i do mężczyzn, i do kobiet. Niezależnie od płci, do której się odnoszą, odmieniają się one jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na -a (np. kura, cera, para). W związku z tym poprawną formą celownika liczby pojedynczej nazwiska Charmera jest Charmerze (jak np. kurze, cerze, parze).
Olga Trapkowska
Czy nazwisko „Sitko” się odmienia?
W języku polskim odmieniają się wszystkie nazwiska, które można przystosować do polskich wzorców odmiany rzeczowników pospolitych. To, czy nazwisko Sitko się odmienia, zależy od płci jego nosiciela. Nazwisko żeńskie Sitko nie odmienia się, natomiast analogiczne nazwisko męskie – tak. Jeżeli w polskim nazwisku męskim przed ‑o występuje spółgłoska twarda (a do takich należy k), to powinno się ono odmieniać tak jak rzeczowniki żeńskie. Męskie nazwisko Sitko odmienia się więc następująco: M. Sitko, D. Sitki, C. Sitce, B. Sitkę, N. Sitką, Msc. Sitce.
Jak odmienia się nazwisko żeńskie „Seta”?
W języku polskim deklinacji podlega każde nazwisko, które da się przystosować do polskiego wzorca odmiany wyrazów pospolitych. Nazwisko Seta odmienia się jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, np. jak łata, rata lub meta. Oto formy liczby pojedynczej tego nazwiska: M. Seta (jak łata), D. Sety (jak łaty), C. Secie (jak łacie), B. Setę (jak łatę), N. Setą (jak łatą), Mc. Secie (jak łacie).
Marlena Żur
Która forma celownika liczby pojedynczej imienia i nazwiska „Bożena Kujawa” jest poprawna: „Bożenie Kujawie” czy „Bożenie Kujawa”?
Poprawną formą celownika liczby pojedynczej imienia i nazwiska Bożena Kujawa jest forma Bożenie Kujawie, gdyż – jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego – żeńskie nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a odmieniają się jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu (z wyjątkiem nazwisk zakończonych na -owa i ‑ewa, które odmieniają się jak przymiotniki). Nazwisko Kujawa odmienia się zatem jak na przykład rzeczownik pospolity trawa, a więc: M. Kujawa jak trawa, D. Kujawy jak trawy, C. Kujawie jak trawie, B. Kujawę jak trawę, N. Kujawą jak trawą, Msc. Kujawie jak trawie.
Matylda Krajewska
Jak odmienia się nazwisko „Berbeka”?
Nazwisko Berbeka – zarówno w odniesieniu do mężczyzny, jak i do kobiety – odmienia się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego o tym samym zakończeniu (np. ławka, rzeka), a zatem następująco: M. Berbeka, D. Berbeki, C. Berbece, B. Berbekę, N. Berbeką, Msc. Berbece, W. Berbeko.
Magdalena Radzimińska
Jak brzmi dopełniacz nazwiska „Hrabeć”: „Hrabecia” czy „Hrabcia”?
Ponieważ nazwisko Hrabeć nie ma odpowiednika wśród wyrazów pospolitych (jak np. nazwisko Kwiecień), o opuszczeniu lub zachowaniu tematycznego ‑e‑ decyduje tradycja odmiany tego nazwiska, możliwe są zatem obie formy: Hrabecia i Hrabcia. Taką informację o odmianie nazwisk zakończonych na ‑eć lub ‑eń znajdziemy w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego.
Jak odmienia się nazwisko „Gromiec”?
Nazwiska męskie zakończone na ‑ec przyjmują takie same końcówki jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego o znaczeniu osobowym, a w temacie nazwisk rodzimych, do których należy Gromiec, występuje e ruchome. Nazwisko to w odniesieniu do mężczyzn odmienia się zatem następująco:
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
M.
|
Gromiec
|
Gromcowie
|
D.
|
Gromca
|
Gromców
|
C.
|
Gromcowi
|
Gromcom
|
B
|
Gromca
|
Gromców
|
N.
|
Gromcem
|
Gromcami
|
Msc.
|
Gromcu
|
Gromcach
|
W
|
Gromcu
|
Gromcowie
|
Nazwisko żeńskie Gromiec jest natomiast nieodmienne, odmieniają się tylko wyrazy je poprzedzające, np. M. Anna Gromiec, D. Anny Gromiec, Annie Gromiec.
Jak odmieniać nazwisko „Biekier”: „Biekiera, Biekierowi...” czy „Biekra, Biekrowi...”?
Jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego, nazwiska męskie zakończone na ‑er odmieniają się – podobnie jak rzeczowniki pospolite o tym zakończeniu – z zachowaniem ‑e‑ w temacie (np. Kromer, Kromera… jak kelner, kelnera…) lub z ‑e‑ ruchomym (np. Szuster, Szustra… jak szwagier, szwagra…), ten drugi wzorzec odmiany jest jednak rzadszy. Zatem bardziej prawdopodobne jest, że nazwisko to odmienimy: Biekiera, Biekierowi, Biekiera, Biekierem, Biekierze, ale odmiany Biekier, Biekra, Biekrowi też nie można wykluczyć.
Jaka jest postać dopełniacza nazwiska „Belewander”: „Belewandra” czy „Belewandera”?
Nazwiska męskie zakończone na ‑er, do których należy Belewander, odmieniają się w języku polskim albo z zachowaniem tematycznego ‑e‑ (np. Kromer – Kromera), albo z -e‑ ruchomym (np. Szuster – Szustra). Dopełniacz nazwiska Belewander może mieć zatem postać Belewandera albo Belewandra. Zależy to od tradycji rodzinnej nosicieli tego nazwiska.
Jak odmienić imię i nazwisko „Andrzej Linke” w wyrażeniu „podziękowanie dla...”?
Podziękowanie to jest przeznaczone dla Andrzeja Linkego. Linke to nazwisko typu Linde, wobec którego stosujemy odmianę przymiotnikową.
Anna Mościńska
Jaki jest biernik liczby pojedynczej nazwisk „Pik” i „Radełko”?
W wypadku nazwisk męskich biernik tych nazwisk brzmi: Pika oraz Radełkę, ponieważ nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak zakończone na tę samą spółgłoskę pospolite rzeczowniki żywotne (Pika jak dzika), a nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑o odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki żeńskie (Radełkę jak matkę). Natomiast nazwiska żeńskie Pik i Radełko nie odmieniają się, zatem w bierniku przyjmują tę samą formę co w mianowniku.
Łukasz Kolenda
Jaki jest celownik nazwisk żeńskich „Śmigiel” i „Reszka”?
Nazwisko Śmigiel kończy się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę, dlatego w odniesieniu do kobiet jest ono nieodmienne. Odmieniamy tylko towarzyszące mu imię, np. Marii Śmigiel. W dawnej polszczyźnie do tego typu nazwisk dla poinformowania o płci i stanie cywilnym dodawano przyrostek ‑owa (dla kobiet zamężnych) lub ‑ówna (dla kobiet niezamężnych). Takie nazwiska żeńskie odmieniano, a w celowniku przyjmowały one formy: Śmiglowej i Śmiglównie.
Nazwisko Reszko w mianowniku liczby pojedynczej zakończone jest na ‑a, dlatego odmienia się tak jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego. W celowniku ma formę Reszce.
Dominika Bogdańska
Jak odmieniać nazwisko „Skup”?
Nazwisko Skup należy do grupy nazwisk zakończonych spółgłoską (podobnie jak Nowak czy Michalak). W takim wypadku nazwisko męskie powinno odmieniać się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego żywotne zakończone na tę spółgłoskę, a więc następująco: D. Skupa, C. Skupowi, B. Skupa, N. Skupem, Msc. Skupu, natomiast takie samo nazwisko żeńskie się nie odmienia.
Aleksandra Mieczkowska
Jak odmieniają się nazwiska „Henryk Bieniek” i „Roman Jaśkiewicz”?
Imię i nazwisko Henryk Bieniek odmienia się następująco: D. Henryka Bieńka, C. Henrykowi Bieńkowi, B. Henryka Bieńka, N. Henrykiem Bieńkiem, Msc. Henryku Bieńku, jest to bowiem nazwisko zakończone spółgłoską i odmieniamy je w liczbie pojedynczej jak pospolite rzeczowniki żywotne rodzaju męskiego. Podobnie odmienia się drugie imię i nazwisko: D. Romana Jaśkiewicza, C. Romanowi Jaśkiewiczowi, B. Romana Jaśkiewicza, N. Romanem Jaśkiewiczem, Msc. Romanie Jaśkiewiczu.
Anna Mościńska
Jak odmieniać nazwisko męskie „Reducha”?
Nazwisko męskie Reducha kończy się w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę ‑a, a takie nazwiska odmieniają się w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, a w liczbie mnogiej jak rzeczowniki męskie osobowe. Nazwisko to odmienia się zatem następująco:
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
M.
|
Reducha
|
Reduchowie
|
D.
|
Reduchy
|
Reduchów
|
C.
|
Redusze
|
Reduchom
|
B.
|
Reduchę
|
Reduchów
|
N.
|
Reduchą
|
Reduchami
|
Msc.
|
Redusze
|
Reduchach
|
W.
|
Reducho
|
Reduchowie
|
Dominika Bogdańska
Jak w dopełniaczu odmienia się nazwisko „Zygier”: „Zygiera” czy „Zygra”?
Nazwiska zakończone na -er można odmieniać dwojako: z ‑e‑ stałym lub z ‑e‑ ruchomym, a więc Zygiera lub Zygra. Wybór odpowiedniej formy uzasadniony jest tradycją rodzinną nosicieli tego nazwiska. Bardziej rozpowszechniona jest jednak forma pierwsza (w ten sposób odmienia też nazwisko swojego bohatera Stefan Żeromski w Syzyfowych pracach: Bernard Zygier, Bernarda Zygiera…).
Aleksandra Mieczkowska
Jak brzmi nazwisko „Kot” w mianowniku liczby mnogiej?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski ‑a, -e, -o otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę -owie. Nazwisko Kot w liczbie mnogiej ma zatem formę Kotowie.
Aleksandra Kropacz
Jak odmieniać nazwisko „Mela” w liczbie mnogiej?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski ‑a, -e, -o otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę -owie i odmieniają się tak, jak inne rzeczowniki męskoosobowe, np. admirał, dyrektor. Nazwisko Mela odmienia się zatem w liczbie mnogiej następująco: M. Melowie, D. Melów, C. Melom, B. Melów, N. Melami, Msc. Melach.
Aleksandra Kropacz
Jak powiemy: „państwo Maślaczyk” czy „państwo Maślaczykowie”?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski ‑a, -e, -o przyjmują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę
-owie. Poprawna jest zatem forma państwo Maślaczykowie.
Aleksandra Kropacz
Jak brzmi dopełniacz nazwiska „Hrabeć”: „Hrabecia” czy „Hrabcia”?
Ponieważ nazwisko Hrabeć nie ma odpowiednika wśród wyrazów pospolitych (jak np. nazwisko Kwiecień), o opuszczeniu lub zachowaniu tematycznego ‑e‑ decyduje tradycja odmiany tego nazwiska, możliwe są zatem obie formy: Hrabecia i Hrabcia. Taką informację o odmianie nazwisk zakończonych na ‑eć lub ‑eń znajdziemy w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego.
Jak odmienia się nazwisko „Gromiec”?
Nazwiska męskie zakończone na ‑ec przyjmują takie same końcówki jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego o znaczeniu osobowym, a w temacie nazwisk rodzimych, do których należy Gromiec, występuje e ruchome. Nazwisko to w odniesieniu do mężczyzn odmienia się zatem następująco:
|
Liczba pojedyncza
|
Liczba mnoga
|
M.
|
Gromiec
|
Gromcowie
|
D.
|
Gromca
|
Gromców
|
C.
|
Gromcowi
|
Gromcom
|
B
|
Gromca
|
Gromców
|
N.
|
Gromcem
|
Gromcami
|
Msc.
|
Gromcu
|
Gromcach
|
W
|
Gromcu
|
Gromcowie
|
Nazwisko żeńskie Gromiec jest natomiast nieodmienne, odmieniają się tylko wyrazy je poprzedzające, np. M. Anna Gromiec, D. Anny Gromiec, Annie Gromiec.
Jak odmieniać nazwisko „Biekier”: „Biekiera, Biekierowi...” czy „Biekra, Biekrowi...”?
Jak podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego, nazwiska męskie zakończone na ‑er odmieniają się – podobnie jak rzeczowniki pospolite o tym zakończeniu – z zachowaniem ‑e‑ w temacie (np. Kromer, Kromera… jak kelner, kelnera…) lub z ‑e‑ ruchomym (np. Szuster, Szustra… jak szwagier, szwagra…), ten drugi wzorzec odmiany jest jednak rzadszy. Zatem bardziej prawdopodobne jest, że nazwisko to odmienimy: Biekiera, Biekierowi, Biekiera, Biekierem, Biekierze, ale odmiany Biekier, Biekra, Biekrowi też nie można wykluczyć.
Jaka jest postać dopełniacza nazwiska „Belewander”: „Belewandra” czy „Belewandera”?
Nazwiska męskie zakończone na ‑er, do których należy Belewander, odmieniają się w języku polskim albo z zachowaniem tematycznego ‑e‑ (np. Kromer – Kromera), albo z -e‑ ruchomym (np. Szuster – Szustra). Dopełniacz nazwiska Belewander może mieć zatem postać Belewandera albo Belewandra. Zależy to od tradycji rodzinnej nosicieli tego nazwiska.
Dominika Bogdańska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienić imię i nazwisko „Andrzej Linke” w wyrażeniu „podziękowanie dla...”?
Podziękowanie to jest przeznaczone dla Andrzeja Linkego. Linke to nazwisko typu Linde, wobec którego stosujemy odmianę przymiotnikową.
Anna Mościńska
Jaki jest wołacz imienia „Mariola”: „Mariolo” czy „Mariolu”?
Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego poprawną wołacza imienia Mariola jest Mariolu, w potocznej polszczyźnie dopuszczalna jest też forma wołacza Mariola, natomiast forma Mariolo jest błędna i słownik ten przed nią ostrzega.
W jakiej formie powinno wystąpić nazwisko „Zujko” w zdaniu „Witamy państwa...”?
Biernik liczby mnogiej nazwisk męskich o odmianie rzeczownikowej, do których należy nazwisko Zujko, przyjmuje (podobnie jak dopełniacz liczby mnogiej tych nazwisk) końcówkę ‑ów, zatem zdanie to powinno brzmieć: Witamy państwa Zujków.
Iga Waldzińska
Jak brzmią mianownik i dopełniacz liczby mnogiej nazwiska „Syperek”?
Mianownik liczby mnogiej tego nazwiska to Syperkowie, a dopełniacz liczby mnogiej – Syperków. Wprawdzie we współczesnej polszczyźnie popularne jest nieodmienianie nazwisk, jednak zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny należy odmieniać je tak jak inne wyrazy o podobnej budowie. Nazwisko Syperek w starannej polszczyźnie pozostaje nieodmienne jedynie w odniesieniu do kobiet (np. Anny Syperek, Annie Syperek, Anna i Maria Syperek), zakończone jest bowiem na spółgłoskę.
Karolina Bąkowska
Jak odmienia się męskie nazwisko „Stąsiek”?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się jak pospolite rzeczowniki osobowe (np. jak chłopczyk), a nazwiska męskie zakończone na ‑ek i -ec „gubią” ‑e‑ podczas odmiany, nazwisko Stąsiek odmienia się więc następująco: M. Stąsiek, D. Stąśka, C. Stąśkowi, B. Stąśka, N. Stąśkiem, Msc. Stąśku, W. Stąśku!
Iga Waldzińska
Jaki jest celownik liczby pojedynczej nazwiska męskiego „Ponka”?
Nazwiska zakończone na -a są odmienne zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak i do kobiet. W obu wypadkach odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, np. jak dziewczynka. W związku z tym celownik nazwiska Ponka brzmi Ponce.
Jaki jest celownik nazwiska męskiego „Ochonko”?
Celownik nazwiska męskiego Ochonko brzmi Ochonce, ponieważ nazwiska męskie zakończone na -o w liczbie pojedynczej odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego, por. M. Kościuszko – C. Kościuszce jak M. matka – C. matce.
Jak odmienia się imię i nazwisko „Nina Poma”?
Imię i nazwisko, o którym mowa w pytaniu, odmienia się następująco: M. Nina Poma, D. Niny Pomy, C. Ninie Pomie, B. Ninę Pomę, N. Niną Pomą, Msc. Ninie Pomie. Nazwisko Poma należy do nazwisk zakończonych na ‑a, które niezależnie od tego, czy odnoszą się do kobiet, czy do mężczyzn, odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego zakończone na ‑a, np. mama.
Agnieszka Tańska
Jak odmienia się nazwisko „Marian Sobieszek”?
Nazwisko męskie Sobieszek odmienia się jak podobnie zakończone osobowe rzeczowniki pospolite (np. jak chłopaczek), a więc następująco: M. (Marian) Sobieszek, D. (Mariana) Sobieszka, C. (Marianowi) Sobieszkowi, B. (Mariana) Sobieszka, N. (Marianem) Sobieszkiem, Msc. (Marianie) Sobieszku. W odmianie występuje tu e ruchome, ponieważ – jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny – „nazwiska nie mające odpowiedników wśród rzeczowników pospolitych, ale z wymianą głoskową w temacie, w zasadzie zachowują tę wymianę, zwłaszcza jeśli zakończone są na ‑ek, -ec, -eń, a wymiana dotyczy e ruchomego”.
Agnieszka Tańska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jaki jest mianownik i dopełniacz liczby mnogiej nazwiska „Kowarsch”?
Nazwisko Kowarsch w mianowniku liczby mnogiej brzmi Kowarschowie, np. Odwiedzili nas państwo Kowarschowie, a w dopełniaczu liczby mnogiej – Kowarschów, np. Byliśmy u państwa Kowarschów.
Nina Filipek
Jaki jest dopełniacz liczby mnogiej nazwisk „Kaczuba” i „Wojnarowicz”?
Dopełniacz liczby mnogiej nazwisk męskich o odmianie rzeczownikowej, do których należą nazwiska Kaczuba i Wojnarowicz, przyjmuje końcówkę ‑ów, zatem dopełniacz liczby mnogiej nazwiska Wojnarowicz brzmi Wojnarowiczów, a dopełniacz liczby mnogiej nazwiska Kaczuba – Kaczubów.
Iga Waldzińska
Jak odmienia się imię i nazwisko „Grzegorz Polaków”?
W jakiej formie powinny wystąpić umieszczone w nawiasie nazwiska w następującym zdaniu: „Poznałem wówczas Mirosława (Dyk) i Jana (Uściłko)”?
Poprawne formy, jakimi należy uzupełnić to zdanie, to Mirosława Dyka i Jana Uściłkę. Nazwisko męskie Dyk odmienia się jak podobnie zakończone osobowe rzeczowniki pospolite, np. chłopak, a nazwiska męskie twardotematowe zakończone na ‑o odmieniamy jak nazwiska zakończone na ‑a, np. Szarejko – Szarejki. W wypadku nazwiska Uściłko nie byłaby jednak błędem również forma Jana Uściłko, ponieważ nazwisk męskich zakończonych na ‑o można nie odmieniać, gdy towarzyszy im odmienione imię.
Agnieszka Tańska
Ewa Rogowska-Cybulska
Jak odmienia się imię i nazwisko „Adam Miśkiewicz”?
To imię i nazwisko odmieniamy następująco: M. Adam Miśkiewicz, D. Adama Miśkiewicza, C. Adamowi Miśkiewiczowi, B. Adama Miśkiewicza, N. Adamem Miśkiewiczem, Ms. Adamie Miśkiewiczu.
Karolina Bąkowska
Jak się odmienia nazwisko „(Stefan) Tyszko”?
Męskie nazwisko Tyszko odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego (np. matka), a więc następująco: M. (Stefan) Tyszko, D. (Stefana) Tyszki, C. (Stefanowi) Tyszce, B. (Stefana) Tyszkę, N. (Stefanem) Tyszką, Msc. (Stefanie) Tyszce.
Gabriela Lustyk
Jakich form nazwisk „Misztalski”, „Pluskota”, „Smętek”, „Marciniak” i „Wiśniewski” należy użyć w zdaniu: „Zapraszam Panów: ...”?
Poprawna forma tego zdania to: Zapraszam Panów: Misztalskiego, Pluskotę, Smętka, Marciniaka i Wiśniewskiego. Nazwiska Misztalski i Wiśniewski odmieniają się jak przymiotniki rodzaju męskiego, męskie nazwiska Smętek i Marciniak – jak rzeczowniki osobowe rodzaju męskiego, a męskie nazwisko Pluskota – jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego.
Bartosz Makarewicz
Jaki jest miejscownik męskiego nazwiska „Marców”?
Miejscownik męskiego nazwiska Marców brzmi Marcowie, ponieważ nazwisko to odmienia się jak rzeczowniki żywotne rodzaju męskiego i zachodzi w nim alternacja ó : o (jak np. w rzeczowniku połów – Msc. połowie).
Gabriela Lustyk
Jak się odmienia imię i nazwisko „Lidia Kaszuba”?
Imię i nazwisko Lidia Kaszuba odmienia się następująco: M. Lidia Kaszuba, D. Lidii Kaszuby, C. Lidii Kaszubie, B. Lidię Kaszubę, N. Lidią Kaszubą, Msc. Lidii Kaszubie.
Gabriela Lustyk
Jaką formę ma nazwisko męskie „Czub” w dopełniaczu liczby pojedynczej?
W dopełniaczu liczby pojedynczej nazwisko Czub przyjmuje formę Czuba, ponieważ nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak pospolite rzeczowniki żywotne rodzaju męskiego, a te w dopełniaczu przybierają końcówkę ‑a, por. chłopa, listonosza, profesora, nieroba, ptaka, dzika.
Jakiej formy nazwiska „Bernikas” należy użyć w nazwie pary małżeńskiej „Józef i Magdalena...”, „majątek Józefa i Magdaleny...”?
Poprawne formy tego nazwiska w podanych wyrażeniach to: Józef i Magdalenia Bernikasowie, majątek Józefa i Magdaleny Bernikasów.
Gabriela Lustyk
Czy wyrażenie „dyplom dla (imię chłopca) Zając” jest poprawne?
Reguły odmiany nazwisk polskich, zwłaszcza męskich, mówią o konieczności ich odmiany, toteż poprawną formą męskiego nazwiska Zając jest w tej konstrukcji dopełniacz Zająca, czyli wyrażenie to powinno brzmieć: dyplom dla (imię chłopca) Zająca.
Magdalena Szczepińska
Jaki jest celownik imienia i nazwiska „Roman Bartelik”?
Według zasad odmiany nazwisk męskich zakończonych na spółgłoskę (odmieniają się one jak rzeczowniki męskoosobowe) poprawną formą celownika nazwiska Bartelik jest forma Bartelikowi, więc całe wyrażenie przybiera w celowniku formę: Romanowi Bartelikowi
Magdalena Szczepińska
Czy forma „dyplom dla Michała Rogala” jest poprawna?
Podana forma nie pozwala nam jednoznacznie stwierdzić, czy wspomniany Michał ma na nazwisko Rogal czy Rogala. Forma dyplom dla Michała Rogala poprawna jest pod warunkiem, że Michał nosi nazwisko Rogal. Gdyby natomiast Michał nosił nazwisko Rogala, poprawna byłaby forma dyplom dla Michała Rogali.
Justyna Jans
Jaka jest forma narzędnika nazwiska „Pyta”?
Nazwisko Pyta odmieniamy – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – zgodnie z odmianą rzeczowników pospolitych rodzaju żeńskiego. Poprawna forma narzędnika nazwiska Pyta brzmi zatem Pytą.
Justyna Jans
Jak powiedzieć: „działka Alicji i Marka Czykierd/Czykierdów”?
Nazwiska są w języku polskim odmienne. W podanym połączeniu chodzi o parę małżeńską, toteż nazwisko powinno wystąpić w liczbie mnogiej. Dlatego jedyną właściwą formą tego wyrażenia jest działka Alicji i Marka Czykierdów.
Weronika Pochylska
Jak odmieniać nazwisko żeńskie „Leśny”?
Nazwiska żeńskie odmieniają się tylko, gdy kończą się na samogłoskę ‑a, nazwisko Leśna odmieniamy zatem zgodnie z wzorem odmiany przymiotników rodzaju żeńskiego. Natomiast nazwisko żeńskie Leśny nie odmienia się, ponieważ brakuje dla niego odpowiedniego wzorca odmiany.
Justyna Jans
Jak odmienia się nazwisko żeńskie „Kała”. Kogo na przykład zapraszam: „panią ...”?
Nazwisko Kała odmienia się tak samo jak rzeczownik pospolity skała. Zapraszamy więc panią Kałę. Językoznawcy zalecają odmieniać nazwiska, również te niepopularne oraz znaczące (takie jak Miodek, Kozioł itp.).
Piotr Zdziarstek
Jak brzmi dopełniacz nazwiska „Zapolski-Downar”?
Dopełniacz tego nazwiska to Zapolskiego-Downara. Jest tak, ponieważ w dwuczłonowych nazwiskach męskich odmieniamy oba człony, chyba że pierwszy z nich to nazwa herbu, ale nazwisko Zapolski nie ma takiego charakteru. Nazwisko Zapolski odmienia się oczywiście jak przymiotnik, natomiast nazwisko Downar – jak rzeczowniki żywotne rodzaju męskiego zakończone na spółgłoskę, w dopełniaczu przybiera zatem końcówkę ‑a.
Daria Charzyńska
Czy w sformułowaniu „umowa z Piotrem Utko i Olgą Utko” występują właściwe formy nazwiska „Utko”?
Wzorcowa wersja tego wyrażenia to: Umowa z Piotrem Utką i Olgą Utko. Polskie nazwiska męskie zakończone na ‑o odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego (np. Kościuszko, Kościuszki, Kościuszce… jak matka, matki, matce…), a nazwiska żeńskie o tym zakończeniu są nieodmienne. Jeśli jednak nazwisko męskie zakończone na ‑o zostanie poprzedzone imieniem lub innym wyrazem jednoznacznie wskazującym na płeć (np. profesor, dyrektor, pan), może ono pozostać nieodmienione, zatem sformułowanie przytoczone w pytaniu można uznać za poprawne, choć mniej staranne niż wersja wzorcowa.
Jak w dopełniaczu odmienić nazwisko „Hajke”?
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Hajke winno brzmieć w dopełniaczu Hajkego, gdyż nazwiska kończące się w mianowniku w wymowie na ‑e odmieniamy w liczbie pojedynczej jak przymiotniki. Natomiast w odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne.
Piotr Bednarczyk
Która forma nazwiska „Engel” jest poprawna: „Engla” czy „Engela”?
W nazwiskach zakończonych na ‑el występuje ‑e‑ ruchome lub stałe, w zależności od pochodzenia nazwiska, zwyczaju językowego i – w wypadku nazwisk Polaków – tradycji rodzinnej, np. Mendel – Mendla, Hegel – Hegla, Havel – Havla, Wedel – Wedla, Schlegel – Schlegla, ale Lelewel – Lelewela, Korbel – Korbela. Również w wypadku nazwiska Engel można spotkać oba wzorce odmiany. Na przykład dotyczące budżetów domowych prawo, którego autorem jest niemiecki statystyk i ekonomista Ernst Engel, nosi nazwę prawo Engla, a nazwisko Engel z ‑e‑ stałym zostało utrwalone w wyrażeniach twierdzenie Engela, Nagroda im. Profesora Zbigniewa Engela, kadra Engela, orły Engela.
Czy forma „dyplom dla Jana Korcz” jest poprawna?
Nie, ta forma nie jest poprawna, ponieważ nazwisko Korcz należy odmienić. Nazwiska męskie zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę odmieniają się jak rzeczowniki pospolite żywotne rodzaju męskiego zakończone na tę spółgłoskę. Poprawna jest zatem forma dyplom dla Jana Korcza.
Daria Charzyńska
Jaką postać ma nazwisko „Bomba” w mianowniku liczbie mnogiej?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski ‑a, -e, -o otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę -owie. Nazwisko Bomba ma więc w mianowniku liczby mnogiej formę Bombowie.
Aleksandra Kropacz
Jaki jest mianownik liczby mnogiej nazwiska „Białczak”?
Mianownik liczby mnogiej nazwiska Białczak brzmi Białczakowie. Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej tak samo jak rzeczowniki pospolite zakończone na spółgłoskę (a więc Białczak jak rybak), a w mianowniku liczby mnogiej zawsze przybierają końcówkę -owie.
Mateusz Czujko
Jak brzmi celownik nazwiska „Witt”: „Wittu” czy „Wittowi”?
Poprawna forma celownika tego nazwiska to Wittowi, gdyż nazwiska zakończone na spółgłoskę użyte w odniesieniu do mężczyzn przybierają w celowniku liczby pojedynczej bezwyjątkowo końcówkę ‑owi. Końcówka ta dominuje zresztą również w celowniku rzeczowników pospolitych rodzaju męskiego; w grupie tej końcówkę ‑u przybiera tylko kilkanaście wyrazów, np. ojcu, bratu, diabłu, psu, lwu, kotu.
Jaką formę powinno mieć imię i nazwisko „Krzysztof Zioła w sformułowaniu „nagroda dla...”?
Formą tą jest nagroda dla Krzysztofa Zioły, gdyż nazwiska rzeczownikowe zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę ‑a odmieniają się – zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak i do kobiet – jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego (a więc nazwisko Zioła odmienia się jak np. pszczoła lub reguła).
Jak odmieniamy męskie nazwisko „Fall”?
Jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska do jakiegoś wzorca odmiany, należy je odmieniać, a w wypadku nazwiska Fall jest to możliwe. Odmieniamy to nazwisko według wzorca odmiany rzeczowników męskich osobowych zakończonych w mianowniku na spółgłoskę miękką. Mówimy więc, że nie ma pana Falla, dziękujemy panu Fallowi, spotykamy pana Falla, witamy się z panem Fallem, dyskutujemy o panu Fallu.
Ada Karpińska
Czy poprawne jest sformułowanie: „dyplom dla Anny Senitz i Marii Feta”?
Sformułowanie to nie jest poprawne, poprawna forma to dyplom dla Anny Sentiz i Marii Fety. Wprawdzie nazwiska żeńskie zakończone na spółgłoskę się nie odmieniają (konstrukcja dyplom dla Anny Sentiz jest zatem poprawna), ale nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę ‑a odmieniają się – tak jak rzeczowniki pospolite zakończone na tę samogłoskę (poprawna jest zatem konstrukcja dyplom dla Marii Fety).
Paulina Lenda
Jak odmienia się nazwisko „Chmiel” w liczbie mnogiej?
Nazwiska, które w liczbie pojedynczej zakończone są na spółgłoskę lub na samogłoskę ‑a, ‑e, ‑o, w mianowniku liczby mnogiej otrzymują końcówkę ‑owie i odmieniają się zgodnie z odmianą rzeczowników męskoosobowych. Zatem poprawne formy odmiany nazwiska Chmiel są następujące: M. Chmielowie, D. Chmielów, C. Chmielom, B. Chmielów, N. Chmielami, Msc. (o) Chmielach, W. Chmielowie.
Justyna Jans
Jak odmieniać nazwisko żeńskie „Bronny”?
To nazwisko w odniesieniu do kobiet się nie odmienia, ponieważ odmieniają się tylko nazwiska kobiet zakończone na -a.
Mateusz Czujko
Jak odmienia się męskie nazwisko „Bedford”?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniają się w liczbie pojedynczej jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na tę spółgłoskę, tak więc nazwisko Bedford odmienia się następująco: M: Bedford, D. Bedforda, C. Bedfordowi, B. Bedforda, N. Bedfordem, Msc. Bedfordzie.
Dominika Potocka
Czy męskie nazwiska „Arend” i „Klein” się odmieniają? Jeśli tak, to jak?
Nazwiska Arend i Klein się odmieniają. Ponieważ zakończone są na spółgłoski twarde, odmieniają się podobnie jak męskie rzeczowniki deklinacji twardotematowej, np. student (por. Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego). Ich formy są zatem następujące: M. Arend, Klein; D. Arenda, Kleina (jak studenta); C. Arendowi, Kleinowi (jak studentowi); B. Arenda, Kleina (jak studenta); N. Arendem, Kleinem (jak studentem); Msc. Arendzie, Kleinie (jak studencie).
Monika Kroplewska
Czy nazwisko „Szczech” się odmienia? Mówimy „Andrzeja Szczech” czy „Andrzeja Szczecha”?
Nazwiska męskie zakończone na ch należy odmieniać. Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na te spółgłoski. Mówimy zatem Andrzeja Szczecha.
Jacek Dzięgielewski
Jak odmienić męskie nazwisko „Stefanów”?
Aleksandra Chajewska
Jak brzmi nazwisko żeńskie „Siuta” w celowniku?
Formą to jest: Siucie. Nazwiska żeńskie zakończone na -a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite o podobnej końcówce (np. grota – w celowniku grocie).
Jakub Orzeszek
Czy „państwo Sęk” to forma poprawna?
Formą poprawną tego nazwiska jest forma z wykładnikiem liczby mnogiej -owie: państwo Sękowie.
Jakub Orzeszek
Jak odmieniać nazwisko (męskie) „Kurzel”?
Nazwiska męskie zakończone na -el odmienia się tak samo jak równobrzmiące rzeczowniki pospolite. Nazwisko Kurzel powinno się więc odmieniać: Kurzela, Kurzelowi, Kurzelem itd., tak bowiem odmienia się gwarowy rzeczownik pospolity kurzel o znaczeniu ‘kura, która pieje jak kogut i nie niesie jajek’.
Jacek Dzięgielewski
Jaka jest forma dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska „Kręgiel”?
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Kręgiel odmieniamy jak równobrzmiący rzeczownik pospolity, a więc jego dopełniacz brzmi (kogo? czego?) Kręgla. W odniesieniu do kobiety nazwisko to nie odmienia się, toteż w przypadkach zależnych powinno się je poprzedzać wyrazami informującymi o płci, np. nie znam pani Kręgiel, nie widzę Anny Kręgiel.
Aleksandra Chajewska
Jak odmienia się nazwisko „Czucha”?
Do nazwisk zakończonych na samogłoskę ‑a stosujemy wzorzec odmiany identyczny jak dla wyrazów pospolitych i imion o takim samym zakończeniu, a więc odmianę rzeczownikową żeńską. Odmiana nazwiska Czucha w liczbie pojedynczej wygląda zatem następująco: M. Czucha, D. Czuchy, C. Czusze, B. Czuchę, N. Czuchą, Msc. Czusze. Formy odmiany tego nazwiska w liczbie mnogiej są następujące: M. Czuchowie, D. Czuchów, C. Czuchom, B. Czuchów, N. Czuchami, Msc. Czuchach.
Alicja Chrzanowska
Jaka jest forma dopełniacza liczby mnogiej nazwiska „Czekał”?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę (oraz na samogłoski ‑a, -e, -o) otrzymują w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę ‑ów. Dopełniacz liczby mnogiej tego nazwiska brzmi więc Czekałów.
Alicja Chrzanowska
Jaką formę ma nazwisko „Baltazy” w dopełniaczu liczby pojedynczej?
Nazwisko Baltazy w dopełniaczu liczby pojedynczej przybiera formę Baltazego. Nazwiska kończące się w wymowie na -y lub -i po spółgłosce odmieniają się w liczbie pojedynczej jak przymiotniki.
Piotr Bednarczyk
Jak odmienia się nazwisko „(Krzysztof) Uzarek”? Czy poprawna jest nazwa pary małżeńskiej: „Maria i Krzysztof Uzarek”?
Męskie nazwisko Uzarek odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe, przybiera więc następujące formy: M. Krzysztof Uzarek, D. Krzysztofa Uzarka, C. Krzysztofowi Uzarkowi, B. Krzysztofa Uzarka, N. Krzysztofem Uzarkiem, Msc. Krzysztofie Uzarku.
Poprawna nazwa pary małżeńskiej to natomiast Maria i Krzysztof Uzarkowie. Nazwisko Uzarek podlega odmianie w liczbie pojedynczej, nie ma więc powodu, by rezygnować z niej w liczbie mnogiej. Dla odmiany męskoosobowej, którą stosuje się do nazwisk zakończonych na spółgłoskę (jak Uzarek) i na samogłoski ‑a lub ‑o, w mianowniku liczby mnogiej charakterystyczna jest końcówka ‑owie.
Julia Zarębska
Jak odmienia się nazwisko „Sut”?
Nazwisko żeńskie Sut jest nieodmienne, męskie zaś odmienia się jak rzeczowniki męskoosobowe. Odmiana wygląda więc następująco: M. Sut, D. Suta, C. Sutowi, B. Suta, N. Sutem, Msc. Sucie.
Daria Lewicka
Czy zapis „Elżbieta i Franciszek Sadowy” na wizytówce jest poprawny?
Nazwiska o formie przymiotnikowej odmieniają się jak w obu liczbach jak przymiotniki i w mianowniku liczby mnogiej otrzymują końcówkę ‑i, która zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę (po spółgłoskach c, dz, rz, ż jest to końcówka ‑y), tak jak: Kowalski – Kowalscy, Biały – Biali, Słaby – Słabi, Młody – Młodzi. Na wizytówce powinno się więc używać formy: Elżbieta i Franciszek Sadowi.
Daria Lewicka
Czy w wyrażeniu „własność Jana i Julii Roziewicz” nazwisko jest użyte poprawnie?
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę w odniesieniu do par małżeńskich odmieniają się, zatem podana forma jest niepoprawna. W dopełniaczu liczby mnogiej otrzymują końcówkę ‑ów, toteż poprawna forma to: własność Jana i Julii Roziewiczów.
Daria Lewicka
Jak odmieniać nazwisko „Pietrucha” w liczbie mnogiej?
Nazwisko Pietrucha w liczbie mnogiej odmieniamy zgodnie z odmianą rzeczowników męskoosobowych, a więc: M. Pietruchowie, D. Pietruchów, C. Pietruchom, B. Pietruchów, N. (z) Pietruchami, Ms. (o) Pietruchach, W. Pietruchowie!
Joanna Niewiadomska
Jak odmienić nazwisko „Mańko” w liczbie mnogiej?
Nazwiska męskie twardotematowe zakończone na -o odmieniamy według deklinacji rzeczownikowej żeńskiej (Mańki, Mańce, Mańce itd.). W liczbie mnogiej odmienimy to nazwisko tylko wtedy, gdy mówimy o mężczyznach lub o osobach różniej płci. Używamy wówczas następujących form: M. Mańkowie, D. Mańków, C. Mańkom, B. Mańków, N. Mańkami, Msc. Mańkach. Jeżeli natomiast użyjemy tego nazwiska np. w odniesieniu do sióstr Mańko, zostanie ono nieodmienne.
Magdalena Basińska
Jak odmienia się nazwisko „(Jan) Kuryło”?
Nazwisko Kuryło odmienia się według wzorca rzeczownikowego żeńskiego, a mianowicie: M. Jan Kuryło, D. Jana Kuryły, C. Janowi Kuryle, B. Jana Kuryłę, N. Janem Kuryłą, Msc. Janie Kuryle.
Julia Zarębska
Jaka jest forma celownika następujących nazwisk męskich: „Michna”, „Mymochód”, „Starek”, „Szmuda”, „Wolszon” i „Zochol”?
Postać celownika wymienionych nazwisk męskich to: Michnie, Mymochodowi, Starkowi, Szmudzie, Wolszonowi i Zocholowi. Nazwiska Mymochód, Wolszon, Starek i Zochol przyjmują końcówkę ‑owi, ponieważ nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę odmieniamy je tak samo jak polskie imiona i wyrazy pospolite zakończone na tę spółgłoskę. Ponadto w odmianie nazwiska Mymochód występuje oboczność ó : o, podobnie tak jak przy odmianie rzeczowników pospolitych. Natomiast nazwiska Michna i Szmuda przyjmują końcówkę ‑e, ponieważ odmieniają się według odmiany rzeczownikowej żeńskiej (jak rzeczownik pospolity mężczyzna).
Aleksandra Kopczyńska
Czy „Anna i Jerzy Leśnikowie” to forma poprawna?
Tak, to forma poprawna, ponieważ mianownik liczby mnogiej rodzaju męskoosobowego nazwisk o odmianie rzeczownikowej przyjmuje końcówkę -owie.
Justyna Michalska
Która forma nazwiska „Hajdel” jest poprawna: „Hajdela” czy „Hajdla”?
Obie podane formy dopełniacza tego nazwiska są poprawne, ponieważ w nazwiskach zakończonych na ‑el może występować -e- ruchome lub ‑e‑ stałe – decyduje o tym tradycja rodzinna, czyli to, jak sami nosiciele tego nazwiska je odmieniają. Stosowanie obu form – Hajdela i Hajdla – potwierdza też wyszukiwarka internetowa.
Magdalena Basińska
Jaka jest forma nazwiska „Gałąź” w dopełniaczu?
Choć z pozoru wydawałoby się, że nazwisko Gałąź powinno się odmieniać zgodnie z odmianą rzeczowników rodzaju żeńskiego (jak rzeczownik pospolity gałąź), to jednak nazwisko to – ponieważ jest zakończone na spółgłoskę – odmieniamy jak rzeczowniki męskoosobowe, ponadto z zachowaniem tematycznego ‑ą‑. A więc w dopełniaczu będzie ono brzmieć: Gałązia.
Joanna Niewiadomska
Jaka jest forma nazwiska „Lato” w dopełniaczu?
Paulina Pitek
Która forma nazwiska „Fliger” jest poprawna: „Fligera” czy „Fligra”?
Możliwe są oba wzorce odmiany, a w konkretnym wypadku forma zależy od tradycji rodzinnej. Internet wskazuje jednak na znacznie częstsze występowanie formy Fligera.
Daria Lewicka
Jak zapisać dopełniacz nazwiska „Dzieja”?
Dopełniacz nazwiska Deja zapisujemy bez j, czyli Dziei, analogicznie do pisowni dopełniacza rzeczownika nadzieja: nadziei.
Justyna Michalska
Jaka jest forma mianownika liczby mnogiej nazwiska „Bembek”?
Nazwiska męskie zakończone -ek na ogół odmieniają się z opuszczeniem samogłoski e w przypadkach zależnych, np. Bembek, Bembka, Bembkowi itd. W tym wypadku mianownik liczby mnogiej brzmiałby: Bembkowie. Poprawną formą mogłoby być także: Bembekowie, ale tylko wówczas, gdyby zgodnie z tradycją rodzinną nazwisko to odmieniało się z e stałym, tj. Bembek, Bembeka, Bembekowi itp. Jest to jednak stosunkowo mało prawdopodobne.
Małgorzata Tenderenda
Jak brzmi celownik żeńskiego nazwiska „Zaucha”?
Wszystkie nazwiska żeńskie zakończone na ‑a odmieniają się. Nazwisko Zaucha odmienia się jak rzeczownik pospolity o podobnym zakończeniu, na przykład jak mucha. Mówimy przyglądam się musze, zatem poprawna forma celownika liczby pojedynczej nazwiska Zaucha to Zausze.
Paulina Pitek
Jak brzmi nazwisko „Wenta” w narzędniku liczby pojedynczej?
Nazwisko Wenta zakończone jest na -a, toteż – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn – odmienia się według wzorca rzeczownikowego żeńskiego. W narzędniku liczby pojedynczej brzmi zatem Wentą.
Oto pełny wykaz form odmiany tego nazwiska w liczbie pojedynczej: M (kto? co?) Wenta, D (kogo? czego?) Wenty, C (komu? czemu?) Wencie, B (kogo? co?) Wentę, N (kim? czym?) Wentą, Msc (o kim? o czym?) o Wencie.
Joanna Fijas
Jaka jest forma dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska męskiego „Sznober”?
Forma dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska Sznober, gdy nosi je mężczyzna, brzmi prawdopodobnie Sznobera, ponieważ w nazwiskach zakończonych na ‑er raczej unika się oboczności, por. Kromer – Kromera, Weber – Webera, Szober – Szobera, Treder – Tredera. Występowanie tu -e- ruchomego bądź ‑e‑ stałego zależy jednak od tradycji rodzinnej, możliwa jest więc również forma Sznobra (wyszukiwarka Google potwierdza np. nazwę przedsiębiorstwa wielobranżowego U Sznobra).
Formy odmiany nazwiska Sznober z ‑e‑ stałym to: M (kto? co?) Sznober, D (kogo? czego?) Sznobera, C (komu? czemu?) Sznoberowi, B (kogo? co?) Sznobera, N (kim? czym?) Sznoberem, Msc (o kim? o czym?) o Sznoberze. Formy odmiany tego nazwiska z ‑e‑ ruchomym to natomiast: M (kto? co?) Sznober, D (kogo? czego?) Sznobra, C (komu? czemu?) Sznobrowi, B (kogo? co?) Sznobra, N (kim? czym?) Sznobrem, Msc (o kim? o czym?) o Sznobrze.
Joanna Fijas
Jaka jest forma dopełniacza wyrażenia „bracia Romanow”?
Istnieją dwa wzory odmiany męskich nazw osobowych w liczbie mnogiej: rzeczownikowy męskoosobowy i przymiotnikowy rodzaju męskiego. W języku polskim nazwiska rosyjskie zakończone na -ow należy odmieniać (zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej) według odmiany rzeczownikowej. Wyrażenie, którego dotyczy pytanie, w mianowniku liczby mnogiej ma więc formę bracia Romanowowie, natomiast w dopełniaczu liczby mnogiej braci Romanowów.
Magda Paśko
Jaka jest forma dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska „Przybek”?
Nazwiska mężczyzn zakończone na spółgłoskę są odmienne. Pewną trudność sprawiają jednak nazwiska, które w mianowniku zawierają -e-, np. Malec, Dudek. Jeśli są one tożsame z rzeczownikami pospolitymi, powinny odmieniać się tak samo jak te rzeczowniki, a więc np. D. Malca, D. Dudka. Inne formy mające tematyczne -e-, a zakończone na -ec, -eń, -ek, też zwykle gubią -e- w przypadkach zależnych, np. M. Rerek, D. Rerka. W wypadku nazwiska Przybek forma dopełniacza liczby pojedynczej będzie więc brzmiała Przybka, gdyż zawiera ono przyrostek -ek, w którym podczas odmiany zachodzi oboczność.
Magda Paśko
Jak brzmi męskie nazwisko „Ożóg” w dopełniaczu liczby pojedynczej?
Nazwisko to w dopełniaczu przybiera formę Ożoga, ponieważ w odniesieniu do mężczyzn odmienia się ono według wzorca rzeczowników męskoosobowych, a litera ó w przypadkach zależnych ulega oboczności do o.
Magdalena Behounkowa
Jaką postać przybiera nazwisko „Ogorzeja” w dopełniaczu?
Poprawna forma dopełniacza tego nazwiska to Ogorzei. W zapisie ortograficznym wszystkich rzeczowników zakończonych na -ja po samogłosce, a więc także nazwisk czy imion, w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej przed końcówką -i opuszcza się literę j.
Magdalena Behounkowa
Jak brzmi nazwisko „Mera” w miejscowniku?
Nazwisko Mera w miejscowniku liczby pojedynczej – niezależnie od płci nosiciela – brzmi: Merze. Nazwisko to należy do grupy nazwisk rzeczownikowych zakończonych w mianowniku na ‑a, które zarówno gdy są nazwiskami mężczyzn, jak i kobiet, odmieniają się jak rzeczowniki żeńskie: M. Mera, D. Mery, C. Merze, B. Merę, N. Merą, Ms. Merze, W. Mero (według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN forma ta jest jednak pretensjonalna lub podniosła) lub pani/panie Mera (ale w polskiej kulturze zwracanie się do kogoś po nazwisku jest uznawane za nieuprzejme).
Karolina Osowska
Jak odmieniać nazwisko „Lemanek”?
Jako nazwisko męskie i w liczbie mnogiej nazwisko Lemanek odmieniamy z -e‑ ruchowym, a więc np. pana Lemanka, panem Lemankiem, państwa Lemanków. W odniesieniu do kobiet nazwisko to jest nieodmienne, np. (nie ma) pani Lemanek, (spotkał się) z panią Lemanek, (rozmawiamy) o pani Lemanek.
Magdalena Behounkowa
Jaka jest forma nazwiska „Lato” w dopełniaczu?
Nazwisko męskie Lato odmieniamy według wzorca żeńskiego, gdyż przed ‑o występuje tu spółgłoska twarda. Poprawna forma dopełniacza tego nazwiska to zatem Laty. Podobnie odmieniają się nazwiska Ziobro (Ziobry) czy Fredro (Fredry). Natomiast nazwiska męskie zakończone na ‑o po spółgłosce miękkiej odmieniają się według deklinacji męskiej, np. Cyzio – Cyzia, Puzio – Puzia.
Nazwisko żeńskie Lato nie odmienia się, toteż w dopełniaczu ma postać Lato (np. Nie ma dziś Anny Lato).
Paulina Pitek
Jak zapisać dopełniacz nazwiska „Krzywoszyja”?
Nazwiska zakończone samogłoską -a odmieniamy zgodnie z zasadami fleksji języka polskiego – niezależnie od płci nosiciela – według odmiany rzeczownikowej żeńskiej, na przykład na wzór rzeczownika pospolitego szyja. W związku z tym dopełniacz żeńskiej i męskiej formy tego nazwiska brzmi Krzywoszyi. Zapisujemy go, podobnie jak w wypadku rzeczowników pospolitych, bez j, ponieważ według Zasad pisowni „bez względu na wymowę po samogłosce nie piszemy połączenia ji, lecz samo i”.
Małgorzata Tenderenda
Jak brzmi nazwisko „Klęska” w odniesieniu do pary małżeńskiej?
O parze małżonków noszących nazwisko Klęska powiemy Klęskowie. Kolejne przypadki gramatyczne tego nazwiska to: D. Klęsków, C. Klęskom, B. Klęsków, N. Klęskami, Msc. Klęskach.
Magdalena Behounkowa
Jak odmieniać nazwisko „Weber” ?
Zależy to od tradycji rodzinnej, ale w odniesieniu do mężczyzn najczęściej spotkamy się z następującą odmianą tego nazwiska: M. Weber, D. Webera, C. Weberowi, B. Webera, N. Weberem, Msc. Weberze. W odniesieniu do kobiet nazwisko to jest nieodmienne.
Dominika Kaleta
Jaka jest forma mianownika liczby mnogiej nazwiska „Stawiarz”?
Forma mianownika liczby mnogiej tego nazwiska to Stawiarzowie. Takiej formy użyjemy, mówiąc o małżeństwie, dwu braciach, bracie i siostrze czy o większej grupie osób, wśród których będą i mężczyźni, i kobiety. Jeżeli zaś chodziłoby o dwie panie, wówczas użyjemy formy Stawiarz, np. Ewa i Alicja Stawiarz.
Dominika Kaleta
Jaki jest dopełniacz liczby mnogiej nazwiska „Rybczyk” ?
Nazwisko to odmienia się inaczej dla każdej płci.
Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite osobowe zakończone na spółgłoskę. Dopełniacz liczby mnogiej męskiego nazwiska Rybczyk brzmi zatem Rybczyków – jak chłopczyków, rybaków, uczestników itp.
Jeśli chodzi o nazwiska kobiet, to odmieniają się tylko nazwiska zakończone na ‑a, pozostałe nazwiska żeńskie są nieodmienne. Dopełniacz liczby mnogiej nazwiska Rybczyk w odniesieniu do kobiet brzmi zatem Rybczyk, np. Nie znam Anny i Marii Rybyczk.
Łukasz Szymon Kolenda
Czy w zdaniu „Proponuję Andrzeja Puzio” nazwisko jest użyte poprawnie?
Męskie nazwisko Puzio należy do grupy nazwisk zakończonych samogłoską -o występującą po spółgłosce miękkiej i w związku z tym odmienia się według deklinacji rzeczownikowej męskiej, co oznacza, że w bierniku, którego wymaga czasownik proponować, powinno mieć formę Puzia. Ze względu na to, że towarzyszy mu odmienione imię (Andrzeja), nazwisko tego typu może również pozostać nieodmienione. Forma Puzia w zdaniu Proponuję Andrzeja Puzia jest staranniejsza, ale zdanie Proponuję Andrzeja Puzio również jest poprawne.
Kateryna Razgonova
Jaki jest dopełniacz nazwiska „Marekwicz-Patyna” ?
W wypadku nazwisk dwuczłonowych oba człony odmieniamy tak, jak odmieniamy je, gdy stanowią samodzielne nazwiska. Jeżeli jest to kobieta, dopełniacz brzmi zatem pani Marekwicz-Patyny, jeżeli zaś jest to mężczyzna – pana Marekwicza-Patyny.
Aleksandra Liszewska
Jaką postać ma nazwisko „Kudła” w mianowniku liczbie mnogiej?
Męskoosobowa forma tego nazwiska brzmi Kudłowie, ponieważ nazwiska o odmianie rzeczownikowej przybierają w mianowniku liczby mnogiej rodzaju męskoosobowego końcówkę ‑owie. Może się ona odnosić do grupy osób, wśród których znajduje się przynajmniej jeden mężczyzna, np. do pary małżeńskiej, do małżeństwa z dziećmi, do kilku braci, do brata i siostry. Niemęskoosobowa forma mianownika liczby mnogiej nazwiska Kudła to Kudły. Formy tej można użyć w odniesieniu do grupy kobiet.
Łukasz Szymon Kolenda
Jaki jest celownik męskiego nazwiska „Kruża” ?
W przypadku męskiej odmiany nazwiska Kruża celownik brzmi Kruży. Jest to odmiana według paradygmatu żeńskiego, podobnie jak w przypadku rzeczownika pospolitego poeta.
Aleksandra Liszewska
Jak zapisać nazwisko „Karnia” w dopełniaczu?
W dopełniaczu liczby pojedynczej, zarówno rodzaju męskiego, jak i żeńskiego, nazwisko to będzie brzmieć Karni. Ponieważ jest to nazwisko rodzime, zapisujemy je z jednym ‑i. W liczbie mnogiej rodzaju męskoosobowego nazwisko w dopełniaczu będzie brzmieć Karniów, jeśli więc będzie mowa o państwu (kobiecie i mężczyźnie) noszących to nazwisko, wówczas powiemy, że nie ma państwa Karniów. W rodzaju niemęskoosobowym dopełniacz liczby mnogiej tego nazwiska brzmi Karni (np. Marii i Marty Karni).
Monika Matusiak
Jak brzmi nazwisko żeńskie „Kalka” w celowniku?
Nazwisko Kalka – niezależnie od płci nosiciela – deklinuje się zgodnie z odmianą rzeczownikową rodzaju żeńskiego, ponieważ według tego wzorca odmieniamy wszystkie nazwiska rzeczownikowe zakończone na samogłoskę -a (np. Sapieha). W celowniku liczby pojedynczej poprawną formą jest więc forma Kalce (jak matce).
Jacek Czaplewski
Jaka jest forma dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska „Jarząb” ?
Dopełniacz liczby pojedynczej nazwiska męskiego Jarząb to Jarząba, ewentualnie Jarzębia. Odmiana męskich nazwisk zakończonych na ‑ąb może być realizowana dwojako. Możemy je odmieniać jak analogiczne nazwy pospolite, zatem dopełniacz tego nazwiska brzmiałby Jarzębia, jednak według Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN poprawniejsza jest odmiana bez oboczności samogłoskowych i spółgłoskowych, a więc Jarząb, Jarząba, Jarząbowi…
Nazwiska żeńskie odmieniają się tylko wówczas, kiedy są zakończone na samogłoskę ‑a, a zatem w wypadku nazwiska żeńskiego Jarząb jego dopełniaczem jest również forma Jarząb.
Monika Matusiak
Jak zapisać nazwisko „Hawarra” w miejscowniku?
Jak brzmi dopełniacz męskiego nazwiska „Figler” ?
Męskie nazwisko Figler należy do grupy nazwisk zakończonych spółgłoską i odmienia się według deklinacji rzeczownikowej męskiej, a oznacza to, że w dopełniaczu przybiera formę Figlera. Możliwa byłaby także forma Figlra, lecz występuje w niej trudna do wymówienia zbitka spółgłoskowa, więc możemy przypuszczać, że w tradycji rodzinnej funkcjonuje jednak forma Figlera.
Kateryna Razgonova
Jaką postać przybiera w miejscowniku żeńskie nazwisko „Chyłka”?
Nazwisko żeńskie Chyłka ma w miejscowniku liczby pojedynczej formę Chyłce, ponieważ nazwiska zakończone na ‑a – tak męskie, jak i żeńskie – odmieniają się według odmiany rzeczownikowej rodzaju żeńskiego, np. jak bułka – o bułce.
Paulina Andrzejewska
Czy wyrażenie „nagroda przyznana Annie Sobótka” jest poprawne?
Nazwiska żeńskie zakończone na samogłoskę -a odmieniają się według wzorca rzeczownikowego żeńskiego. Ponieważ w wymienionym wyrażeniu nazwisko Sobótka występuje w celowniku, poprawna formą jest wyrażenie: nagroda przyznana Annie Sobótce.
Jacek Czaplewski
Jak brzmi żeńskie nazwisko „Plista” w celowniku liczby pojedynczej?
Formą tą jest (pani) Pliście, ponieważ jest to nazwisko rzeczownikowe kończące się na ‑a.
Michał Sobczak
Jak odmienia się nazwisko „Pękala” jako nazwisko kobiety?
Pękala to nazwisko polskiego pochodzenia, zakończone na ‑la; takie nazwiska – zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i do mężczyzn – odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju żeńskiego miękkotematowe. Nazwisko to odmienia się zatem następująco: M. Pękala, D. Pękali, C. Pękali, B. Pękalę, N. Pękalą, Msc. Pękali.
Renata Seliga
Jak odmienia się nazwisko „Miszke”, gdy nosi je mężczyzna?
Nazwisko Miszke odmienia się tak samo jak nazwisko Linde. W liczbie pojedynczej takie nazwiska odmieniają się według deklinacji przymiotnikowej, tylko w nadrzędniku i miejscowniku mają końcówkę ‑em, a zatem D. Miszkego, C. Miszkemu, B. Miszkego, N i Mc. Miszkem. W liczbie mnogiej nazwiska typu Linde odmieniają się według wzoru odmiany męskich rzeczowników osobowych, a więc w M Miszkowie, D. Miszków, C. Miszkom, B. Miszków, N. Miszkami, Mc. Miszkach.
Michał Sobczak
Jaki jest mianownik liczby mnogiej nazwiska „Michalak”?
Nazwisko Michalak w mianowniku liczby mnogiej brzmi Michalakowie. Wynika to z faktu, że w liczbie mnogiej wszystkie nazwiska o fleksji rzeczownikowej mają wspólny zestaw końcówek, charakterystyczny dla odmiany męskoosobowej. W mianowniku liczby mnogiej przybierają końcówkę ‑owie.
Joanna Albecka
Jaką formę ma nazwisko męskie „Kubiak” w celowniku liczby pojedynczej?
Nazwisko Kubiak w celowniku liczby pojedynczej brzmi Kubiakowi. Odmienia się ono według wzoru odmiany rzeczowników męskoosobowych.
Joanna Albecka
Jak w liczbie mnogiej odmienia się nazwisko „Kowarsch”?
Odmianę nazwisk obcobrzmiących reguluje szereg reguł i zasad, opisanych szczegółowo w słownikach języka polskiego. Nazwisko Kowarsch w liczbie mnogiej należy odmienić zgodnie z zasadami fleksji polskiej jak rzeczowniki męskoosobowe, mianowicie: M. Kowarschowie, D. Kowarschów, C. Kowarschom, B. Kowarschów, N. Kowarschami, Msc. Kowarschach.
Joanna Albecka
Jaka formę ma dopełniacz imienia i nazwiska „Izabela Poprawka”?
Dopełniacz ten powinien brzmieć Izabeli Poprawki, ponieważ zarówno imię, jak i nazwisko odmieniają się według deklinacji żeńskiej i nie ma żadnych przeciwwskazań, by słów tych nie odmieniać.
Grażyna Milewicz
Jak odmienia się nazwisko „Bernikas”, gdy nosi je kobieta?
Nazwisk żeńskich niezakończonych na ‑a w języku polskim nie należy odmieniać, a zatem żeńskie nazwisko Bernikas jest nieodmienne.
Joanna Albecka
Jaki jest dopełniacz liczby pojedynczej męskiego nazwiska „Aszyk”?
Zgodnie z zasadami odmiany polskich nazwisk męskich nazwiska zakończone na spółgłoskę odmienia się jak rzeczowniki pospolite męskoosobowe. Nazwisko Aszyk w dopełniaczu liczby pojedynczej powinno mieć postać Aszyka.
Joanna Albecka
Czy dopełniacz od imienia „Lilla” może być zapisywany przez dwa „ii”: „Lilii” (jak nazwa kwiatu)?
Dopełniacz od imienia Lilla powinien być zapisany przez jedno i: Lilli. Forma Lilii, z dwoma ii, to dopełniacz od imienia Lilia.
Joanna Albecka
Jak zapisać dopełniacz liczby pojedynczej imion Kamila i Kamelia?
Poprawne formy to Kamili i Kamelii. Wyrazy obcego pochodzenia zakończone w mianowniku na -ia w dopełniaczu piszemy z dwoma i na końcu, dlatego piszemy Kamelii. W przypadku imienia Kamila mamy do czynienia z rzeczownikiem kończącym się na -a poprzedzone spółgłoską, piszemy więc jedno i na końcu.
Mateusz Kotowicz
Jaki jest celownik liczby pojedynczej od nazwiska męskiego „Rodzeń”?
Celownik liczby pojedynczej od nazwiska męskiego Rodzeń to Rodzeniowi. Obowiązuje bowiem zasada, iż odmieniając co najmniej dwusylabowe nazwiska, w których spółgłoskę ń poprzedza samogłoska e, opuszcza się wspomnianą samogłoskę w przypadkach zależnych, jeśli nazwisko ma odpowiednik wśród rzeczowników pospolitych o takiej odmianie. Jeżeli odpowiednika nie ma, to o zachowaniu lub opuszczeniu samogłoski e decyduje tradycja odmiany. Dla nazwiska Rodzeń jest to odmiana Rodzeń, Rodzenia, Rodzeniowi…
Marta Maj
Jaki jest celownik imienia „Pinokio”: „Pinokiowi” czy „Pinokiu”?
Forma celownika wyrazu Pinokio powinna brzmieć: Pinokiowi, ponieważ jest to nazwa pochodzenia niesłowiańskiego, zakończona w wymowie i pisowni na nieakcentowaną samogłoskę ‑o. Podobnie ma się rzecz w wypadku imienia twórcy pajacyka (Dżepetto, w celowniku: Dżepettowi).
Konrad Kempiński
Jak stosować nazwisko „Panek” w odniesieniu do małżeństwa?
Ponieważ nazwiska polskie się odmieniają, o małżeństwie pani Panek i pana Panka powiemy: państwo Pankowie.
Michał Sobczak
Jaka jest postać celownika liczby pojedynczej męskiego nazwiska „Nurek”?
Celownik liczby pojedynczej męskiego nazwiska Nurek ma postać Nurkowi, np. Dziś uważniej przyjrzałam się Piotrowi Nurkowi. Nazwiska zakończone na -ek gubią e w odmianie.
Natalia Grochulska
Czy nazwisko „Mika” się odmienia? Jeśli tak, to jaką ma formę dopełniacza w przypadku mężczyzny, a jaką w przypadku kobiety?
Nazwisko Mika odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego. W dopełniaczu będzie brzmiało: Miki (zarówno w przypadku mężczyzny, jak i kobiety).
Konrad Kempiński
Jaki jest mianownik nazwiska „Łoń” w odniesieniu do małżeństwa?
Poprawna forma to Łoniowie. Zgodnie z zasadą w mianowniku liczby mnogiej do tematu nazwiska dodajemy końcówkę -owie.
Mateusz Kotowicz
Jak w dopełniaczu liczby pojedynczej zapisać nazwisko "Kania”?
Dopełniacz liczby pojedynczej nazwiska Kania należy zapisać Kani. Nazwiska, które są zakończone na -a, odmieniane są według deklinacji żeńskiej rzeczowników, a więc w dopełniaczu mają końcówkę ‑i (po miękkiej) lub ‑y (po twardej). Nazwisko Kania zapisujemy z pojedynczym i, ponieważ nie jest to nazwisko obce.
Marta Maj
Jaki jest dopełniacz liczby pojedynczej nazwiska „Czaja”?
Reguła mówi, że nazwiska tego typu odmieniamy jak podobnie zakończone rzeczowniki pospolite, więc w dopełniaczu liczby pojedynczej nazwisko to powinno mieć formę Czai (jak szyja – szyi, tuja – tui itp.).
Mateusz Kotowicz
Jak odmieniać męskie nazwisko „Bieniasz-Kurasz”?
Jak odmieniać męskie nazwisko „Bieniasz-Kurasz”?
Jak podaje Słownik poprawnej polszczyzny, każdy składnik nazwisk dwuczłonowych męskich odmienia się według własnego paradygmatu. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy pierwszy człon nazwiska jest nazwą dawnego herbu bądź przydomkiem. Nie jest on wówczas odmienny, toteż mówimy na przykład o Korwin-Piotrowskim, a nie o Korwinie-Piotrowskim.
Człon Bieniasz nie jest nazwą herbu, toteż nazwisko Bieniasz-Kurasz odmienia się w następujący sposób:
M. Bieniasz-Kurasz
D. Bieniasza-Kurasza
C. Bieniaszowi-Kuraszowi
B. Bieniasza-Kurasza
N. Bieniaszem-Kuraszem
Msc. Bieniaszu-Kuraszu
Patrycja Witkowska
Jak odmienia się nazwisko „Karmelitów”?
Nazwisko Karmelitów w odniesieniu do mężczyzny odmienia się z uwzględnieniem wymiany ó : o, jak w innych nazwiskach zakończonych na ‑ów, takich jak Maćków, Okołów lub Jacyków. Nazwisko to odmieniamy zatem w następujący sposób:
M. Karmelitów
D. Karmelitowa
C Karmelitowowi
B. Karmelitowa
N. Karmelitowem
Msc. Karmelitowie
W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne.
W liczbie mnogiej natomiast nazwisko Karmelitów przybiera poniższe formy:
M. Karmelitowowie
D. Karmelitowów
C. Karmelitowom
B. Karmelitowów
N. Karmelitowami
Msc. Karmelitowach
Aneta Olejnik
Jak nazwisko „Kolendo” odmienia się w liczbie mnogiej?
Czy spotkali się Państwo z obocznością nazwisk typu Zieniewicz/Zienowicz?
Mam pytanie, które nurtuje mnie od dawna. Szukając dziejów swojej rodziny, pochodzącej z terenu historycznej Litwy, dzisiaj Białorusi, natknąłem się na niezrozumiałą dla mnie oboczność, którą zilustruję na przykładzie mojego nazwiska ZIENIEWICZ/ZIENOWICZ.
Początkowo, nie mając doświadczenia potraktowałem te nazwiska jako różne. Później uwagę moją zwrócił fakt, że znakomita część nazwisk na -ewicz ma swój odpowiednik na -owicz np. ZIENKIEWICZ/ZIENKOWICZ, MICKIEWICZ/MICKOWICZ, STANKIEWICZ/STANKOWICZ. Cóż, pomyślałem, może to zbieg okoliczności.
Jednak ostatnio znalazłem informację ewidentnie o tej samej postaci historycznej: Jurgi Zieniewicz oraz Jurgi Zienowicz (starosta połocki). Co więcej, w niektórych herbarzach przy nazwiskach pisane są obydwie formy, np. Zieniewicz vel Zienowicz. Czy może spotkali się Państwo z takim zjawiskiem językowym? Jak je wytłumaczyć? Czy może natknęliście się Państwo na tę kwestię w literaturze?
Oboczność -ewicz/-owicz jest szeroko opisana u różnych autorów w gramatyce historycznej języka polskiego. Najpierw trzeba wiedzieć, ze przyrostek -ewicz/-owicz jest pochodny od prostego patronimicznego przyrostka -ic, jak staropolskie tytuły wojewodzic, kaszteklanic o synu wojewody czy kasztelana; tak też Syn Boży nazwany został Bożycem w Bogurodzicy. Potem wskutek tzw. absorpcji rozszerzony został o cząstki, zwane fachowo morfemami ‑ew‑ic/-ow‑ic, które widzimy już w nazwiskach Szymon-owic ‘syn Szymona’, Mickiewicz ‘syn Micki, czyli Mikołaja’. Na rozległych ziemiach dawnej Polski zwyczaj tak rozstrzygnął, że przyrostek ‑ewicz występował w Wielkopolsce, -owicz w Małopolsce i na Mazowszu. Wskutek migracji ludnościowych i upodobań społecznych stosunki się wymieszały i dawne podziały (mówimy fachowo izoglosy) nie obowiązują. Z tego wynika, że nazwisko Zieniewicz/Zienowicz są etymologicznie tymi samymi strukturami. A nawiasem mówiąc notowane już r. 1440 w Wiślicy Małopolskiej (zob. Słownik staropolskich nazw osobowych pod red. W. Taszyckiego, t. VI, Wrocław 1981-1983, s. 319) i odniesione zostały przez prof. Marię Malec jako forma patronimiczna do imienia Zeno(n), zatem ‘syn Zena/Zenona’. Podzielam ten punkt widzenia. Sukcesów w badaniu dziejów Rodziny życzę.
Edward Breza
Jak należy zapisywać formę miejscownika liczby pojedynczej nazwiska „Koss” (Jan Koss)?
Zgodnie z zasadami odmiany nazwisk męskich wszystkie nazwiska zakończone na spółgłoskę są odmienne.
Nazwisko Koss w miejscowniku liczby pojedynczej przybiera formę Kossie. Zapis ten jest zgodny z regułą, że w odmianie rzeczowników, których temat kończy się na podwójną spółgłoskę (np. passa), w formie miejscownika liczby pojedynczej zachowujemy pierwszą z nich bez zmian, druga natomiast ulega wymianie (np. o passie).
Marta Dereszewska
Dyplom uznania wręczono Krzysztofowi Miotk czy Krzysztofowi Miotkowi?
Poprawna forma to: Dyplom uznania wręczono Krzysztofowi Miotkowi.
Wszystkie polskie nazwiska męskie się odmieniają, a ich odmiana jest uzależniona od ostatniej głoski danego nazwiska. Ponieważ nazwisko Miotk kończy się na spółgłoskę k, odmienia się według deklinacji męskiej.
Wprawdzie Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN dopuszcza używanie niektórych typów nazwisk męskich, które poprzedza imię, tytuł lub inne określenie, w postaci nieodmienionej, ale nazwiska zakończone na spółgłoskę nie należą do tej grupy nazwisk.
Adriana Lech
Jaką formę ma w mianowniku liczby mnogiej nazwisko Szajter?
Ogólne zalecenie dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych jest następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska jakiemuś wzorcowi odmiany, należy je odmieniać. Nazwiska męskie zakończone w liczbie pojedynczej na spółgłoskę w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę ‑owie.
Nazwiska obce na -er są odmieniane najczęściej z zachowaniem samogłoski e, np. Hitler – Hitlera, Fiszer – Fiszera, Weber – Webera.
W niektórych nazwiskach, zwłaszcza od dawna przyswojonych, to e jest jednak traktowane jako ruchome, np. Luter – Lutra (nie Lutera), Szuster – Szustra (nie Szustera), Schneider – Schneidra (nie Schneidera).
Zatem nazwisko Szajter noszone przez Polaka może się odmieniać z e ruchomym lub z e stałym, w zależności od tradycji rodzinnej. Bardziej jednak prawdopodobne, że w mianowniku liczby mnogiej ma ono formę Szajterowie.
Agnieszka Piętka
Jaką formę ma w mianowniku i dopełniaczu liczby mnogiej nazwisko Dziadek?
Mianownik liczby mnogiej od nazwiska Dziadek brzmi Dziadkowie, a dopełniacz liczby mnogiej – Dziadków.
Jeśli istnieje możliwość odmiany nazwiska, należy je odmieniać. W mianowniku liczby mnogiej nazwiska mężczyzn i par małżeńskich mają końcówkę ‑owie, a w dopełniaczu – końcówkę ‑ów.
Odmieniając nazwiska polskie dwu- lub więcejsylabowe, w których głoska -k jest poprzedzona samogłoską e, zawsze opuszczamy tę samogłoskę. tak jak jest ona opuszczana w równobrzmiących rzeczownikach pospolitych.
Karolina Kargul
Jaką formę ma w narzędniku liczby pojedynczej nazwisko Jan Motteck?
Jeżeli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska do jakiegoś wzorca odmiany, należy je odmieniać. Obce nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę otrzymują końcówki deklinacji męskiej. Nazwisko, którego dotyczy pytanie, w narzędniku liczby pojedynczej ma formę Janem Motteckiem. W odmianie tego nazwiska nie występuje e ruchome, typowe dla nazwisk zakończonych na ‑ek, ponieważ ortograficznie nazwisko to kończy się segmentem ‑eck.
Emilia Gajda
Jaką formę mają w dopełniaczu liczby mnogiej nazwiska Motała, Kiełbasa, Cholewa?
Nazwiska, których forma mianownika liczby pojedynczej zakończona jest na spółgłoskę lub na samogłoski ‑a, ‑o, odmieniają się jak rzeczowniki, a w liczbie mnogiej otrzymują końcówki odmiany męskoosobowej. W związku z powyższą regułą nazwiska Motała, Kiełbasa, Cholewa w dopełniaczu liczby mnogiej będą brzmiały kolejno: Motałów, Kiełbasów, Cholewów.
Edyta Kłos
Jaka jest forma celownika imienia i nazwiska Radosław Szeląg?
Nazwiska męskie zakończone na spółgłoskę podlegają w języku polskim odmianie niezależnie od tego, czy występują w tekście samodzielnie, czy – jak w tym wypadku – wraz z poprzedzającym je imieniem (ewentualnie nazwą stanowiska lub innym wyrazem informującym o płci). Odpowiednia forma tego przypadka to zatem Radosławowi Szelągowi.
Karolina Wołodko
Jaką formę mają w dopełniaczu liczby mnogiej nazwiska Szklarz i Kaptur?
Nazwiska Szklarz i Kaptur odmieniają się według deklinacji rzeczownikowej męskiej. Dopełniacz liczby mnogiej tych nazwisk brzmi: Szklarzów, Kapturów.
Lidia Tuzimek
Jaka jest forma celownika liczby pojedynczej imienia i nazwiska Stefan Kozyra?
Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, „wymagania polskiej fleksji nakazują, o ile tylko jest to możliwe, włączanie nazwisk, w tym także obcych, do modeli deklinacyjnych właściwych rzeczownikom pospolitym”. Nazwiska zakończone na ‑a odmieniają się zatem w liczbie pojedynczej jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego, np. kotara. W zestawieniach imion i odmiennych nazwisk męskich odmienia się zarówno imię, jak i nazwisko. Poprawna forma celownika brzmi zatem w tym wypadku: Stefanowi Kozyrze.
W wypadku niektórych typów nazwisk męskich, zwłaszcza o mniejszym zakresie użycia, Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN uznaje, że można tolerować również używanie nieodmienionego nazwiska, ale tylko wraz z odmienionym imieniem, tytułem lub innym określeniem. Należy jednak podkreślić, że nazwiska zakończone na ‑a nie należą do tej grupy nazwisk.
Julia Kulwikowska
Czy w nazwiskach niemieckich występuje -e- ruchome: Kligela czy Kligla?
Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, występowanie -e- ruchomego w nazwiskach obcego pochodzenia (a zatem również niemieckich) zakończonych na -el zależy od stopnia przyswojenia tego nazwiska. Nazwiska o dłuższej tradycji w polszczyźnie (w tym większość nazwisk noszonych przez Polaków) mają w odmianie ‑e‑ ruchome, dlatego np. dopełniacz od nazwiska Kligel brzmi Kligla; podobnie: Diesel, Diesla; Wackernagel, Wackernagla. Nazwiska słabo przyswojone zachowują ‑e‑ w całej odmianie, np. Kinkel, Kinkela.
Jarosław Dębowski
Jak w dopełniaczu użyć imion i nazwisk: Magdalena Janota, Helena Klaiman?
Nazwisko Janota i inne nazwiska żeńskie (polskie i nie tylko) zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -a odmieniają się tak jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, na przykład jak rzeczownik wspólnota, czyli wyrażenie Magdalena Janota przybiera w dopełniaczu liczby pojedynczej formę: Magdaleny Janoty (jak: wspólnoty). Jak widać, odmienia się nie tylko imię, ale też nazwisko.
Natomiast nazwisko żeńskie Klaman, jak inne nazwiska żeńskie zakończone na spółgłoskę, nie odmienia się. W wyrażeniu Helena Klaiman odmienia się tylko imię. W dopełniaczu całe wyrażenie przybiera zatem formę: Heleny Klaiman.
Judyta Srzednicka
Jak zapisać formę miejscownika nazwiska polskiego (męskiego) Latt?
Zgodnie z zasadami pisowni obowiązującymi w języku polskim, odmieniając nazwiska polskie lub spolszczone, których temat kończy się na podwójną spółgłoskę -tt (np. Narbutt, Traugutt), w formie miejscownika liczby pojedynczej zakończenie to zamieniamy na -ć (zapisywane jako ‑ci‑) – piszemy zatem o Narbucie i o Traugucie. Reguła dotycząca zapisu nazwisk polskich i spolszczonych zakończonych na ‑tt stanowi wyjątek od ogólnej reguły dotyczącej zapisywania form miejscownika wyrazów o tematach zakończonych spółgłoskami podwojonymi, według której pierwszą z tych spółgłosek zachowujemy bez zmian, druga natomiast ulega wymianie, np. motto – motcie, libretto – libretcie. Reguła dotycząca zapisu nazwisk polskich i spolszczonych zakończonych na ‑tt ma własny wyjątek. Jest nim nazwisko Kott, którego miejscownik zapisujemy następująco: Kotcie. Jeśli zatem nazwisko Latt jest nazwiskiem polskim (noszonym przez Polaka), powinniśmy je zapisywać bez t: Lacie.
Gdyby było to nazwisko obce (noszone przez cudzoziemca), jego miejscownik należałoby jednak zapisywać zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą miejscownika wyrazów o tematach zakończonych spółgłoskami podwojonymi, czyli pierwszą z tych spółgłosek zachować bez zmian: Latcie.
Katarzyna Malecha
Ile i należy pisać w dopełniaczu imienia Nikola?
Dwa i (ii) otrzymują w dopełniaczu imiona żeńskie obcego pochodzenia zakończone w mianowniku na ‑ia. Imię Nikola, choć jest obcego pochodzenia, kończy się w mianowniku na ‑a (nie ‑ia), formę jego dopełniacza należy zatem pisać przez jedno i.
Emilia Gajda
Czy i jak należy odmieniać nazwisko Huelle?
Język polski jest językiem fleksyjnym. Oznacza to, że wszystkie wyrazy należy w nim odmieniać, o ile tylko jest to możliwe (czyli o ile istnieje odpowiedni wzór odmiany zwany paradygmatem). Ta podstawowa zasada obejmuje również nazwy własne takie jak nazwiska, w tym także nazwiska pochodzenia obcego.
Nazwisko Pawła Huellego zalicza się do grupy nazwisk pochodzenia niemieckiego zakończonych na wymawianą samogłoskę -e. Nazwiska z tej grupy podlegają zasadzie nr 67.3 [253] SO, zgodnie z którą w liczbie pojedynczej przyjmują odmianę przymiotnikową, z tym że w narzędniku i miejscowniku tej liczby mają końcówkę -em (nie zaś ‑im lub ‑ym jak przymiotniki). Przykładowo: Goethe, Goethego, Goethemu, z Goethem, o Goethem – tak jak: białego, białemu. Zatem prawidłowa odmiana nazwiska Huelle jest następująca:
M. Huelle, D., B. Huellego, C. Huellemu, . (z) Huellem, Ms. (o) Huellem.
Dodatkowo SO podaje w tekście poprzedzającym omawianie nazwisk męskich:
Ze względu na znaczny stopień trudności tego problemu językowego zasób osobowych nazw własnych w słowniku został rozbudowany. […] Pewnym ułatwieniem dla piszących może być możliwość nieodmieniania niektórych nazwisk, dopuszczalna, gdy nazwisko zostanie poprzedzone imieniem lub rzeczownikiem pospolitym (np. minister, prezydent). Możliwość taka dotyczy głównie nazwisk zakończonych na -e […]. Jeśli tego rodzaju możliwość w odniesieniu do określonego nazwiska istnieje, zostało to podane w odpowiednim artykule hasłowym słownika. [podkr. – AG]
Zapis ten ma odzwierciedlenie w haśle słownikowym odnoszącym się do nazwiska Pawła Huellego:
Huelle: Paweł Huelle, Huellego (a. Huelle), o Huellem (a. Huelle),
przy czym odsyłacz a. (=albo) oznacza, że słownik traktuje obie podawane formy jako równorzędne.
Na podstawie powyższych informacji pierwszeństwo należy dać odmianie obejmującej zarówno imię, jak i nazwisko pisarza. Świadczy ona o swobodnym posługiwaniu się polszczyzną i dużej kompetencji językowej mówiącego. Możliwość nieodmieniania nazwiska, wspomniana przez słownik, powinna być traktowana raczej jako dopuszczalne ułatwienie, wprowadzone ze względu na trudności w odmianie. Trzeba jednak zaznaczyć, że oba sposoby odmiany są poprawne.
Źródła:
Jan Grzenia, Słownik nazw własnych, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2003
Wielki słownik ortograficzny PWN, wersja elektroniczna: so.pwn.pl
Anna Gumowska
Czy w nazwie ulica Aleksandra Dulina przed n powinien być apostrof (ulica Aleksandra Dulin’a)?
Zgodnie z zasadami pisowni i interpunkcji polskiej apostrofu do zapisywania form odmiany używa się w wypadku nazwisk obcych zakończonych na ‑e nieme (np. Montaigne – Montaigne’a), przy czym po ‑e niemym może też występować spółgłoska (np. Descartes – Descartes’a).
W tym wypadku mamy jednak do czynienia z nazwiskiem polskim. Kapitan Aleksander Dulin był kapelmistrzem Orkiestry Reprezentacyjnej Komendy Portu Wojennego w Gdyni, urodził się 24 grudnia 1885 r. w Warszawie, a zmarł 28 marca 1954 r. w Gdyni. Przy odmianie nazwiska Aleksandra Dulina nie stosuje się zatem apostrofu. Piszemy: Dulin – Dulina.
Zresztą nawet gdyby było to nazwisko obce, też nie stosowalibyśmy w nim apostrofu. Nazwiska angielskie i francuskie zakończone w pisowni na spółgłoskę wymawianą (np. Eliot, Pasteur), a także na spółgłoskę niewymawianą (np. Diderot, Villon; wyjątkiem są niewymawiane spółgłoski -s, -x) otrzymują bowiem w odmianie końcówki polskie bez apostrofu np. Villon – Villona, Auber – Aubera; Bush – Busha.
Agnieszka Wysomierska
Jak zapisywać formę dopełniacza nazwiska „Madeja”?
Odmianą nazwisk rządzą takie same zasady, jak odmianą wyrazów pospolitych. Zgodnie z zasadami odmiany wyrazów pospolitych rzeczowniki zakończone na -eja otrzymują w dopełniaczu liczby pojedynczej zakończenie -ei. Regulacja ta dotyczy również nazwisk, a więc poprawnym zapisem formy dopełniacza liczby pojedynczej nazwiska Madeja jest zapis Madei.
Kamila Piskunowicz
Jak powinno się zapisać w dopełniaczu nazwisko amerykańskiego badacza, który nazywa się Edward Soja: „Soi” czy „Soji”?
Gdyby chodziło o polskie nazwisko Soja, odmieniałoby się ono w liczbie pojedynczej tak samo jak rzeczownik pospolity soja i poprawna forma dopełniacza miałaby postać Soi. W zapisie ortograficznym wszystkich rzeczowników zakończonych na -ja po samogłosce, a więc także nazwisk czy imion, w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej przed końcówką -i opuszcza się literę j.
lp.
M. Kaja, zawieja, żmija, soja, tuja, Matyja
D. Kai, zawiei, żmii, soi, tui, Matyi
C. Kai, zawiei, żmii, soi, tui, Matyi
B. Kaję, zawieję, żmiję, soję, tuję, Matyję
N. Kają, zawieją, żmiją, soją, tują, Matyją
Ms. Kai, zawiei, żmii, soi, tui, Matyi
Nazwisko, którego dotyczy pytanie, jest jednak nazwiskiem angielskim i jako takie nie jest wymawiane przez [j], ale przez [dż]. Dopełniacz tego nazwiska brzmi zatem [sodży] (analogiczną odmianę ma wyraz radża), czemu odpowiada zapis ortograficzny Sojy.
Sylwia Rzedzicka
Czy nazwisko „(Michał) Loewnau” się odmienia? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Nazwisko Loewnau jest pochodzenia niemieckiego, ale jak większość polskich nazwisk się odmienia. Nazwiska męskie zakończone na ‑au (w wymowie ‑ał) odmieniają się jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego, np. jak generał. Jedyna różnica polega na tym, że nazwiska te nie odmieniają się w miejscowniku, gdyż końcówka tego przypadka (‑e) wymagałaby alternacji w temacie. Aby więc uniknąć wątpliwości co do płci nosiciela nazwiska oraz co do przypadka gramatycznego, w którym nazwisko zostało użyte, w miejscowniku należy używać tego nazwiska wraz z imieniem jego nosiciela (np. o Michale Loewnau) lub z innym wyrazem, który się do niego odnosi (np. o panu Loewnau, o profesorze Loewnau, o dyrektorze Loewnau).
Oto wzór odmiany tego nazwiska:
M. kto? co? | Michał Loewnau |
D. kogo? czego? | Michała Loewnaua |
C. komu? czemu? | Michałowi Loewnauowi |
B. kogo? co? | Michała Loewnaua |
N. z kim? z czym? | Michałem Loewnauem |
Msc. o kim? o czym? | Michale Loewnau |
W. | Michał Loewnau |
Katarzyna Drzeżdżon
Jak odmieniać i zapisywać nazwisko „Hervy”?
Według najnowszych słowników poprawnej polszczyzny, między innymi Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego z 2004 roku, większość nazwisk męskich zakończonych na -i, -y, -e odmienia się zgodnie z modelem przymiotnikowym. Nazwiska obce zakończone na -y, niezależnie od wymowy ostatniej głoski, na przykład takie jak Salisbury [wym. solzbery] czy Scudéry [wym. skuderi], także odmieniają się jak przymiotniki, ale z tematem fleksyjnym zakończonym spółgłoską twardą (np. słynny).
Analogicznie odmienia się również nazwisko Hervy, bez względu na to, czy wymawiane będzie po polsku [herwy], czy zgodnie z fonetyką angielską [hɛ:vi].
Jeśli zechcemy to nazwisko zapisać, należy jednak pamiętać, że końcówki fleksyjne oddziela się od pierwotnej postaci nazwiska apostrofem we wszystkich przypadkach zależnych oprócz miejscownika i narzędnika, a zatem poprawne są następujące formy ortograficzne:
M. słynny Jan Hervy
DB. słynnego Jana Hervy’ego
C. słynnemu Janowi Hervy’emu
N. słynnym Janem Hervym
Msc. słynnym Janie Hervym
Katarzyna Kempa
Jak odmienia się w języku polskim niemieckie nazwisko „Murnau”?
Odmiana tego nazwiska zależy od tego, czy odnosi się ono do kobiety, czy do mężczyzny.
W odniesieniu do kobiety nazwisko to jest nieodmienne.
Jako nazwisko męskie nazwisko to jest odmienne. Jak podają Daniela Podlawska i Magdalena Świątek-Brzezińska w Słowniku nazw osobowych i miejscowych (Warszawa – Bielsko-Biała 2008), nazwiska zakończone w piśmie na ‑au, a w wymowie na ‑ał, np. Turnau, Landau, Streilau, odmieniają się tak jak nazwiska zakończone w piśmie i wymowie na ‑ał, a więc jak np. nazwiska męskie Gwizdał czy Musiał. Oba wymienione typy nazwisk odmieniają się jak rzeczowniki męskoosobowe twardotematowe, takie jak radykał, liberał czy kardynał.
Nazwisko Murnau ma zatem następujące formy: w liczbie pojedynczej w dopełniaczu i bierniku Murnaua, w celowniku Murnaowi, w narzędniku Murnauem; w liczbie mnogiej w mianowniku Murnauowie, w dopełniaczu i bierniku Murnauów, w celowniku Murnauom, w narzędniku Murnauami, w miejscowniku Murnauach.
W miejscowniku liczby pojedynczej następuje wymiana spółgłoski wymawianej jako ł (zapisywanej jako u) na spółgłoskę l, a więc mówimy i piszemy Murnale.
Wanda Dittrich
Czy nazwisko „Kauty” należy odmieniać?
Ostatnio w jednym z artykułów prasowych znalazłam następujące zdanie: „Na wernisażu zabrakło niestety wybitnego polskiego fotografa – pana Adama Kauty”. Zastanawia mnie, czy zapis nazwiska jest w tym przypadku poprawny (dodam, że w mianowniku liczby pojedynczej nazwisko to również ma formę Kauty).
Niestety, nie jest to konstrukcja poprawna, nazwiska się bowiem w języku polskim na ogół odmieniają. Nie mają one co prawda odrębnych modeli gramatycznych, większość nazwisk można jednak włączyć do wzorów odmiany przymiotników bądź rzeczowników pospolitych. Głównym kryterium klasyfikacyjnym jest ostatnia głoska nazwiska. W grupie nazwisk męskich wyróżnić można kilka typów odmiany. Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na samogłoskę -y, do których należy nazwisko Kauty, odmieniają się według deklinacji przymiotnikowej twardotematowej. Nazwisko Kauty odmienia się zatem tak jak przymiotnik wesoły:
M. (kto? co?) | wesoł-y | Kaut-y |
D. (kogo? czego?) | wesoł-ego | Kaut-ego |
C. (komu? czemu?) | wesoł-emu | Kaut-emu |
B. (kogo? co?) | wesoł-ego | Kaut-ego |
N. (z kim? z czym?) | wesoł-ym | Kaut-ym |
Msc. (o kim? o czym?) | wesoł-ym | Kaut-ym |
Forma Kauty w dopełniaczu liczby pojedynczej byłaby dopuszczalna tylko wówczas, gdyby wspomniany w artykule pan miał na nazwisko Kauta (Adam Kauta, nie: Adam Kauty). Jego nazwisko odmieniałoby się wtedy tak jak rzeczowniki pospolite zakończone na ‑a, na przykład jak rzeczownik rata:
M. (kto? co?) | rat-a | Kaut-a |
D. (kogo? czego?) | rat-y | Kaut-y |
C. (komu? czemu?) | raci-e | Kauci-e |
B. (kogo? co?) | rat-ę | Kaut-ę |
N. (z kim? z czym?) | rat-ą | Kaut-ą |
Msc. (o kim? o czym?) | raci-e | Kauci-e |
Monika Watkowska
Jak się odmienia męskie nazwisko „Pomichtera”?
Dla nazwisk męskich zakończonych w piśmie na samogłoskę ‑a, jak pisze Jan Grzenia w Słowniku nazw własnych z 2002 r., stosujemy w liczbie pojedynczej wzorzec odmiany identyczny jak dla wyrazów pospolitych i imion o takim samym zakończeniu, a więc jak dla rzeczowników rodzaju żeńskiego. W liczbie pojedynczej odmieniamy więc nazwisko Pomichtera w sposób następujący: M. Pomichtera, D. Pomichtery, C. Pomichterze, B. Pomichterę, N. Pomichterą, Msc. Pomichterze.
W liczbie mnogiej natomiast odmieniamy to nazwisko tak jak rzeczowniki męskoosobowe, a więc odpowiednie formy brzmią: M. Pomichterowie, D. Pomichterów, C. Pomichterom, B. Pomichterów, N. Pomichterami, Msc. Pomichterach.
Mówimy i piszemy zatem np. Nie zastałem Pana Pomichtery. Spotkałem Jana Pomichterę. Państwo Pomichterowie, podobnie jak w wypadku innych męskich nazwisk zakończonych na samogłoskę ‑a, np. Spotkanie z Zawadą. Nie było Kalety. Spotkałem Zawiszę. Państwo Zarębowie.
Mariusz Wirski
Jaką postać powinien mieć dopełniacz liczby pojedynczej nazwiska „(Paweł) Karużel”?
Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie lub pisowni na spółgłoskę odmieniają się jak polskie imiona lub rzeczowniki pospolite żywotne zakończone na tę spółgłoskę. Zgodnie z tą zasadą nazwisko Karużel w dopełniaczu liczby pojedynczej przybiera końcówkę ‑a.
Wątpliwości może natomiast budzić postać tematu tego nazwiska, bowiem nazwiska zakończone na ‑el, podobnie jak zakończone w ten sposób rzeczowniki pospolite, mogą się odmieniać z zachowaniem tematycznego e (np. Babel – Babela, Kurel – Kurela jak skalpel – skalpela) lub z tzw. e ruchomym (np. Rumel – Rumla, jak wróbel – wróbla). O zachowaniu lub wymianie samogłoski e decyduje zwyczaj językowy. Panująca obecnie tendencja do ujednolicenia tematu fleksyjnego nazwiska sprawia, że w grupie nazwisk męskich zakończonych na ‑el więcej jest nazwisk z e stałym niż z e ruchomym. Najprawdopodobniej więc poprawna forma dopełniacza nazwiska (Paweł) Karużel brzmi (Pawła) Karużela.
Katarzyna Drzeżdżon
Na wręczenie nagród w szkole podstawowej muszę wypisać zaproszenie dla małżeństwa o rosyjskim nazwisku „Rusakow”. Chciałabym się dowiedzieć, jaka jest jego poprawna odmiana.
Istnieją dwa wzory odmiany męskich nazw osobowych w liczbie mnogiej: rzeczownikowy męskoosobowy i przymiotnikowy rodzaju męskiego.
Nazwisko Rusakow powinno być odmieniane według modelu rzeczownikowego, który obejmuje wszystkie nazwiska, które kończą się w mianowniku liczby pojedynczej (w wymowie) na spółgłoskę albo na samogłoskę -a, ‑e lub ‑o. Spośród nazwisk polskich są to np. nazwiska Nowak, Wajda i Pazio, spośród obcych np. Romanow, Montgolfier (wym. Mątgolfie) i Lumière (wym. Limier).
W mianowniku liczby mnogiej mają one końcówkę -owie i odmieniają się tak samo jak na przykład rzeczownik astronom.
Coraz powszechniejsze staje się jednak pozostawianie tego typu nazwisk bez odmiany. Warunkiem poprawności takiej konstrukcji jest poprzedzenie nazwiska imionami lub rzeczownikiem pospolitym wskazującym na fakt, że odnosi się ono do co najmniej dwóch osób. Poprawna jest więc forma mianownika liczby mnogiej typu bracia Lumière (obok bracia Lumiére’owie), państwo Lumière (obok państwo Lumiére’owie), Anna i Piotr Lumiére (obok Anna i Piotr Lumiére’owie). Bez użycia przed tym nazwiskiem imion lub rzeczownika pospolitego poprawna jest wyłącznie postać mianownika z końcówką ‑owie (typu Lumiére’owie). Należy jednak pamiętać, że reguła ta nie dotyczy nazwisk polskich, które wydawnictwa poprawnościowe zalecają odmieniać w każdej sytuacji. Również w wypadku nazwisk rosyjskich zakończonych na ‑ow lepiej używać formy liczby mnogiej.
Forma liczby mnogiej jest zresztą zawsze w takich połączeniach elegantsza niż forma liczby pojedynczej, a zaproszenie należy do tych gatunków, w których szczególnie warto dbać o elegancję języka.
W wypadku nazwiska rosyjskiego, o które Pani pyta, trzeba ponadto wiedzieć, że w języku polskim ich odmiana wzorowana na odmianie rosyjskiej (przymiotnikowej) jest błędna. Nazwiska zakończone na -ow należy więc odmieniać (zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej) według odmiany rzeczownikowej, a zatem poprawnymi formami liczby mnogiej tego nazwiska są:
M. Rusakowowie (jak astronomowie)
D. Rusakowów (jak astronomów)
C. Rusakowom (jak astronomom)
B. Rusakowów (jak astronomów)
N. Rusakowami (jak astronomami)
Ms. Rusakowach (jak astronomach)
Anna Laskowska
Czy nazwisko „Karsznia” się odmienia?
Bardzo często, kiedy odmiana nazwiska sprawia nam kłopot, warto poszukać podobnego wzorca odmiany wśród znanych nam wyrazów pospolitych, np. rzeczowników czy przymiotników. Należy wziąć też pod uwagę płeć nosiciela nazwiska.
Nazwisko to w liczbie pojedynczej niezależnie od płci nosiciela odmieniamy jak wyraz wiśnia, rzeczownik pospolity o podobnym zakończeniu, czyli: powiemy „pani/pan Karsznia idzie na spacer”, „pani/pana Karszni nie ma w domu”, „przyglądam się pani/panu Karszni”, „byłem tam z panem/panią Karsznią”.
Formy liczby mnogiej zależą natomiast od płci osób, do których się odnoszą. Jeśli w grupie osób o nazwisku Karsznia jest choćby jeden mężczyzna, o osobach tych powiemy Karszniowie, i dalej: w dopełniaczu i bierniku Karszniów, w celowniku Karszniom, w narzędniku Karszniami, w miejscowniku Karszniach. Jeśli jest to grupa, w której są same kobiety, właściwe z punktu widzenia gramatyki byłyby formy: w mianowniku i bierniku Karsznie, w dopełniaczu Karszni, w celowniku Karszniom, w narzędniku Karszniami, w miejscowniku Karszniach. Mimo poprawnie użytych końcówek niektóre z tych form wyglądają jednak dziwnie, czego powodem jest rzadkość ich użycia. Można zatem uznać zwyczaj językowy i w mianowniku liczby mnogiej zgodzić się na użycie formy mianownika liczby pojedynczej tego nazwiska. W mianowniku i bierniku liczby mnogiej powiemy w takim razie panie Karsznia.
O zasadach odmiany nazwisk tego typu można znaleźć informację w słowniku PWN.
Nazwisko Karsznia najliczniej jest reprezentowane na Pomorzu, w powiecie puckim (177 zameldowanych osób). Pierwsze notowania tej nazwy własnej spotykamy w dokumentach z 1583 r. Odnoszą się one do mieszkańca Wielkiego Kacka.
Nazwisko to jest powiązane etymologicznie z nazwą osobową Kars(z), która notowana jest już w Bulli gnieźnieńskiej z 1136 r., zwanej złotą bullą języka polskiego. Nazwa ta, jak pisze w swojej książce Nazwiska Pomorzan Edward Breza (t. I, s. 191–2), mogła oznaczać karłowate drzewo, karła lub mańkuta. Istnieje też nazwa miejscowa Karsy; noszą je wsie w Wielkopolsce, Małopolsce i na Mazowszu. W staropolszczyźnie funkcjonowało również słowo pospolite karsznia, oznaczające człowieka leworęcznego.
Małgorzata Klinkosz
Jaką postać powinno w celowniku przyjąć hiszpańskie imię „Sandro”?
Obce imiona męskie zakończone w wymowie na -o (a także na -a, -y, -i oraz na spółgłoski) podlegają odmianie. Imiona zakończone na -o odmieniają się podobnie jak np. rodzime zdrobnienia Kazio, Zbyszko (D. Kazia, Zbyszka, C. Kaziowi, Zbyszkowi itd.), różniąc się od nich miejscownikiem i wołaczem liczby pojedynczej lub samym wołaczem liczby pojedynczej.
Imię Sandro przyjmuje następujące formy:
lp.
D. B. Sandra
C. Sandrowi
N. Sandrem
Ms. Sandrze
W. Sandro
lm.
M. Sandrowie
D. B. Sandrów
C. Sandrom
N. Sandrami
Ms. Sandrach
W. Sandrowie
Podobnie odmieniają się inne imiona obce, np. Bernardo, Pietro, Tommaso.
Zgodnie ze współczesną tendencją do nieodmieniania imion zakończonych na -o możliwe jest także pozostawienie imienia w formie nieodmienionej, jeżeli występuje ono wraz z nazwiskiem, np. D. Sandra Rodrígueza a. Sandro Rodrígueza, C. Sandrowi Rodríguezowi a. Sandro Rodríguezowi, jednak zalecane jest raczej używanie form odmienianych.
Por.
Jan Grzenia, Słownik imion, PWN, Warszawa 2008, s. 21.
Nowy słownik poprawnej polszczyzny, pod red. A. Markowskiego, PWN, Warszawa 2002, s. XXXII, 1531.
Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego i H. Wróbla, t. 1, PWN, Warszawa 1999, s. 296–297.
Anna Gumowska
Jak należy odmieniać nazwisko męskie „Koko”?
Jak podaje Słownik poprawnej polszczyzny (oprac. Lidia Drabik, Elżbieta Sobol, Warszawa 2007, hasło: Nazwisko, s. 1067–1082), w języku polskim przyjęte jest włączanie nazwisk (również obcych) do modeli deklinacyjnych właściwych rzeczownikom pospolitym. Podstawą wyboru modelu odmiany jest postać fonetyczna nazwiska, czyli jego ostatnia głoska (nie litera!).
Nazwiska męskie zakończone na ‑a oraz słowiańskie (w tym polskie) kończące się na ‑o i poprzedzone spółgłoską -k, -g, -ch (pisaną zarówno ‑ch jak i ‑h) odmieniają się według III deklinacji żeńskiej (jak np. matka), według następującego wzoru:
M Religa Żwirko Koko matka
D Religi Żwirki Koki matki
C Relidze Żwirce Koce matce
B Religę Żwirkę Kokę matkę
N Religą Żwirką Koką matką
Mc Relidze Żwirce Koce matce
Obecnie bardzo rzadko używa się wołacza – być może dlatego, że w naszej kulturze zwracanie się po nazwisku nie uchodzi za grzeczne. Gdybyśmy jednak byli zmuszeni użyć wołacza – najzręczniejsze byłoby użycie go razem z wyrazem pan: panie Koko!
Jak ma się sprawa z panami (np. braćmi lub ojcem i synem) o nazwisku Koko? W liczbie mnogiej w odmianie nazwisk język polski dopuszcza tylko dwa wzory deklinacyjne: rzeczownikowy męskoosobowy i przymiotnikowy rodzaju męskiego. Wszystkie nazwiska zakończone na spółgłoskę lub na samogłoskę -a, -e, -o odmieniają się rzeczownikowo. Omawiane nazwisko zaliczamy do tej właśnie grupy. Oto wzór takiej odmiany:
M Pociechowie Kokowie psychologowie
D Pociechów Koków psychologów
C Pociechami Kokami psychologami
B Pociechów Koków psychologów
N Pociechami Kokami psychologami
Mc Pociechach Kokach psychologach
Wszystkie powyższe rozważania dotyczyły nazwiska Koko traktowanego jako polskie (o czym świadczy pisownia przez K i wymowa Koko, czyli z akcentem na pierwszej sylabie).
Jeżeli jednak chodzi o nazwę własną przejętą z języka francuskiego, a wyraz ten nieodparcie przecież przywodzi na myśl Coco Chanel (właściwie Gabrielle Bonheur Chanel), to nazwę tę zaliczymy do nieodmiennych. Nazwę francuską zapisujemy przez c (coco po francusku może znaczyć ‘kokos’, ‘jajko’, ale też ‘indywiduum’) i wymawiamy Koko, a więc podobnie jak Rousseau (wym. Ruso) czy Hugo (wym. Igo). Gdyby Coco było nazwiskiem, należałoby pamiętać o używaniu wraz z nieodmiennym nazwiskiem Coco imienia lub określeń typu pan czy tytułu naukowego w odpowiednim przypadku.
Zbigniew Walczak
Nazywam się Kutuzow i zastanawiam się, czy moje nazwisko w języku polskim się odmienia.
Według Izabeli i Jerzego Bartmińskich, autorów książki Nazwiska obce w języku polskim, nazwiska obcego pochodzenia trzeba w języku polskim – jeśli to możliwe – odmieniać. Nazwisko Kutuzow ma rodowód słowiański i jego stosowanie nie powinno sprawiać problemów.
W odniesieniu do kobiety nazwisko Kutuzow pozostawiamy nieodmienione – zgodnie z zasadą, że jeśli nazwisko obcego pochodzenia niezakończone na ‑a nosi kobieta, nie można go w polszczyźnie odmieniać (na przykład George Sand).
W odniesieniu do mężczyzny nazwisko Kutuzow odmieniamy natomiast zgodnie z regułą, że gdy mężczyzna ma nazwisko kończące się na spółgłoskę twardą z wyłączeniem ‑k, ‑g, ‑ch (na przykład Iwanow), odmienia się je według wzoru rzeczowników twardotematowych, czyli tak jak np. rzeczownik pospolity jubilat. W liczbie pojedynczej nazwisko to ma zatem następujące końcówki: Kutuzow, Kutuzow-a, Kutuzow-owi, Kutuzow-a, Kutuzow‑em, Kutuzowi-e.
Liczba mnoga tego nazwiska jest rzadziej spotykana, ale możliwa. Nazwisko Kutuzow odmienia się według typu rzeczownikowego, z zatem w mianowniku liczby mnogiej ma postać Kutuzow-owie, w dopełniaczu Kutuzow-ów, w celowniku Kutuzow‑om itd.
Agnieszka Kutuzow
Jak zapisywać formy odmiany nazwiska „Hendrix”?
Moim idolem jest Jimi Hendrix. Do tej pory spotkałem się z różnymi sposobami odmiany tego nazwiska. Bardzo proszę o odpowiedź, jak poprawnie je zapisywać.
By poprawnie odmieniać zarówno przydomek, jak i pełne imię i nazwisko Pańskiego idola, trzeba znać trzy zasady.
Pierwsza z nich dotyczy odmiany wyrazów zakończonych literą ‑x. Zgodnie z uchwałą Rady Języka Polskiego możemy w przypadkach zależnych (a więc – różnych od mianownika i wołacza) tych wyrazów pozostawić w zapisie tematyczne ‑x- lub zastąpić je połączeniem liter ‑ks-, czyli poprawne są dwie formy: Hendrixa i Hendriksa. W przypadku zapisu nazwiska regułę tę można zastosować także do wołacza.
Pozostałe ze wspomnianych zasad wiążą się z podjęciem decyzji co do sposobu zapisu polskiej końcówki fleksyjnej po anglojęzycznym imieniu (z apostrofem lub bez niego). Odmieniając nazwy własne zakończone na wymawianą samogłoskę, nie zapisujemy apostrofu przed końcówką (np. Jimiego), tak samo dzieje się w przypadku nazwisk zakończonych na wymawianą spółgłoskę (np. Jamesa).
Pełna odmiana nazwiska Hendrix wygląda więc następująco:
M. James Marshall (Jimi) Hendrix
D. Jamesa Marshalla (Jimiego) Hendrixa / Hendriksa
C. Jamesowi Marshallowi (Jimiemu) Hendrixowi / Hendriksowi
B.=D.
Msc. Jamesie Marshallu (Jimim) Hendrixie / Hendriksie
N. Jamesem Marshallem (Jimim) Hendrixem / Hendriksem
W. Jamesie Marshallu (Jimi) Hendrixie / Hendriksie
Katarzyna Panfil
Czy nazwisko „Bianga” powinno się odmieniać przez przypadki, czy też można pozostawić je w formie mianownikowej?
Nazwisko to według zasad języka polskiego, zarówno w odniesieniu do kobiety, jak i do mężczyzny, powinno odmieniać się przez przypadki. Nazwiska, zarówno męskie, jak i kobiece, zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na ‑a powinno odmieniać się analogicznie do rzeczowników pospolitych o tym samym zakończeniu.
Tak więc w odmianie przez przypadki nazwisko to w liczbie pojedynczej powinno przybierać następujące formy: M. Bianga (jak np. księga), D. Biangi (jak księgi), C. Biandze (jak księdze), B. Biangę (jak księgę), N. Biangą (jak księgą), Msc. Biandze (jak księdze).
W liczbie mnogiej w odniesieniu do osób różnej płci albo tylko do mężczyzn nazwisko to należy odmieniać według deklinacji męskoosobowej, a więc następująco: M. Biangowie (jak magowie), D. Biangów (jak magów), C. Biangom (jak magom), B. Biangów (jak magów), N. Biangami (jak magami), Msc. Biangach (jak magach).
Problemem jest tylko wybór odpowiedniego wzorca w sytuacji, gdy chcemy powiedzieć o grupie kobiet noszących to nazwisko. Formy mianownika i biernika liczby mnogiej w odniesieniu do samych kobiet się nie używa, zastępując ją konstrukcją typu panie Bianga. Unika się też firmy dopełniacza liczby mnogiej Biang. W pozostałych przypadkach w odniesieniu do grupy kobiet używa się tych samych końcówek co w odniesieniu do mężczyzn: C. Biangom, N. Biangami, Msc. Biangach.
Michał Bianga
Czy nazwisko „Bronk” się odmienia?
Ogólne zalecenie dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych jest następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska jakiemuś wzorcowi odmiany, należy je odmieniać. Wybór odpowiedniego wzorca odmiany zależy głównie od płci właściciela, jego narodowości oraz zakończenia nazwiska (może chodzić albo o zakończenie fonetycznej formy nazwiska, albo o zakończenie tematu).
Nazwiska mężczyzn zakończone w wymowie I pisowni na spółgłoskę odmieniają się. Nazwisko Bronk, zakończone spółgłoską tylnojęzykową k, odmienia się więc jak rzeczowniki pospolite zakończone tą spółgłoską, np. jak kruk, a zatem: D. Bronka, C. Bronkowi, N. Bronkiem, Mc. Bronku. Warto zauważyć, że formy przypadków zależnych tego nazwiska są równe formom imienia Bronek, od którego to nazwisko zresztą pochodzi (brak samogłoski e w mianowniku świadczy o kaszubskim pochodzeniu nazwiska).
Z kolei spośród nazwisk żeńskich odmieniają się nazwiska o zakończeniach ‑ska // -cka // -dzka, -ewa // -owa (odmieniają się one jak przymiotniki) oraz ‑a (te nazwiska odmieniają się jak przymiotniki, np. Jasna, lub jak rzeczowniki, np. Kobiela). Wszystkie pozostałe nazwiska żeńskie są nieodmienne, a więc nieodmienne jest i żeńskie nazwisko Bronk.
Grzegorz Wojewoda
Jak brzmi celownik nazwiska „Drzazga” (użytego w odniesieniu do mężczyzny)?
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002) jako przykład nazwiska męskiego zakończonego na samogłoskę -a poprzedzoną spółgłoską -g podaje nazwisko Religa. Tego typu nazwiska przyjmują wzór odmiany analogiczny do rzeczowników pospolitych rodzaju żeńskiego. Celownik nazwiska Religa brzmi Relidze, zatem analogicznie – właściwą formą celownika dla nazwiska Drzazga będzie forma Drzazdze (czyli tak samo jak w wypadku rzeczownika pospolitego drzazga). Jako nazwisko kobiety nazwisko Drzazga odmienia się tak samo.
Ewelina Liberadzka
Jak należy odmieniać nazwisko „Golon”?
Nazwisko Golon zakończone jest na spółgłoskę twardą n, a zatem w odniesieniu do kobiety jest ono nieodmienne, a w odniesieniu do mężczyzny odmienia się je tak jak rzeczowniki pospolite rodzaju męskiego zakończone na tę spółgłoskę, mianowicie: Golon, Golona, Golonowi, Golona, Golonem, Golonie. W liczbie mnogiej w odniesieniu do mężczyzn lub do osób obu płci noszących to nazwisko stosujemy następujące formy: Golonowie, Golonów, Golonom, Golonów, Golonami, Golonów. Gdybyśmy chcieli poinformować o kilku kobietach o tym nazwisku, należałoby użyć formy nieodmiennej poprzedzonej wyrazem lub wyrazami pozwalającymi zidentyfikować płeć, np. panie Golon, Anna i Marta Golon.
Izabela Kosowska
Jaka jest poprawna odmiana nazwiska „Goethe” w liczbie mnogiej?
Nazwisko Goethe przybiera w liczbie mnogiej następujące formy: M. Goethowie, D.=B. Goethów, C. Goethom, N. Goethami, Msc. Goethach.
Nazwiska niemieckie zakończone na -e (typu Goethe) w liczbie pojedynczej odmieniają się jak przymiotniki rodzaju nijakiego (np. trudne). Jednak w liczbie mnogiej wszystkie nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę lub samogłoskę -a, -e, -o (tak polskie, jak i obce) mają odmianę rzeczownikową. W mianowniku liczby mnogiej przybierają one końcówkę ‑owie, a w przypadkach zależnych odmieniają się analogicznie do rzeczownika psycholog.
Justyna Błaszczyk