"Dwuznaczność. Niewygody i dobrodziejstwa opozycji nieczystych" - monografia autorstwa prof. Grażyny Tomaszewskiej

Zapraszamy do lektury najnowszej monografii profesor Grażyny Tomaszewskiej z Instytutu Filologii Polskiej pt. Dwuznaczność – jak każda niejednoznaczność. Pozycja ta wykreśla perspektywę opozycji, ambiwalencji, ale opozycji i ambiwalencji nieczystej, w którą wpisuje się nie tyle zwykła sprzeczność, ile sprzeczność, w której mieści się jakiś rodzaj wiedzy niechcianej, spychanej w niebyt. Opozycja zrodzona przez dwuznaczność wymusza  prawdę, z którą zgodzić się nie sposób, bo wszystko w nas przeciwko niej się buntuje. A jednak ten rodzaj doświadczenia zdaje się być niezbędny i niemożliwy do ominięcia w ludzkim życiu. Ucieczka przed nim zamyka egzystencję w świecie już tylko sztucznie wypreparowanym, na podobieństwo bohaterów reklamowych spotów lub spiskowej wizji dziejów, podporządkowanej pragnieniu, by w końcu wiadomo było, kto jest dobry, a kto zły, kto niewinny, a kto winny.

W monografii te nieczyste doświadczenia intensyfikują miejsca (Odessa Mickiewicza, Grodno Nałkowskiej, Europa Środkowa Andruchowycza i Stasiuka), ale też pozbawione topograficznych konieczności marzenia/ pragnienia (o pięknie, doskonałości, szczęściu, utopii pochwycenia istniejącego, przejrzystości), niepokoje, obawy (przed chaosem, niespójnością, cierpieniem, śmiercią). Prezentuje się je z jednej strony poprzez wybrane teksty Adama Mickiewicza (również w relacji z obrazem Rembrandta), Czesława Miłosza, Zofii Nałkowskiej, Jurija Andruchowycza, Andrzeja Stasiuka, Krystyny Lars i Stefana Chwina, a z drugiej – poprzez problemy związane z recepcją literatury w edukacji polonistycznej, szczególnie narażonej na ograniczanie problematycznej wymowy poddawanych uwadze tekstów.