"(Post)zależnościowe rezyliencje. O próbach wyzwalania się z przemocy w literaturze i kulturze" - fotoreportaż z konferencji
(Post)zależnościowe rezyliencje – międzynarodowa konferencja o literaturze, kulturze i sposobach wychodzenia z przemocy. Spotkajmy się w Gdańsku 20–23 października 2025, by razem poszukać odpowiedzi na pytanie: jak budować odporność i wspólnotę w świecie pełnym napięć?
Zaproszenie
Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego oraz Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku zapraszają na spotkanie badaczek i badaczy z Polski i świata, poświęcone zjawisku rezyliencji – odporności psychicznej i sposobom radzenia sobie z traumatycznymi doświadczeniami, które odbędzie się 20–23 października 2025 w Gdańsk. Przez cztery dni dyskutować będziemy o tym, jak literatura, sztuka i kultura stają się przestrzenią oporu, przepracowywania przemocy i budowania nowych form wspólnotowości.
W programie konferencji znalazły się wykłady plenarne, sesje tematyczne, a także wydarzenia towarzyszące: wystawa prac Agnieszki Wielewskiej, koncert zespołu Vatra, warsztaty oddechowe, dyskusje z artystami oraz edukatorami. Głosy wybitnych humanistów i praktyków – m.in. Profesorów Michała Bilewicza i Stefana Chwina oraz gości z Utrechtu, Brock University i Université de Lorraine – spotkają się z perspektywą młodych badaczy i studentów.
Konferencja będzie okazją, by zastanowić się, jakie strategie przetrwania i twórczego oporu wypracowuje literatura i kultura wobec przemocy – od doświadczeń XX wieku po współczesne konflikty i kryzysy. To również przestrzeń spotkania różnych środowisk: naukowców, artystów, nauczycieli, ludzi kultury i mieszkańców Gdańska.
Zapraszamy do udziału w obradach, wydarzeniach towarzyszących - wystawach i spotkaniach. Wspólnie poszukajmy odpowiedzi na pytanie: jak budować rezyliencję w świecie pełnym napięć, zagrożeń i przemocy? Wstęp wolny na wszystkie zdarzenia, w tym warsztaty.
Wszystkie panele dyskusyjne w Nadbałtyckim Centrum Kultury będą tłumaczone na język migowy.
Na wszystkie zdarzenia, w tym warsztaty - wstęp wolny.
- Organizatorzy: Wydział Filologiczny Uniwersytet Gdański, Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku
- Program konferencji

Odporność i wspólnota w świecie pełnym napięć.
Trwa konferencja naukowa o próbach wyzwalania się z przemocy w literaturze i kulturze
W polskiej humanistyce częściej mówi się o traumie niż o sposobach wychodzenia z doznanej przemocy. Podczas konferencji „(Post)zależnościowe rezyliencje. O próbach wyzwalania się z przemocy w literaturze i kulturze” uczestnicy konferencji: badacze, praktycy oraz artyści proponują inne podejście, szukając w literaturze oraz kulturze podpowiedzi, jak uczyć się odzyskiwania siły:
- Naszą konferencję cechuje wielogłosowość i otwartość na różne perspektywy - mówi dr hab. Magdalena Horodecka, prof. UG z Instytutu Filologii Polskiej, organizatorka konferencji. - Żyjemy w czasach tak przejmująco silnych kryzysów psychicznych, stresu, napięcia i przebodźcowania, że między innymi w literaturze i kulturze szukamy coraz bardziej wytchnienia oraz podpowiedzi, jak uczyć się odzyskiwania siły. Konferencja jest próbą nowego spojrzenia, które jest wciąż słabo obecne w nauce i edukacji. Naszym celem jest w większym stopniu pokazanie obecności opisów wychodzenia z doświadczeń krzywdy w literaturze i sztuce, a dzięki temu - być może - wsparcia w każdym z nas umiejętności budowania osobistej rezyliencji, czyli odporności psychicznej, szczególnie potrzebnej w czasach narastających kryzysów psychicznych - dodaje wyjaśniając, że od lat trwają badania nad świadectwami traumy w tekstach kultury regionu Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.
Międzynarodowa konferencja „(Post)zależnościowe rezyliencje. O próbach wyzwalania się z przemocy w literaturze i kulturze” odbywa się w dniach 20-23 października br. i jest okazją do zastanowienia się, jakie strategie przetrwania i twórczego oporu wypracowuje literatura i kultura wobec przemocy - od doświadczeń XX wieku po współczesne konflikty i kryzysy. To również przestrzeń spotkania różnych środowisk: naukowców, artystów, nauczycieli, ludzi kultury i mieszkańców Gdańska.
Podczas konferencji badaczki i badacze zastanawiają się nad tym, jak literatura, sztuka i kultura stają się przestrzenią oporu, przepracowywania przemocy i budowania nowych form wspólnotowości. Swoją perspektywę przedstawiają wybitni humaniści i praktycy m.in. prof. Michał Bilewicz, prof. Stefan Chwin, a także goście z Utrechtu, Brock University i Université de Lorraine.
- Na pytanie „Jak budować odporność i wspólnotę w świecie pełnym napięć?” z pewnością nie ma prostych odpowiedzi. Literatura i psychologia wskazują jednak na kilka ważnych obszarów, byłaby to na przykład opowieść o trudnych doświadczeniach, umiejętność nazwania własnych emocji i wyrażenia ich - nie tylko poprzez słowo, ale także obraz, taniec i dźwięk. Badania psychologiczne i świadectwa literackie pokazują także ogromną rolę świadomego kontaktu z ciałem i kontaktu z przyrodą - wyjaśnia literaturoznawczyni.
Prof. UG Magdalena Horodecka wskazuje, że najtrudniejsze jest budowanie wspólnoty, ponieważ wymaga świadomości zranień własnych i odziedziczonych - np. po naszych rodzicach i dziadkach:
- Jak myśleć o tak zwanym „dziedziczeniu traumy” i co możemy w tym obszarze zrobić mówił prof. Michał Bilewicz, autor książki „Traumaland”, w wykładzie pod tytułem „Co współczesna psychologia traumy i rezyliencji może zaproponować humanistyce?".
Wielogłosowość i otwartość na różne perspektywy
W wydarzeniu biorą również artyści i animatorzy kultury, a także praktycy uważnego stylu życia:
- Naszą konferencję wyróżnia wielogłosowość i otwartość na różne perspektywy. Obok referatów naukowych na temat rezyliencji w literaturze, filmie i kulturze prezentujemy wystawę malarską Agnieszki Wielewskiej czy proponujemy darmowy udział w warsztatach fizjoterapii oddechu z dr Moniką Żółkoś. Te zdarzenia odbędą się w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego 20-21.10. W środę 22.10 planujemy dzień debat z artystami, naukowcami i animatorami kultury w Nadbałtyckim Centrum Kultury. W czwartek, 23.10, oddamy głos studentom i ich myśleniu o rezyliencji - mówi prof. Magdalena Horodecka.
Zastanawiacie się, jak budować rezyliencję w świecie pełnym napięć, zagrożeń i przemocy? A może znaleźliście swój skuteczny sposób? Przyjdźcie i podzielcie się swoją perspektywą.
UA/CKiP