Konferencja naukowa "Masłowska teatralna"

Boska Masłowska

Wydarzeniem, powiem odważnie, roku była zorganizowana przez zespół gdańskich teatrologów z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego pod przewodnictwem prof. dr. hab. Jana Ciechowicza konferencja naukowa pt. Dorota Masłowska teatralna. Jej pierwsza odsłona miała miejsce w Bibliotece UG w poniedziałek 19 maja 2014. Trzydziestolatka, ikona swojego pokolenia, pisarka obdarzona znakomitym słuchem, niezwykłym darem językowej kreacji, poczuciem humoru i społecznej wrażliwości, „kandydatka do Nobla 2040” jest autorką zaledwie dwóch dramatów Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku oraz Między nami dobrze jest, wystawianych jednakże na całym świecie od Berlina przez Australię po Sachalin...
Podczas konferencji analizowano fenomen powieścio- i dramatopisarki, a także autorki świetnych felietonów drukowanych w „Przekroju” pod tytułem Dziennik z krainy pazłotka oraz mistrzyni wywiadu prasowego. Poddano również ocenie wartość polskich inscenizacji zarówno dramatów, jak i drugiej, nagrodzonej Nagrodą Literacką Nike, powieści Paw królowej. Prof. UG, dr hab. Ewa Graczyk, autorka książki Od Żmigrodzkiej do Masłowskiej (nominowanej do Nagrody Literackiej Gdynia 2014) zajęła się genderową perspektywą debiutu pisarki Wojną polsko-ruską pod flagą biało czerwoną, nazywając ją „apokryfem seksistowskiego androtekstu”. Jej zdaniem twórczość Masłowskiej jest pełna ukrytej rozpaczy, autorka, podmiot czynności twórczych i bohaterka książki podejmuje z głównym bohaterem i narratorem Wojny..., dresiarzem Silnym walkę, która jest walką m.in. ze światem popkultury, ale także udaną próbą ucieczki z Wejherowa, która prowadzi jednak do pesymistycznej konstatacji, że Wejherowo jest wszędzie...
Filmowi Xawerego Żuławskiego na podstawie tej powieści Masłowskiej swoją wypowiedź poświęcił filmoznawca prof. UG, dr hab. Krzysztof Kornacki wskazując raczej na niedostatki tej realizacji i rozszyfrowując filmowe reminiscencje, którymi obraz ten został przesycony.
Dramatami Doroty Masłowskiej zajęła się dr Joanna Chojka-Puzyna w referacie zatytułowanym Antyteatr (możliwy) Doroty Masłowskiej. W dramacie Między nami dobrze jest Chojka widzi tragikomedię o nieistnieniu i niebyciu, antyfabułę, „fantom polski”. Referentka poddała wnikliwej analizie świat przedstawiony, który nie istniał, a który, mimo tego wątpliwego statusu ontologicznego, został u swego początku zniszczony przez II wojnę światową.
Inscenizacjom najczęściej wystawianej na świecie (kilkanaście realizacji scenicznych poza Polską) sztuki Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku swój referat poświęciła Kalina Zalewska, zastępczyni redaktora naczelnego miesięcznika „Teatr”, w bohaterach dramatu widząc wnuków Emigrantów Sławomira Mrożka.
Przegląd polskich inscenizacji dramatów pisarki z Wejherowa, ze szczególnym uwzględnieniem analizy przedstawienia Paw królowej w inscenizacji Pawła Świątka Starym Teatrze w Krakowie, przedstawiła prof. UG, dr hab. Małgorzata Jarmułowicz. Berlińską prapremierą sztuki Między nami dobrze jest i jej recepcją zajął się red. Jacek Cieślak, mówiąc, w oparciu o zagraniczne recenzje spektaklu, że był on butelką z benzyną, która odpaliła lawinę reakcji. Jeden z berlińskich recenzentów pisał bowiem, że Polacy w tym spektaklu są „Zombi kuśtykającym przez Europę po bombardowaniu Warszawy”, nie bacząc na to, kto tę Warszawę bombardował.
Niemal na koniec drugiego dnia konferencji, który odbywał się we wtorek 20 maja 2014 w Teatrze Miejskim w Gdyni, Katarzyna Kręglewska-Powązka z ostrożnym entuzjazmem wyrażała się o wydanym właśnie wywiadzie-rzece Agnieszki Drotkiewicz z Dorotą Masłowską zatytułowanym Dusza światowa oraz o najnowszym projekcie muzycznym pisarki Społeczeństwo jest niemiłe, nagranym pod pseudonimem Mister D. Prelegentka doceniła jednak utwory muzyczne Masłowskiej za umiejętność redukcji komunikatu, do takiej formy jaką społeczeństwo jest, miejmy nadzieję, przyswoić.
W duchu tego najnowszego, muzycznego komunikatu artystycznego pisarki prof. UG, dr hab. Tomasz Swoboda, za pomocą nowych mediów czyli nagrania DVD wyśpiewał czy raczej „wyrapował” autorski hip-hopowy utwór, który zatytułowałabym Boska Masłowska. Przekazał on znak pokoleniowej solidarności tej, która „trzęsie współczesną literaturą polską”. Teledysk profesora-romanisty ps. DJ Liberté można obejrzeć klikając link umieszczony poniżej.
Zwieńczeniem konferencji, która mimo jasno sformułowanego tytułu Masłowska teatralna dotknęła wszystkich aspektów twórczości pisarki, oraz punktem kulminacyjnym jej obecności na Festiwalu Teatralnym Raport (organizowanym przez Teatr Miejski w Gdyni) był wywiad z pisarką „na żywo”. Rozmowę poprowadził kultowy pisarz „starszego” pokolenia Paweł Huelle, który zręcznie wcielił się w rolę profesjonalnego dziennikarza, co wywołało we mnie jednak poczucie niedosytu: Czemu tak mało o istocie literatury lub chociaż aktu tworzenia mówią ze sobą te dwie ikony? Osobiście chciałabym usłyszeć odpryski przyobiecanej w tytule wywiadu konfrontacji „starego i nowego”, konfliktu literackich pokoleń bądź wzajemnej relacji, zaczerpnąć wiedzy, czy na przykład Masłowska czyta Huellego i vice versa, i co sądzą oboje powieściopisarze np. o kryzysie wielkich narracji.

Tekst i zdjęcia dr Anna Malcer-Zakrzacka

 

Galeria zdjęć z konferencji "Masłowska teatralna" w BUG i w Teatrze Miejskim w Gdyni.

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: poniedziałek, 5. Maj 2014 - 12:52; osoba wprowadzająca: Anna Malcer-Zakrzacka Ostatnia zmiana: wtorek, 29. Listopad 2022 - 13:26; osoba wprowadzająca: Sebastian Zaborowski