Wykład mistrzowski prof. dr. hab. Krzysztofa Pomiana "Na marginesie historii muzeum. Instrumentarium i perspektywy humanistyki"
prof. dr. hab. Krzysztofa Pomiana
Na marginesie historii muzeum. Instrumentarium i perspektywy humanistyki,
w auli 1.45 budynku Wydziałów Filologicznego i Historycznego Wita Stwosza 55.
Krzysztof Pomian - publicysta, historyk, filozof, eseista:
W latach 1952-1957 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego; na tym samym wydziale obronił pracę doktorską (1965 r.) i habilitacyjną (1968 r.) oraz pracował jako adiunkt w Katedrze Historii Filozofii Narodowej. W 1968 r. stracił pracę na uczelni za publiczną krytykę polityki władz państwowych i partyjnych; z tego samego względu został usunięty w 1966 r. z PZPR. Do 1972 r. pracował w dziale rękopisów Biblioteki Narodowej, następnie wyjechał do Francji. W 1984 r. został profesorem we francuskim Krajowym Ośrodku Badań Naukowych (Centre National de la Recherche Scientifique - CNRS). W latach 1999–2006 był profesorem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od stycznia 2001 r. jest dyrektorem naukowym Muzeum Europy w Brukseli.
Do Maisons-Laffitte trafił po raz pierwszy po emigracji do Paryża, gdy rozpoczął współpracę z Jerzym Giedroyciem, publikując na łamach „Kultury” komentarze na temat sytuacji politycznej w kraju. Za książkę „Pologne, defi a l'impossible?” został w 1985 r. wyróżniony Nagrodą Publicystyczną „Kultury” im. Juliusza Mieroszewskiego. „W publicystyce Pomiana, prócz wszystkich jej walorów intelektualnych i pisarskich, czynnik zaangażowania i walki wzmacnia dodatkowo siłę przekonywania, lecz nigdy kosztem sumienności i ścisłości »historyka rzeczy starych«, który dorywczo przechodzi od swego naturalnego warsztatu naukowego do „wymierzania« i prześwietlania ojczystej teraźniejszości” – podkreślono w uzasadnieniu nagrody.
Jerzy Giedroyc zwrócił się do niego o pomoc w pisaniu autobiografii. Cykl rozmów, które Krzysztof Pomian odbył z Redaktorem, zaowocował „Autobiografią na cztery ręce” wydaną przez warszawskiego Czytelnika w cyklu Archiwum „Kultury”.
Wybrane, ważne publikacje:
- Przeszłość jako przedmiot wiary: historia i filozofia w myśli średniowiecza (1968);
- Człowiek pośród rzeczy: szkice historycznofilozoficzne (1973);
- Les archives: du Trésor des chartes au caran (1980);
- L'orde du temps (1984; przekład słoweński 2010);
- Wymiary polskiego konfliktu 1956-1981 (1985);
- Collectionneurs, amateurs et curieux: Paris, Venise XVIe-XVIIIe siècle (1987, 1990; przekład polski: Zbieracze i osobliwości : Paryż - Wenecja XVI-XVIII wiek, 1996, 2001, 2012);
- L'Europe et ses nations (1990; przekład polski: Europa i jej narody, 1992, 2004, 2009);
- Przeszłość jako przedmiot wiedzy (1968, 1992, 2009, 2010);
- Drogi kultury europejskiej: trzy studia (1996);
- Wenecja w kulturze europejskiej (2000);
- W kręgu Giedroycia (2002);
- Oblicza dwudziestego wieku: szkice historyczno-polityczne (2002);
- Filozofowie w świecie polityki. 1, Eseje 1957–1974 (2004);
- Historia – nauka wobec pamięci (2006);
- O wyjątkowości człowieka (2013);
- Porządek czasu (2014);
- Krótka historia nierówności między ludźmi na przykładzie Europy (2015);
- Muzea i narody w Europie Środkowej przed pierwszą wojną światową (2016).