Konferencja "Bałkany w kulturze Europy. Od starożytności po współczesność"

Instytut Studiów Klasycznych i Slawistyki
na Wydziale Filologicznym UG
Uniwersytetu Gdańskiego

zaprasza do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji naukowej

Bałkany w kulturze Europy. Od starożytności po współczesność

Konferencja odbędzie się w formie hybrydowej, w Gdańsku i na platformie MS Teams, w dniach 14–15 listopada 2022 roku.

z

Bałkany są pojęciem trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. Przeważnie postrzegamy je jako zjawisko geograficzne lub cywilizacyjne, przy czym zasięg kultury określanej jako bałkańska nie znajduje pełnego odzwierciedlenia w granicach geograficznych. Czy mówiąc zatem o kulturze bałkańskiej automatycznie mamy na myśli kulturę Półwyspu Bałkańskiego? Termin „Bałkany” (z tur. „góry”) ostatecznie zakorzenił się w świadomości Europejczyków w końcu XVIII wieku, kiedy to do literatury angielskiej wprowadził go podróżnik John Morritt. Odtąd obok takich nazw jak „Półwysep Grecki” czy „Półwysep Południowosłowiański” określał on wyżynno-górzysty obszar pomiędzy Morzem Czarnym a Adriatykiem. Nazwa Półwysep Bałkański pojawiła się dopiero w 1808 roku (August Zeune), która jednak nie wykluczyła nazwy Bałkany. Ostatecznie pojęcie to rozszerzyło swoją domenę znaczeniową przekraczając granicę wytyczoną przez geografię.

Oblane czterema morzami Bałkany trudno oddzielić jako odrębną całość geograficzną od strony lądu. Podobnie rzecz się dzieje w wypadku próby wytyczenia granicy wpływów kultury bałkańskiej, przenikającej na obszar przygranicznych równin. Pomimo że zarówno uczeni, jak i laicy mówiąc o Bałkanach niekiedy wykluczają Grecję, Dalmację, Transylwanię, Mołdawię czy też Wołoszczyznę (inaczej Walachię), a niewielu Węgry uznaje za obszar bałkański, uczestnikom konferencji proponujemy podejście elastyczne, uwzględniające w rozważaniach nad kwestią styczności kulturowej (literackiej i językowej) szersze spectrum.

Przyjęta przez organizatorów definicja cywilizacji jest zgodna z tą zaproponowaną przez amerykańskiego badacza Bałkanów Traiana Stoianovicha, który idąc za Anthonym F.C. Wallacem, stwierdził, że kultura jako tożsama z cywilizacją to „otwarty system w stanie stabilnej, ale ruchomej równowagi”. Zawarte w owym systemie cechy kulturowe, które są obecne w określonej przestrzeni kulturowej, stopniowo i nieprzerwanie ulegają zmianie, przy jednoczesnym zachowaniu podstawowej struktury. Innymi słowy odpowiednia frekwencja cech w trwałym układzie, na określonej przestrzeni, przy jednoczesnej ich trwałości pomimo upływu czasu w sumie tworzą cywilizację.

Proponujemy spojrzenie na kulturę bałkańską jako niezbywalną składową kultury europejskiej w wymiarze synchronicznym i diachronicznym od czasów starożytnych po czasy współczesne poprzez pryzmat tekstów literackich lub materii językowej.

Języki konferencji: język polski i pozostałe języki słowiańskie, język angielski.

Konferencja odbędzie się w formie hybrydowej – stacjonarnie w Gdańsku i w trybie zdalnym na platformie MS Teams. Planowany jest także streaming, który pozwoli osobom zainteresowanym przysłuchiwać się i przyglądać debatom uczestników tego spotkania. Wszystkie wystąpienia będą nagrywane.

Serdecznie zapraszamy!

Komitet organizacyjny:

The Institute of Classical and Slavic Studies at the University of Gdańsk
invites you to take part in an International Scientific Conference:

The Balkans in the culture of Europe.
From antiquity to the present day.

The conference will be held in Gdańsk on November 14-15, 2022

 

The Balkans are a difficult concept to define unequivocally. We usually perceive them as a geographical or civilization phenomenon, and the extent of the culture described as Balkan is not fully reflected in its geographical boundaries. When we talk about the Balkan culture, do we automatically mean the culture of the Balkan Peninsula?

The term "Balkans" (Turkish "mountains") took root in the minds of Europeans at the end of the 18th century, when the traveler John Morritt introduced it to English literature. From then on, alongside such names as "Greek Peninsula" or "South Slavic Peninsula", it defined the mountainous area between the Black Sea and the Adriatic Sea. The name Balkan Peninsula appeared only in 1808 (August Zeune), but this did not exclude the name Balkans. Ultimately, this concept expanded its semantic domain by crossing the border delineated by geography.

Bordered by four seas, the Balkans are difficult to separate as a geographic entity from the land side. It is similar in the case of an attempt to delineate the influence of the Balkan culture, permeating the area of border plains. Although both scholars and laymen sometimes exclude Greece, Dalmatia, Transylvania, Moldova, or Wallachia, and some recognize Hungary as the Balkan area, we offer conference participants a flexible approach, taking into account the issue of cultural contact (literary and linguistic) its wider spectrum.

The definition of civilization adopted by the organizers is consistent with that proposed by the American Balkan researcher Traian Stoianovich, who, following Anthony F.C. Wallacem, stated that culture, being identical with civilization, is "an open system in a state of stable but moving equilibrium". The cultural features contained in this system, which are present in a specific cultural space, are gradually and continuously changing, while maintaining their basic structure. In other words, the appropriate frequency of features in a permanent system, over a specific space, and their durability despite the passage of time, make up a civilization.

  • Conference languages: Polish and other Slavic languages, English.
  • We intend to conduct the conference in a hybrid form - stationary in Gdańsk or remotely on the MS Teams platform. Streaming is also planned, which will allow interested parties to listen to and watch the debates of the participants of this meeting. All speeches will be recorded.

We cordially invite you!

Organizing committee:

Pokaż rejestr zmian
Data publikacji: poniedziałek, 31. Styczeń 2022 - 12:37; osoba wprowadzająca: Anna Malcer-Zakrzacka Ostatnia zmiana: czwartek, 10. Listopad 2022 - 10:56; osoba wprowadzająca: Anna Malcer-Zakrzacka