Zapraszamy w semestrze zimowym roku akademickiego 2021/22 (od 4 października do 14 grudnia 2021 r.) na wykłady w ramach cyklu pn. „Kaszubi i kaszubszczyzna – spojrzenie z zewnątrz. Współczesne badania humanistyczne w Polsce i na świecie”.
Będzie to kolejny doroczny cykl wykładów kaszubologicznych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. W ramach proponowanego co roku innego tematu dziesięciu prelegentów przybliża zainteresowanym (wykład wpisany jest w harmonogram ogólnie dostępnych wykładów ogólnouczelnianych, ale wstęp na wykłady jest otwarty) problemy języka kaszubskiego i Kaszubów w aspekcie badań różnych dziedzin: literaturoznawstwa, językoznawstwa, kulturoznawstwa, historii, socjologii, socjolingwistyki, etnologii, antropologii… W tym roku oddajemy głos badaczom spoza Gdańska, aby zobaczyć kaszubszczyznę – język i kulturę – na tle innych języków mniejszości narodowych i etnicznych (języków zagrożonych wymarciem, języków rewitalizowanych) i na szerszym tle problemów społeczności, które tymi językami się posługują (w kontekstach historycznych, społecznych, politycznych, kulturowych...).
Z założenia KAŻDY WYKŁAD dzieli się na dwie części:
NAGRANIE wykładu (ok. 40-50 minut) – zostanie zamieszczone na kanale YouTube (strona UG, kaszubi.pl, Pracownia) - wykład będzie udostępniany kilka dni przed terminem spotkania.
SPOTKANIE (ok. 45-60 minut) – poniedziałek 17.00 na UG lub online za pośrednictwem platformy MS Teams. Taka formuła – opisaną w dydaktyce jako „odwrócona lekcja” (ang. flipped learning) – dość dobrze sprawdziła się w minionym roku edukacji zdalnej i proponujemy ją kontynuować. Ubiegłoroczne nagrania do dziś dostępne są w intenecie, zob.
Tegoroczny cykl powstaje we współpracy z Instytutem Kaszubskim, Pracownią Badań nad Narracjami Pamięci Pogranicza UG i Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskiem, a finansowany jest w ramach zadania „Etnofilologia kaszubska” ze środków MSWiA.
Kaszubi mieli wiele szczęścia do badaczy "z zewnątrz"! Od początku XIX w. przyciągali ich uwagę, bo byli dla naukowców z różnych krajów ciekawi, a "sprawa kaszubska" była trudna i kontrowersyjna, a zatem intrygująca, zaś trwanie kultury i języka Kaszubów oraz ich aktywność stanowiły (i stanowią!) fenomen, który należało opisać i zinterpretować. Trudno byłoby wskazać obszar humanistyki i nauk społecznych, w którym nie byłoby kogoś, kto czegoś o Kaszubach by nie napisał, czegoś nie zbadał, nad czymś się nie zastanawiał. Biblioteka tekstów naukowych - dawnych i współczesnych - poświęconych Kaszubom, a napisanych przez badaczy, którzy nie mieli kaszubskich korzeni, nie mieszkali na Kaszubach i nie byli aktywni w ruchu kaszubskim - jest ogromna. I trudno byłoby sobie wyobrazić współczesną wiedzę kaszubologiczną bez tego dorobku. Warto więc zrobić ogólniejszą refleksję - kim byli/są ci "zewnętrzni" badacze? Jak przedstawiają Kaszubów, co badają, jak ich przedstawiają, dlaczego się tym zajmują? A przede wszystkim - dlaczego to dla samych Kaszubów ma tak istotne znaczenie? Co nowego wnoszą te badania do samowiedzy Kaszubów (i dlaczego niekiedy to bywa trudne do akceptacji)? I wreszcie - czym mogliby zająć się badacze "zewnętrzni" z korzyścią dla nauki i dla samych Kaszubów?
Harmonogram kolejnych poniedziałków:
4.10.2021 Kaszubi i kaszubszczyzna – spojrzenie z zewnątrz. Wprowadzenie
prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński (Gdańsk) HISTORIA I SOCJOLOGIA
11.10.2021 Młodzi użytkownicy języka kaszubskiego. Ideologie językowe a proces rewitalizacji
prof. IS PAN dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska (Warszawa) SOCJOLINGWISTYKA
18.10.2021 Żëcé i przigòdë Remùsa w tłumaczeniu na język czeski. O przygodzie translatorskiej
prof. dr hab. Miloš Řezník (Warszawa/Chemnitz) HISTORIA I TRANSLATORYKA
25.10.2021 Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w językach mniejszościowych w Polsce. Przypadek języka kaszubskiego
prof. UW dr hab. Sławomir Łodziński (Warszawa) SOCJOLOGIA
8.11.2021 Doświadczenia i postawy użytkowników języka kaszubskiego w świetle badań projektu Językowe antidotum / Language as a Cure (2018−2021)
prof. dr hab. Justyna Olko (Warszawa) SOCJOLINGWISTYKA
15.11.2021 (Nie)Zmieniający się język a tożsamość Kaszubów kanadyjskich
prof. dr Motoki Nomachi (Sapporo)JĘZYKOZNAWSTWO
22.11.2021 Gôdka lëdzy mòrza. O bogactwie językowym Półwyspu Helskiego
prof. AJP dr hab. Lechosław Jocz (Gorzów Wielkopolski) JĘZYKOZNAWSTWO
29.11.2021 Językowa asymilacja na Kaszubach w II poł. XX wieku z perspektywy lingwistycznej antropologii
mgr Oleksandr Vasiukov, student PhD (Petersburg) ANTROPOLOGIA
6.12.2021 Znaczenie językowej domeny religii dla rozwoju języków regionalnych: język kaszubski a regionalny język północnej Japonii
prof. Goro Christoph Kimura (Tokio) SOCJOLINGWISTYKA
13.12.2021 O wyznaczaniu granic kaszubskiej wspólnoty
prof. UEK dr hab. Katarzyna Warmińska (Kraków) SOCJOLOGIA.
